ایران، قم

21.93°C
نیمه ابری
شنبه
18.14°C / 31.44°C
یکشنبه
19.53°C / 29.9°C
دوشنبه
20.88°C / 31.43°C
سه شنبه
21.88°C / 32.7°C
چهارشنبه
21.56°C / 29.79°C
پنج شنبه
19.26°C / 31.46°C
جمعه
21.94°C / 32.18°C
مجمع قوه قضاییه ای را تقویت می کند که تبعیضی روا ندارد

مجمع قوه قضاییه ای را تقویت می کند که تبعیضی روا ندارد

محمدعلی کوشا: حکومت وقتی اسلامی است که تحقق عدل و انصاف در میان توده های امت اسلامی نمایان باشد. ( از سلسله مصاحبه های عملکرد نهادهای سیاسی حوزه علمیه)
پایبندی به شکل سنتی فقه و اصول چندان ثمربخش نخواهد بود.
حکومت وقتی اسلامی است که تحقق عدل و انصاف در میان توده های امت اسلامی نمایان باشد.
اصولگرایی و اصلاح طلبی به تنهایی قابل تحقق نیست.
همین که عنوان حکومت، جمهوری اسلامی باشد، کفایت نمی کند بلکه محتوای آن نیز باید اسلامی باشد.
مجمع محققین و مدرسین قوه قضاییه ای را تقویت می کند که تبعیضی روا ندارد.
در سطح توقعاتی که دیگران از مجمع دارند، شاید کار مهمی نکرده باشیم.عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه با بیان اینکه حکومتی اسلامی است که محتوای آن نیز اسلامی و عاری از تبعیض و سرشار از عدالت باشد، گفت: مجمع محققین و مدرسین قوه قضاییه ای را تقویت می کند که براساس عدل، عدالت و دادگری مشی کند و  تبعیضی روا ندارد، ما در همه زمینه ها هم مشوق و هم منتقد بوده و هستیم، اگر عدلی باشد ما مشوق آن بوده و هستیم ولی اگر ظلم و تبعیضی باشد طبیعی است که مجمع منتقد آن باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی کوشا در گفت وگو با شفقنا درباره فلسفه تشکیل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه، اظهار کرد: فلسفه وجودی چنین مجمعی، تمرکز شماری از مدرسین و محققین روی کارهای علمی حوزوی با نگاه روز در پاسخ به نیازهای جامعه پس از انقلاب اسلامی بود تا در این راستا خلاء نیازهای فکری، علمی، فرهنگی و سیاسی مورد شناسایی قرار گیرند و اندیشمندان دلسوز حوزوی به تحقیق پردازند تا نقش آفرینی موثر و مثبتی داشته باشند، چرا که شماری از  مسایل جدید و مستحدثه در بُعد اعتقادات، اخلاقیات و احکام داریم که پاسخگویی به آنها برای حوزویان امری بسیار لازم و ضروری بلکه واجب می نماید. حوزه علمیه قم با توسعه ای که در آن انجام گرفته ایجاد نگاهی روشمند و بینشمند، براساس آگاهی های فکری و علمی در همه ارکان دین و فروع احکام، تطبیق آن با نیازهای روز امری اجتناب ناپذیر است.
مسایل فقه، اصول، کلام، فلسفه، تاریخ و حدیث و تفسیر با نگاه محققانه از اموری است که به تعبیر برخی بزرگان، تصور آنها مایه تصدیق است. از سوی دیگر امروزه جز با نگاه اجتهادی در همه مسایل مورد ابتلا، نتیجه ای قانع کننده برای این نسل پرسشگر به دست نمی آید. برای تفهیم درست همه مسایل اسلامی ما نیازمند پشتوانه فهم درست از قضایا هستیم. اجتهادی که در بُعد زمان و مکان بتواند نسل جدید را به سوی حقایق سوق دهد از جمله نیازهای این نسل است. مجمع  مدرسین و محققین از آغاز تشکیل هسته علمی حوزوی اش مشی و مرام مرحوم حضرت امام خمینی و شاگردان برجسته ایشان را مدّ نظر داشته تا برآن اساس بتواند دستاوردهای این انقلاب را حافظ و نگهدار باشد.
پایبندی به شکل سنتی فقه و اصول چندان ثمربخش نخواهد بود
