سیدابوالفضل موسویان: مرجعیت آیت الله سیستانی، واسطه بین دولت و ملت عراق است
یک عضو هیات علمی دانشگاه مفید قم، آیت الله سیستانی را یک شخصیت استثنایی در عراق دانست و گفت: ایشان با کناره گیری از کارهای اجرایی توانستند، نقش واسطه بودن بین مردم دولت و ملت را انجام دهند و به نحو احسن هم توانستند دیدگاه ها و خواست مردم را به حاکمان منتقل کنند و حاکمیت را در مسیر درست سوق دهند.
حجت الاسلام والمسلمین سیدابوالفضل موسویان در گفت وگو با شفقنا با اشاره به دانش سیاسی بالای حضرت آیت الله سیستانی اظهار کرد: پیش از سقوط صدام نیز وصف ایشان به گوش ما رسیده بود که آگاهی بالایی نسبت به مسایل سیاسی دارند و پیگیر همه اخبار و مطالب هستند. برخی از بزرگان اصرار داشتند که آیت الله سیستانی به ایران بیایند و حتی در دوره امام(ره) این درخواست از ایشان شد که به ایران تشریف آورند، اما آیت الله سیستانی، مصلحت را ماندن در عراق دانستند. این در حالیست که در شرایط دشوار دوره صدام، ماندن در عراق، بسیار برای ایشان سخت بود.
او با بیان اینکه ایشان با وجود ناگواری شرایط در دوره حکومت صدام در عراق، همچنان پیگیر مسایل سیاسی بودند، گفت: همه قضایا در ایران بعد از انقلاب مورد توجه حضرت آیت الله سیستانی بوده است و مسایل آن را دنبال می کرده اند. آشنایی بسیار گسترده ایشان از انقلاب اسلامی ایران و وقایعی که بعد از انقلاب در ایران رخ داد، همینطور آشنایی با وضعیت عراق و قبایل و اقوام در این کشور و همینطور آشنایی نسبت به مسایل جهانی، شخصیت بسیار ارزشمندی را برای عراق به وجود آورد که توانست و می تواند با آگاهی تمام، موضع درستی را برای هدایت و رهبری جامعه شیعه عراق در پیش بگیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه مفید قم با اعتقاد بر اینکه عملکرد سیاسی آیت الله سیستانی در عراق تا امروز با هوشیاری تمام و بر پایه آگاهی از مسایل مختلف سیاسی صورت گرفته است، خاطرنشان کرد: از این جهت می توان گفت ایشان واقعا به یک شخصیت استثنایی در عراق تبدیل شده اند. به همین دلیل است که با وجود اینکه افرادی از خود عراقی ها که از نظر حوزوی در مقام مرجعیت هم بودند، در آنجا حضور داشتند، اما نتوانستند موقعیتی که آیت الله سیستانی در عراق پیدا کرده است را بیابند. این تنها به دلیل دانش بالای سیاسی و عملکرد و مواضع ایشان و پختگی ایشان در مسایل اجتماعی عراق است.
او ادامه داد: این امور به آیت الله سیستانی کمک کرد تا بتوانند در شرایط بسیار دشوار پس از نابودی یک دیکتاتور –صدام- که جامعه هیچگونه نهادهای مدنی ندارد و نمی تواند به آن شکل یک کشور را اداره کند، ایشان توانستند نه تنها جامعه شیعه بلکه به طور کلی مسلمان ها را در جامعه عراق، با هم متحد کنند. بعد از مدتی آمریکایی ها را از آنجا بیرون کردند و حکومت، مستقل شد و در دست عراقی ها قرار گرفت. مشی بسیار هوشیارانه و آگاهانه حضرت آیت الله سیستانی و مواضع ایشان بود که به هدایت امور به این شکل کمک کرد. در طول تاریخ، کمتر شخصیت هایی داریم که این جامعیت آیت الله سیستانی را داشته باشند و بتوانند جامعه را این گونه اداره کنند.
