در نشستي علمي با حضور و سخنراني آيت الله محمد هادي يوسفي غروي منابع تاريخي واقعه عاشورا اعتبارسنجي شد.
در اين نشست که به همت دانشکده شيعه شناسي دانشگاه اديان و مذاهب و با حضور جمعي از اساتيد و دانشجويان در حوزه شيعه شناسي برگزار شد، آيت الله استاد يوسفي غروي در سخناني به نقد و اعتبار سنجي منابع تاريخي واقعه عاشورا و کتب مقتل موجود در اين زمينه پرداخت.
مولف کتاب «وقعة الطف لأبي مخنف» بحث خود را با مقتل ابي مخنف آغاز کرد و گفت: آخرين نسخه دست نويس اين اثر متعلق به دوره حکومت مشعشعين حاکم در جنوب ايران و عراق است اما به نظر مي‌رسد ابي‌مخنف اين مقتل را در دهه ۱۳۰ نوشته است و از آنجايي که حادثه عاشورا در سال ۶۱ هجري اتفاق افتاده، پس فاصلة زماني اش خيلي به حادثه عاشورا نزديك بوده ولي ابي‌مخنف حدود ۷۰ سال با حادثه كربلا فاصله داشت.
استاد يوسفي غروي ادامه داد: لوط بن یحیی بن سعید ابومخنف از چند نفر روايت كرده كه در حادثه كربلا حاضر بودند؛ منتها تعداد اينها كم است. از بعضي ها هم با يك واسطه نقل كرده، از بعضي‌ها هم با دو واسطه نقل كرده؛ البته آنچه از اين طريق از مقتل ابي‌مخنف به دست ما رسيده ۶۴ گزارش تاريخي بيشتر نيست، نه اين كه مقتل اين مقدار بوده، بلكه اين مقدارش از طريق تاريخ طبري و ارشاد شيخ مفيد و تذكرة الخواص به دست ما رسيده است.
مولف کتاب «موسوعه التاريخ الاسلامي» درباره يك نسخه از مقتل ابي‌مخنف داراي تحريف موجود در بازارها گفت: اين قطعاً مقتل ابي‌مخنف نيست و اشتباهات زياد دارد. مسلم است كه آن را بعدها كسي يا كساني نوشته‌اند و به ابي‌مخنف نسبت داده‌اند. از مقتل ابي‌مخنف مورد بحث هم چيزهايي در آن هست ولي مجعولات و مطالب افسانه‌اي و غلط‌هاي تاريخي بسيار زيادي در آن است كه محرّف بودن آنرا آشكار مي کند.
سخنران اين جلسه عاشورايي در ادامه و در اشاره به ديگر منابع اين واقعه از «نفس المهموم» محدث قمي نيز به عنوان يکي از منابع مطلوب در واقعه عاشورا ياد کرد. «قره الباصره» و «منتهي الامال» از ديگر کتب محدث قمي بود که يوسفي غروي از آنان به عنوان منابعي مورد اعتماد در تاريخ عاشورا ياد کرد.
کتاب «اکسير العبادات في اسرار الشهادات» اثر بن عابد دربندي مشهور به فاضل دربندي که بخش مياني آن به زبان فارسي و با نام «اسرار الشهادات» ترجمه شده از ديگر منابع مورد اشاره و بررسي آيت الله غروي در اين نشست بود.
کتاب «الملهوف علی قتلی المطفوف» مشهور به «لهوف» ابن طاووس از ديگر مقاتل مورد اعتبار سنجي در اين نشست بود که سخنران آن را در واقع همان کتاب «مقتل الحسین» خوارزمي دانست چرا که از روي آن نوشته شده و مطلب جديدي ندارد. علاوه بر اين که خود خوارزمي از احمد بن اعصم کوفي نقل کرده که خود منبعي پر اشتباه است.
وي در ادامه «ارشاد» شيخ مفيد را از بهترين منابع واقعه عاشورا دانست و گفت با اين حال تاريخ طبري تنها منبعي در اين زمينه است که مرسل نيست بلکه مسند است و اسناد اخبار خود را آورده است اما در عين حال ارشاد شيخ مفيد ارجح است.
یوسفی غروی درباره منشاء کلمه روضه و سنت روضه خواني نيز گفت: برخي آغاز پيدايش اين واژه را به ابن جوزي و بيهقي سبزه واري مي رسانند اما واژه روضه متعلق به فتال نيشابوري و کتاب «روضه الواعظين» است و چون نوحه سرايان اين کتاب را مي خوانده اند اين ترکيب روضه خواني شکل گرفته و باب شده است.