او ادامه داد: امام خمینی(ره) همواره تأکید داشتند که حوزه باید در جهات علمی فعال باشد و خود را به روز نماید بنابراین آگاهی از مسایل جدید در موضوعات گوناگون به ویژه آگاهی های علمی و سیاسی و تفهیم درست آنها به طلاب جوان برای استحکام همه جانبه حوزه و حوزویان از اهمیت خاصی برخوردار است. پرداختن به فقه و اصول به شکل سنتی آن هرچند در جای خود تاکنون دارای آثار کم و بیش مفیدی بوده است ولی امروزه شرایط زمانی و مکانی به گونه دیگری رقم خورده که پایبندی به آن  بدون آگاهی از مسایل اقتصادی، سیاسی و بین المللی چندان مفید و ثمربخش نخواهد بود.
حوزه های علمیه امروزه نمی توانند با تکیه به همان ساز و کارهای کهن خویش نقش مثبتی در جامعه کنونی ایفا کنند بلکه باید به روزتر شوند و جوابگوی نیازهای مردم زمان خویش باشند. به ویژه آنکه حوزه ها امروز خواه ناخواه خود بخش مهمی از جریانی بوده اند که عملاً محرّک مردم برای تحقق حکومت دینی بوده و یا حتی خود بخشی از دست اندر کاران آن به حساب می آیند. حال چگونه می تواند در قبال نسلی که به او توجه نموده بی تفاوت از کنار قضایای مهم فکری، اجتماعی وسیاسی آنها بگذرد؟!
حکومت وقتی اسلامی که تحقق عدل و انصاف در میان توده های امت اسلامی نمایان باشد
کوشا گفت: معتقدم کافی نیست که ما  تنها دلخوش به نام جمهوری اسلامی باشیم که آن را با دادن هزینه های بس فراوان فرا پیش مردم واداشته ایم! حکومت اسلامی وقتی اسلامی است که در تار و پود وجودش تحقق عدل و انصاف در میان توده های امت اسلامی نمایان باشد و مردم احساس آرامش روح و آسایش اجتماعی در تمام جهات داشته باشند. گام هایی که مجمع مدرسین ومحققین تاکنون در راستای احیای دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران برداشته گویای احساس چنین مسوولیتی است. هر  تشکلی اگر بخواهد کارساز افتد باید هم نوید دهنده وهم دارای طرح و برنامه قابل تحقق باشد،  و چنین کاری بدون آگاهی از موقعیت بین المللی و دانش های لازم عصری، ثمربخش نخواهد بود. امروزه آگاهی از درک واقعیت های اجتماعی و بین المللی یک ضرورت است مخصوصاً در دنیای امروز که دنیای ارتباطات است تا جایی که اگر کسی سخنی را بر زبان جاری سازد باید بلافاصله در آن سوی کره زمین منتظر عکس العملش باشد! ارتباط کشورها، ارتباط اندیشه ها و ارتباط تمدن ها واقعاً از مسایلی است که جز بدیهیات است و ما نمی توانیم در مقابل این امور بی تفاوت باشیم.
او افزود: در گذشته ارتباطات این چنینی  نبود و هر کسی در محدوده خود کار می کرد و می اندیشید، اما در دنیای امروز انسان های روی کره خاکی همه با هم مرتبط هستند،همه  مذاهب و ادیان یک نوع ارتباط خاصی با یکدیگر دارند لذا لازم است که به همان اندازه سطح فکر و آگاهی حوزویان ارتقا پیدا کند و یکدیگر را درک نمایند.
او یکی از علل و فلسفه تشکیل مجمع محققین و مدرسین، خروج از رکود و خمود و جمود دانست و اظهار کرد: مجمع محققین و مدرسین تلاش فراوانی داشته و دارد تا اهمیت ارتباط با دنیا و تعامل با دیگران را مورد توجه قرار دهد. برای این امر هم باید بهتر بیاموزیم و نیکوتر درک کنیم چرا که حوزه علمیه  قم به عنوان یک مولّد فکر در امور دینی مورد توجه است و تا در این حوزه تولید فکر و اندیشه نکنیم، آگاهی لازم بین المللی در اذهان عمومی به وجود نخواهد آمد. لذا از جمله علل تشکیل وجودی مجمع محققین و مدرسین جذب نیروهای فعال، آگاه و پر تلاش و عالم بوده و خواهد بود. او افزود: در حال حاضر بُعد روشنفکری مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم زبانزد همگان است و معمولاً دانشجویان دانشگاه ها بیشتر به این مجمع حوزوی  توجه دارند.
