گفت وگویی اختصاصی سایت اندیشه ما با استاد سید ابوالفضل موسویان در مورد عوام فریبی وترویج خرافات
استاد محترم جناب حاج آقای موسویان ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات خدمت شما عرض میشود، اخیراً بعضی از ادعای ملاقات انبیای و ملائکه مقرب با برخی از شخصیتهای سیاسی در شب اول و دوم قبر خبر دادهاند. با توجه پیامدهای دینی و اجتماعی طرح چنین ادعاهای در افکار عمومی خواهشمندم در صورت صلاح دید جهت استفاده و نشر در سایت اندیشه ما به پرسشهای زیر پاسخ دهید:
اندیشه ما- اصولاً این نوع ادعاها میتواند قابلپذیرش باشد؟
استاد موسویان: نوعاً اینگونه ادعاها به این منظور مطرح میشود که فرد گوینده خود را برجسته کند، بهگونهای که گویی ارتباط ویژهای با عالم غیب دارد و میداند در شب اول چه کسی و در شب دوم چه کسی حضور داشته است. این ادعاها برای مطرحکردن شخص گوینده است و او میخواهد از این طریق برای خود موقعیتی ایجاد کند، چنانکه در طول تاریخ، گروههایی با انتشار چنین ادعاهایی برای خود جایگاه و نفوذی فراهم کردهاند.
بهخاطر دارم که مرحوم آقا جلال آشتیانی، میفرمود: در مسجد نشسته بودیم که فردی ادعا کرد شخصی در همینجا حضور دارد که امامزمان (عج) را در شب قدر از خیابانی مثلاً آن زمان خیابان شمسالعماره بدرقه کرده است. این یعنی گوینده مدعی است که آنچنان احاطه و ارتباطی با این عوالم دارد که نهتنها میتواند تشخیص دهد چه کسی با امامزمان (عج) در ارتباط است، بلکه خود امام را نیز کاملاً میشناسد و دقیقاً میداند که ایشان کجا هستند و از کجا به کجا میروند! اینگونه سخنان صرفاً برای مطرحکردن خودشان بیان میشود.
اندیشه ما- انگیزه مدعیان و پخشکنندگان این ادعا چیست؟
استاد موسویان: البته پشت این ماجراها، مکاتب و اندیشههایی نیز وجود دارد که گویندگان این ادعاها میخواهند بهوسیله آنها، افکار خاص خود را به مردم القا کنند و از احساسات و عواطف مردم بهره ببرند تا برای خود جایگاهی بسازند.
نکته دیگری که به نظر میرسد، این است که این افراد در تلاشاند تا جریانی خاص را مطرح کرده و آن را به عوالم غیبی پیوند دهند تا به این وسیله، ادعاهای خود را باورپذیرتر کنند.
به یاد دارم فردی در نمازجمعه ادعا میکرد که فهرست نامزدهایی که معرفی کردهاند، به تأیید و امضای امامزمان (عج) رسیده است! بدیهی است که از این طریق میخواستند آن افراد را در جامعه مطرح کرده و برایشان جایگاهی بسازند. اینگونه ادعاها بهویژه بر کسانی که سادهدل هستند و ممکن است تحتتأثیر چنین سخنانی قرار بگیرند، اثر میگذارد و باعث میشود تصور کنند که راه این افراد، راهی درست و حقیقی است. در واقع، باز هم هدف اصلی، مطرحکردن خود و گروهی است که مورد قبول این افراد است.
اندیشه ما- آموزههای دینی چه مقدار مبتنی به اینگونه مطالب است و یا در برابر این موارد قرار دارد؟
استاد موسویان : در آموزههای دینی ما تأکید شده است که مردم باید با عقلانیت و تدبر حرکت کنند. در قرآن کریم بیش از ۳۰۰ آیه به تعقل و اندیشیدن سفارش کرده است، نه اینکه افراد به دنبال چنین ادعاهایی بروند. هر کسی ممکن است چنین ادعاهایی داشته باشد، اما درستی یا نادرستی آنها باید با تدبر و تحقیق سنجیده شود.امام (ع) میفرمایند :لسائر علی غیر بصیرهٍ، کالسائر علی غیر طریق؛
کسی که بدون بصیرت عمل کند، مانند کسی است که در مسیر نادرستی گام برمیدارد.
اگر فردی بدون آگاهی و شناخت، حرکتی را آغاز کند، حتی اگر تلاش زیادی هم داشته باشد، ممکن است به انحراف کشیده شود. او تصور میکند که در حال نزدیکشدن به مقصد است، اما در واقع از آن دور میشود.
در طول تاریخ، افراد بسیاری بودهاند که به دلیل تصورات غلط، مرتکب جنایاتی شدهاند. آنها بر اساس برداشتهای نادرست خود، با انسانهای شایسته دشمنی کردند و همین برخوردهای نادرست باعث شد که مسیر حق دچار انحراف شود.
ادعاهایی که بدون مطالعه و صرفاً بر اساس برخی مسائل سطحی مطرح شوند، قطعاً نکوهیده هستند و نباید مورد توجه مؤمنان قرار گیرند. بلکه لازم است که انسان با تعقل و اندیشه، مسیر خود را انتخاب کند، اشخاص را بشناسد و آگاهانه گام بردارد.