موسویان، تجربه سیاسی اخیر آیت الله سیستانی در عراق را تظاهری از جامعه مدنی و نهاد مرجعیت در عملکرد ایشان را واسطه ای بین ملت و دولت دانست و افزود: ایشان با توجه به تجربیات بسیار خوبی که در ایران و عراق و مناطق دیگر به دست آورده اند، توانستند موضع بسیار خوبی را اتخاذ کنند و بدون ورود به حیطه کارهای اجرایی در عراق، بین مردم و حاکمیت واسطه شدند. به نظر می رسد این در جای خود بسیار ارزشمند و مفید فایده بیشتری بوده است از این که خود ایشان یا بخشی از روحانیت در مصدر امور قرار می گرفتند.
او تصریح کرد: ایشان با کناره گیری از کارهای اجرایی توانستند، نقش واسطه بودن بین مردم، دولت و ملت را انجام دهند و به نحو احسن هم توانستند دیدگاه ها و خواست مردم را به حاکمان منتقل کنند و حاکمیت را در مسیر درست سوق دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه مفید با اشاره به تفاوت بین حوزه نجف و قم از گذشته تا امروز و از جمله در این زمینه گفت: اساسا این اندیشه، تفکری است که از دوره مرحوم آخوند شروع می شود و از آن دوره به بعد وجود داشته است. دیدگاه آیت الله سیستانی در این امور، همان دیدگاهی است که از مرحوم آخوند می توان سراغ گرفت و آخوند خراسانی نیز همین دیدگاه را در برخورد با مسایل سیاسی و اجتماعی داشته اند. آیت الله سیستانی هم این سیاست را تعقیب و به نحو احسن آن را اجرا کرده اند. در این فرصت کوتاه نمی توان به شرح این تفاوت پرداخت.
او با تأکید بر اینکه آیت الله سیستانی در فضای بسته جامعه عراق توانستند جامعه عراق را رهبری کنند، گفت: جامعه ای که گرچه اکثریت آنها شیعه هستند، اما حتی بخش اهل سنت آن هم با ایشان همراهی کردند و در بسیاری از موارد، اهل سنت نیز مواضع ایشان را تأیید می کردند و به نظر می رسد مواضع ایشان برای جامعه عراق بسیار راهگشا بوده است.
موسویان با بیان اینکه آیت الله سیستانی در مسایل مربوط به شیعه و سنی و حقوق اقلیت های مذهبی و قومی، نگاهی بسیار باز دارند، اظهار کرد: مواضع ایشان تا به امروز به نظر می رسد در راستای همان نگاه تقریبیون است که قایل به این هستند که نباید به اختلافات شیعه و سنی دامن زد. ایشان این مساله را به طور جدی مطرح و پیگیری کرده اند و حتی در مورد اهل سنت فرموده اند که نگویید آنها برادر ما هستند بلکه آنها خود ما و نفس ما هستند.
او تصریح کرد: در تغییراتی که در حکومت های عراق به وجود آمد، آیت الله سیستانی، همواره حکومتی را قبول داشته اند که مورد تأیید مردم باشد و اکثریت جامعه آن را بپذیرند. با این که بعضی از شخصیت های بسیار مهم در جامعه عراق وجود داشتند و حکومت هم در دوره ای در اختیار آنها بود، اما چون خواسته مردم نبود و مردم، مخالفتی با آنها پیدا کرده بودند، ایشان نظر مردم را ترجیح دادند به اینکه از آن حکومت دفاع کنند.
او تأکید کرد: آیت الله سیستانی قایل به آزادی های اجتماعی هستند و معتقدند که باید این آزادی ها وجود داشته و دیدگاه های مختلف مطرح باشد؛ حکومت را نیز از آن مردم می دانند و معتقدند که مردم باید نسبت به حکومت تصمیم بگیرند. ایشان با دخالت روحانیت در اجرا چندان موافق نبودند و توصیه شان این بود که روحانیت چندان وارد کارهای اجرایی نشود. مشاهده می شود که روحانیت در عراق، به آن صورت وارد کارهای اجرایی نشد و به نظر می رسد که این روش بسیار درستی برای حفظ روحانیت در عراق بوده است.