اصولگرایی و اصلاح طلبی به تنهایی قابل تحقق نیست
او در پاسخ به اینکه مجمع محققین و مدرسین تا چه میزان جناحی و فراجناحی است؟ گفت: مجمع محققین و مدرسین از جهاتی تاحدودی فراجناحی می اندیشد  و در عین حال دوست دارد امور کشوری از طریق اصلاحات به سامان برسد. البته اگرچه مجمع مدرسین و محققین از جمله جناح توانمند اصلاح طلب به حساب می آید، ولی روشن است که امر اصلاحات لزوماً در حیطه گروه خاص و محصور به یک جناح خاص نیست. ممکن است گاهی کسانی بخواهند در پشت شماری از الفاظ سنگر بگیرند اما حقیقت این است که اصلاح طلبی بدون اصول گرایی به معنای واقعی آن و اصولگرایی هم بدون اصلاح طلبی به معنای واقعی آن  قابل تحقق  نیست. به عبارت دیگر وقتی می گوییم اصلاح طلب، اصلاح طلب بدون مبنا و اصول نمی تواند باشد، و کسان دیگری هم که خودشان را اصول گرا می دانند در واقع باید هم اصول گرا و هم اصلاح طلب باشند.بنابراین  تنها در حیطه الفاظ  نمی توان گروه ویا جناحی را تعریف و در محدوده خاص قرار داد‌.
او ادامه داد: در حقیقت ما باید برای کار خویش اصول و مبنا داشته باشیم و براساس آن، باید به امر اصلاحات بپردازیم.
مگر می شود کسی اصول گرا باشد ولی در عمل اصلاح طلب نباشد؟! و همچنین اصلاح طلب باشد ولی پایه و اصولی نداشته باشد؟! در صورتی که مساله اصلاح طلبی، هم ریشه و اساس قرآنی و هم ریشه و اساس روایی و حدیثی دارد،  و رسول اکرم و امامان و حتی همه مصلحان دینی اصول گرای اصلاح طلب  به معنی واقعی آن بوده اند و در حقیقت نمی توان این دو را از هم جدا دانست . اگرچه از جهت مصداقی می گویند فلانی اصول گرا یا اصلاح طلب است ولی واقع این است که در عمل نه اصلاح طلبی بدون اصول گرایی معنا دارد و نه اصول گرایی بدون اصلاح طلبی می تواند موفق باشد.
همین که عنوان حکومت، جمهوری اسلامی باشد، کفایت نمی کند بلکه محتوای آن نیز باید اسلامی باشد
او در مورد ارتباط مجمع محققین و مدرسین با حکومت در دوره های مختلف، گفت: مجمع محققین و مدرسین همان مبنای مرحوم امام خمینی و فقیه عالیقدر را داشته و دارد و می خواهد بر آن مبنا حرکت کند، چون مرحوم امام و فقیه عالیقدر می خواستند امور مملکت براساس قسط و عدل پیش رود و البته در برخی از موارد موفقیت هایی هم  کسب کردند و در مواردی نیز آن طور که دیگران انتظار داشتند به اهداف خود دست نیافتند، اما هدف پیروان آنان در واقع عدل اجتماعی است تا هر کسی به حق خود برسد و تبعیضی نبیند. آری، همین که عنوان حکومت، جمهوری اسلامی باشد، کفایت نمی کند بلکه  محتوای آن نیز باید اسلامی باشد.
او به یکی از دغدغه های فعلی مجمع محققین و مدرسین اشاره و خاطرنشان کرد: در حال حاضر یکی از دغدغه های مجمع محققین و مدرسین این است که چرا این زمینه ایجاد شده که مغزها فرار می کنند یا فراری داده می شوند؟! چرا دانشجویان مانوعاً از عدم آزادی اندیشه وبیان گله مند هستند؟ و چرا  گاهی به خاطر اظهار عقیده دچار گرفتاری و احیاناً مشکلات فراوان می شوند؟
