موحدی ساوجی: زندگی مسلمانی در جامعه ما به حفظ ظواهر دین خلاصه شده و از روح دین بی خبریم
یک استاد اخلاق دانشگاه مفید، با تاکید بر اینکه زیست مسلمانی تنها حساسیت به موضوع ظواهر دینی نیست گفت: پرهیز از دروغ گویی، نفاق و دو رویی، کسب روزی حلال، رعایت کرامت انسانی و احترام به حریم خصوصی افراد از شاخصه ها و ویژگی های بسیار مهم در زیست مسلمانی است متاسفانه این نکات اخلاقی در جامعه ما به فراموشی سپرده شده است و ما از زیست مسلمانی تنها به رعایت ظواهر دین مثل حجاب حساسیت داریم و از روح دین که تاثیرات مثبتی در زندگی فردی و اجتماعی دارد غافل شده ایم.
حجت الاسلام محمد حسن موحدی ساوجی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، اظهار کرد: رعایت نکات اخلاقی در زیست مسلمانی جایگاه ویژه ای دارد که باید در روابط فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی مورد توجه قرار بگیرد، متاسفانه آنچه در عرف و جامعه ما بیشتر اهمیت داده می شود عمل به ظواهر دین است و تنها آن را جز زیست مسلمانی می دانیم در حالی که عمل به روح دین که تاثیرات مثبت و مستقیمی در جامعه دارد مورد عفلت واقع شده است.
پرهیز از دروغ گویی اولین شاخصه زیست مسلمانی
وی در ادامه با تاکید بر اینکه در جامعه ما از زیست مسلمانی تنها به امر حجاب به عنوان یکی از ظواهر دین توجه می شود تصریح کرد: یکی از آموزه های دینی که دراسلام بسیار مورد تاکید قرار گرفته است راستگویی و پرهیز از دروغگویی است که بر اساس آن افراد باید در زیست مسلمانی از دروغ گفتن حتی به مزاح خودداری کنند اما مسئله این است آیا این آموزه مهم در جامعه ما مورد توجه قرار می گیرد. متاسفانه آن اهمیت و حساسیتی که در جامعه ما به بحث حجاب می شود به مولفه های دیگر دین اهمیت داده نمی شود و ما در زیست مسلمانی تنها به حجاب توجه می کنیم.
دوری از تملق گویی
متاسفانه در عرف و جامعه ما تملق گویی صاحبان قدرت بسیار دیده می شود
این استاد دانشگاه مفید، پرهیز از تملق گویی را از دیگر مولفه های زیست مسلمانی دانست و گفت: در آموزه های دینی ما به کرات تاکید شده است که از تملق گویی بخصوص تملق افرادی که صاحب ثروت و قدرت هستند پرهیز کنیم چرا که تملق موجب می شود فرد دچار کبر، غرور و خودبزرگ بینی کاذب شود و آثار فردی و اجتماعی بسیار زیان باری ایجاد می کند و پیامبر اسلام(ص) در همین زمینه می فرمایند: ” کسانی که تملق می کنند به صورتشان خاک بپاشید” متاسفانه در عرف و جامعه ما تملق گویی صاحبان قدرت بسیار دیده می شود.
پرهیز از نفاق و دورویی
نفاق مسئله سیاسی نیست امری کاملا اخلاقی است
حجت الاسلام ساوجی پرهیز از دو رویی و نفاق را از دیگر ویژگی های زیست مسلمانی عنوان کرد و افزود: نفاق مسئله سیاسی نیست امری کاملا اخلاقی است، نفاق یعنی فردی در برابردیگری به گونه ای سخن بگوید که در دل آن را باور ندارد و یا در پشت سر نوع دیگر سخن می گوید، زیست مسلمانی زندگی نباید آمیخته با نفاق و دورویی باشد متاسفانه این نکته اخلاقی نیز در جامعه ما مورد غفلت قرار گرفته است.
کسب روزی حلال
این استاد اخلاق در ادامه یادآور شد: توجه به کسب لقمه حلال از دیگر مولفه های زیست مسلمانی است که انسان باید تلاش کند مال و روزی حلال بدست بیاورد در روایات نیز آمده است ” اگر کسی برای کسب روزی حلال خانواده خود تلاش کند همانند مجاهد فی سبیل الله است” باید دید در زیست مسلمانی جامعه ما تا چه اندازه به روزی حلال و پرداخت واجبات مال خود توجه می کنیم.
رعایت حریم خصوصی
حوزه خصوصی افراد باید دارای امنیت باشد و این حق نه اذعان مردم است و نه حکومت ها
این پژوهشگر دین در ادامه بیان کرد: رعایت حریم خصوصی افراد نکته دیگر اخلاقی است که باید در زیست مسلمانی مورد توجه قرار بگیرد این موضوع را از آیات قرآنی هم می توان برداشت نمود. به عبارت دیگر حوزه خصوصی افراد باید دارای امنیت باشد و این حق نه اذعان مردم است و نه حکومت ها؛ البته منظور قرآن آن بخشی اززندگی انسان هاست که مربوط به خودشان است و هیچ تاثیری در اجتماع یا در حقوق دیگران ندارد.در قرآن آیه « یاَأیَها اَّلذیَن آَمُنوا اْجَتِنُبواَکثیرًاِمَن الَّظِّنِإَّنَبْعَض الَّظِّنِإْثٌمَو لاَتَجَّسُسوا » امنیت حوزه خصوصی را توضیح می دهد و به مردم می گوید:“ ای کسانی که ایمان آوردهاید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها گناه است و هرگز (در کار دیگران) تجّسس نکنید.“و در اینجا اگر منظور از تجسس تمام حیطه خصوصی افراد نباشد یکی از مصادیقش حیطه خصوصی است. به طور نمونه اگر فردی در جایی که کسی نمی بیند کاری را مخفیانه انجام داد؛ جزء حیطه خصوصی اش است و اگر کسی بخواهد کاوش کند تا بخواهد از آن سردر بیاورد، به حیطه خصوصی افراد وارد شده است.
احترام به کرامت انسانی
در برابر مخالفانمان هم کرامت انسانی را رعایت کنیم
حجت الاسلام ساوجی حفظ کرامت انسانی را از دیگر شاخصه های مهم زیست مسلمانی دانست و گفت: نکته دیگر آن است که ما نسبت به اطرافیانمان کرامت انسانی را رعایت کنیم مخصوصا کسانی که با آنها مخالف هستیم. در روایات نقل شده از حضرت امیرالمومنین علی (ع) نسبت به خوارج که گروهی در حال محاربه بودند و نسبت به حضرت توهین می کردند و حضرت را کافر خطاب می کردند فرموده اند:“ آنانبرادران ما هستند که برما یورش آورده اند “ بنابراین حضرت بر این گروه نسبت به آنها تعبیر مشرک رابه کار نبرده بلکه آنها را برادر خود نام برده است و یا در مورد اصحاب معاویه در جنگ صفین در خطبه ۲۰۶ نهج البلاغه دو تن از یاران حضرت، اصحاب معاویه را دشنام می دادند که حضرت فرمودند:“ من ناپسند می دارم برای شما که دشمنام دهنده باشید.“ و به یارانشان فرمودند:“ اگر اعمال آنها را توصیف کنید به گفتار صحیح نزدیک تر است و برای اتمام حجت هم رساتر است به جای اینکه آنها را دشنام دهید
آثار مثبت فردی و اجتماعی زیست مسلمانی
به گفته وی رعایت این نکات ذکر شده باید در زیست مسلمانی در اولویت قرارا بگیرد، زندگی اسلامی و معنوی صرفا این نیست که نماز بخوانیم و حجاب خود را رعایت کنیم باید نکات اخلاقی دین که روح دین است و تاثیرات فردی و اجتماعی بسیار مثبتی دارد سلامت اجتماعی را تضمین، فاصله طبقاتی را کم و آرامش را افزایش می دهد، رعایت شود امری که در جامعه ما بسیار کمرنگ شده است.
جامعه ما ادعای اسلامی بودن را دارد اما زیست مسلمانی ندارد
این استاد دانشگاه مفید به جمله ای سید جمال الدین اسدآبادی در خصوص زیست مسلمانی اشاره کرد و گفت: ایشان می فرمایند: ” من به مغرب زمین رفتم اسلام را دیدم مسلمان نیافتم در مشرق زمین مسلمان دیدم اما اسلام را نیافتم” این جمله مصداق بارز بی توجهی به شاخصه های زیست مسلمانی در جامعه اسلامی ما است که ما ادعای اسلام را داریم اما زیست اسلامی نداریم.
نوع آداب معاشرت در زیست مسلمانی
حجت الاسلام ساوجی در خصوص نوع آداب معاشرت در زیست مسلمانی نیز اظهار کرد: آداب معاشرت و ارتباط در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی در زیست مسلمانی باید همواره بر پایه محبت، احترام، صداقت و راستگویی باشد افراد از دروغ گویی و ایجاد نفاق پرهیز کنند به گونه صحبت نکنند که اختلاف ایجاد شود.
این پژوهشگر دین در پایان با بیان اینکه شخصیت های مذهبی و نهادهای فرهنگی در ایجاد زیست مسلمانی در جامعه موفق عمل نکردند خواستار نقش پر رنگ تر روحانیون و اساتید در این خصوص شد.
