هادی سروش
۱- به قبول بودن و قبول شدن اعمال رمضانیه باید فکر کرد که متأسفانه به آن کمتر می اندیشیم . سیره و روش حضرت امیر (ع) بود که به کثرت و تکرار عمل کوشا بود و وقتی پرسیدند چرا اینقدر عمل صالح را پشت عمل صالح انجام میدهی فرمود: «از قبول بودن اعمالم بی خبرم، تکرار می کنم تا شاید برخی از آن مورد قبول قرار گیرد». (الغارات /۳۴۲)
۲- «دوری از گناه» حقیقت دیگری باید بعد از ماه رمضان به آن توجه لازم داشت چرا که گرچه در یک ماه تمرین دوری از گناه شده اما بعد از ماه مبارک شیاطین آزاد میشوندو ناجوانمردانه به مومنان حمله ور میشوند، لذاست امام علی(ع) شرط قبول عمل را در تقوی معرفی فرمود.
۳- توجه داشتن به نقص خویش و یا نقصان اعمال خویش، این هم یکی از مهمات برای پایان دادن به ماه رمضان است. آیا در خروج از ماه رمضان متوجه نقص و کمبود در اعمال خود هستیم؟
امام کاظم (ع) از یکی مؤمنان بنی اسرائیل نقل ماجرا فرمود:«که چهل سال عبادت پی در پی داشت تا قربانی کرد و از قضا قربانی او پذیرفته نشد و به خدای متعال عرض کرد:آنچه از تو صادر می شود نیک و نیکی است و آنچه از من صادر می شود گناه ونقص است. خدا به او خطاب فرمود: این چنین نگاه تو به نفس خویش از عبادت چهل ساله ات افضل است». (کافی/۳۷۰)
۴- در پایان ماه رمضان دستور رسمی دین خدا به مداومت بر اعمال انجام شده است، امام باقر (ع) فرمود: محبوبترین اعمال در نزد حق تعالی آن عملی است که بر آن مداومت شود و در گذر ایام ترک نشود. (کافی/۳۷۰)
رعایت بخشی از اعمال رمضانیه برای بعد از رمضان از مستحبات محسوب می شود، مانند دوری از پرخوری و پرخوابی، تا مناجات سحر و ... امّا در این بین آنچه مهم است ادامه واجبات است که متأسفانه در پایان ماه رمضان کمتر گوشزد می شود، مثلاً اقامه نماز صبح یکی واجباتی است که با نوع زندگی امروزی مردمان و دیر خوابیدن ها منافات پیدا می کند. چه نیکوست در پایان رمضان مؤمنین با خود شرط و تعهد داشته باشند.
امام سجاد (ع) فرمود: اعبد الناس کسی که واجبات را بصورت مرتب انجام می دهد. (کافی/۳۷۷)
۵ - مؤمنان بعد از پایان رمضان باید به مهم دیگری توجه نمایند و آن رعایت اخلاق در خانواده و رعایت حقوق در اجتماع است.
امام علی (ع) در خطبه نماز عید فطر فرمود: «فطریه خود را بدهید و از نماز و زکات و حج و روزه و امر بمعروف ونهی از منکر و نیز از احسان و مهربانی با خانواده و همسر غافل مشوید،و از کم فروشی و بد فروشی و حضور و یا تایید حکم دادگاه غیرعادلانه دوری جوئید..»
۱- به قبول بودن و قبول شدن اعمال رمضانیه باید فکر کرد که متأسفانه به آن کمتر می اندیشیم . سیره و روش حضرت امیر (ع) بود که به کثرت و تکرار عمل کوشا بود و وقتی پرسیدند چرا اینقدر عمل صالح را پشت عمل صالح انجام میدهی فرمود: «از قبول بودن اعمالم بی خبرم، تکرار می کنم تا شاید برخی از آن مورد قبول قرار گیرد». (الغارات /۳۴۲)
۲- «دوری از گناه» حقیقت دیگری باید بعد از ماه رمضان به آن توجه لازم داشت چرا که گرچه در یک ماه تمرین دوری از گناه شده اما بعد از ماه مبارک شیاطین آزاد میشوندو ناجوانمردانه به مومنان حمله ور میشوند، لذاست امام علی(ع) شرط قبول عمل را در تقوی معرفی فرمود.
۳- توجه داشتن به نقص خویش و یا نقصان اعمال خویش، این هم یکی از مهمات برای پایان دادن به ماه رمضان است. آیا در خروج از ماه رمضان متوجه نقص و کمبود در اعمال خود هستیم؟
امام کاظم (ع) از یکی مؤمنان بنی اسرائیل نقل ماجرا فرمود:«که چهل سال عبادت پی در پی داشت تا قربانی کرد و از قضا قربانی او پذیرفته نشد و به خدای متعال عرض کرد:آنچه از تو صادر می شود نیک و نیکی است و آنچه از من صادر می شود گناه ونقص است. خدا به او خطاب فرمود: این چنین نگاه تو به نفس خویش از عبادت چهل ساله ات افضل است». (کافی/۳۷۰)
۴- در پایان ماه رمضان دستور رسمی دین خدا به مداومت بر اعمال انجام شده است، امام باقر (ع) فرمود: محبوبترین اعمال در نزد حق تعالی آن عملی است که بر آن مداومت شود و در گذر ایام ترک نشود. (کافی/۳۷۰)
رعایت بخشی از اعمال رمضانیه برای بعد از رمضان از مستحبات محسوب می شود، مانند دوری از پرخوری و پرخوابی، تا مناجات سحر و ... امّا در این بین آنچه مهم است ادامه واجبات است که متأسفانه در پایان ماه رمضان کمتر گوشزد می شود، مثلاً اقامه نماز صبح یکی واجباتی است که با نوع زندگی امروزی مردمان و دیر خوابیدن ها منافات پیدا می کند. چه نیکوست در پایان رمضان مؤمنین با خود شرط و تعهد داشته باشند.
امام سجاد (ع) فرمود: اعبد الناس کسی که واجبات را بصورت مرتب انجام می دهد. (کافی/۳۷۷)
۵ - مؤمنان بعد از پایان رمضان باید به مهم دیگری توجه نمایند و آن رعایت اخلاق در خانواده و رعایت حقوق در اجتماع است.
امام علی (ع) در خطبه نماز عید فطر فرمود: «فطریه خود را بدهید و از نماز و زکات و حج و روزه و امر بمعروف ونهی از منکر و نیز از احسان و مهربانی با خانواده و همسر غافل مشوید،و از کم فروشی و بد فروشی و حضور و یا تایید حکم دادگاه غیرعادلانه دوری جوئید..»