مجمع محققین و مدرسین قوه قضاییه ای را تقویت می کند که تبعیضی روا ندارد
او افزود: مجمع محققین و مدرسین قوه قضاییه ای را تقویت می کند که براساس عدل، عدالت و دادگری مشی کند و  تبعیضی روا ندارد، ما در همه زمینه ها هم مشوق و هم منتقد بوده و هستیم، اگر عدلی باشد ما مشوق آن بوده و هستیم ولی اگر ظلم و تبعیضی باشد طبیعی است که مجمع منتقد آن باشد.
او به سطح علمی اعضای مجمع اشاره و اظهار کرد وگفت: هر یک از اعضای مجمع محققین و مدرسین از نظر علمی در سطح بالایی هستند، افراد مجمع معمولاً افرادی صاحب نظر و مجتهد یا قریب الاجتهاد و اهل اندیشه هستند، آنان واقعاً می خواهند اصلاحات واقعی در عمل تحقق پیدا کند نه در شعار؛ و در جهات گوناگون رفع تبعیض صورت گیرد و عدالت و دادگری اجتماعی به وجود آید. مجمع در مقابل نارسایی ها، کاستی ها، فشارها و ستم ها طبیعی است که موضع مخالف داشته باشد و انتقاد کند، اما در مقابل پیشرفت ها، خوبی ها و تحقق عدالت همیشه موضع مثبت و تشویقی داشته و واقعاً مشوق بوده است. مجمع محققین دلسوز نظام هستند و می خواهند این حکومت عاری از عیب، سستی و تبعیض باشد.
او درخصوص تلاش عده ای برای کمرنگ ساختن  کار مجمع  گفت: این گونه داوری ها حاکی از بینش کوتاه برخی افراد به قضایاست وگرنه کسانی  که واقعاً دلسوز نظام و مردم باشند نباید مجمع را مخالفی در مقابل خود پندارند،آن هم مجمعی که همه ی اعضای آن از خوش سابقه های پیش از انقلاب بوده و اکنون نیز از حافظان این مرز وبوم در جهات گوناگون هستند. مجمع با آغوش باز از همه اندیشه های درست چه در حوزه و چه در غیر حوزه مخصوصاً در دانشگاه ها استقبال می کند؛ به همین جهت ارتباط مجمع محققین و مدرسین با دانشجویان و دانشگاهیان به مراتب بیش از مجامع دیگری است که در حوزه وجود دارد و آنها مثبت تر به مجمع نگاه می کنند و یکسری نشست ها، صحبت ها و احیانا همایش ها با آنان داشته و دارند.
در سطح توقعاتی که دیگران از مجمع دارند، شاید کار مهمی نکرده باشیم
او در پاسخ به این سو ال که مجمع چه معایب و نقاط ضعفی می تواند داشته باشد، گفت: مجمع مدرسین و محققین از بدو تأسیس ممکن است که در برخی جهات کم کاری و یا سهل انگاری کرده باشد ولی من عیبی محسوس در آن ندیده ام در حقیقت در سطح توقعاتی که دیگران از مجمع دارند، شاید کار مهمی نکرده باشیم ولی اعضای مجمع می خواهند در تحلیل مشکلات اجتماعی دیدی واقع بینانه داشته باشند. مجمع همواره در وادی مسایل فکری و پاسخ به شبهات و اندیشه ها ی گوناگون فعال بوده است. در حال حاضر در مجمع کلاس های تفسیر، تاریخ، آموزش فن ترجمه قرآن و پاسخ به سوالات و شبهات و بحث های فقهی وجود دارد. من احساس می کنم که همه همکاران ما در مجمع دلسوز مردم هستند و نمی خواهند مشکلی متوجه جامعه انقلابی ما شود بنابراین همه گروه ها می توانند با مجمع همکاری داشته باشند و براساس نص صریح قرآن حرکتی موحّدانه داشته در پیش گیرند.
Image

فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ

 

پس بشارت ده به آن بندگان من كه به سخن گوش فرا مى‏ دهند و بهترين آن را پيروى مى كنند

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم