هادی سروش
وقتی کارشناسان پزشکی و بهداشت میگویند: "به سفر نروید و در خانه بمانید" یعنی دین و عقل به صورت هماهنگ می‌گوید : "در خانه بمانیم". و این انتظار از شهروندان ، یک انتظار به جایی است .
آیا در فرصتی که شیوع بیماری نفس گیر شده ، این همه رفت و آمد و هیاهو در شهر و جاده ها، همه به مقتضای ضرورت است؟ آنچه من از دوستان و آشنایانی که این روزها خیابان و بیابان را به خانه ترجیح می‌دهند شنیده ام این است: "درخانه خسته می‌شویم!" آیا نمی‌توان از خستگی با مطالعه کتاب و استفاده از اینترنت و فضای مجازی در موضوعات گوناگون علمی ، هنری ، تفریحی و یا دیدن فیلم و یا جابجایی و نظافت منزل و... جلو گیری کرد؟
نکته مهم اینجاست: اگر شخصی به فکر سلامتی خود نیست، چرا باید امروز که "جهان" به مانند یک "دهکده" است و ظاهر و پنهان کشورها در معرض دید جهانیان است، به شخصیت و "تمدن ملی" خود ضربه بزند؟! "کرونا" با امید به خدا ، بزودی می‌گذرد اما دریافت جهانیان از رفتار ما ثبت خواهد شد.
اجازه دهید کمی "علمی و اجتماعی" باهم سخن بگوییم. "تمدن" نه علم است و نه صنعت و نه اخلاق و نه تاریخ، اما شامل همه اینها می‌شود. "تمدن" علم و فرهنگ کهن و همه دارایی های یک ملت است که میتواند تجسمی از "روح یک ملت" بوده و گویای گذشته و آینده اش باشد.
هر ملتی در برابر "تمدن" هایش یکی از این سه راه را انتخاب می‌کند:
۱- عده ای که برترین های جامعه انسانی هستند در نقشِ "شریک تمدن" هستند؛ یعنی ؛ تمدن و فرهنگ و اخلاقِ ملت خود را تکمیل می‌کنند و در مقابل چشم جهانیان قرار می‌دهند. اینان از آنجا که تمدن سازند ؛"شریک در تمدن" ملت خود میشوند. کار این انسانهای ارزشمند این است با توجه به دانش و مهارت و اخلاق خود، با زبان و قلم و اقدامات عملی در حوزهای صنعت ، دانش ، دین و ... زیباترین راهکارهای جدیدی را که میتواند "تمدن آفرینی" کند را ، می آفرینند.
۲- مرتبه پایین تر از آنِ عده ای است که در رابطه با تمدن ملی خود "محافظ تمدن" هستند؛ کسانیکه با تلاش صحیح و روش های پذیرفته شده به زندگی سالم خود می پردازد و با نظریه پردازی کارشناسان امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، پزشکی، علمی و... مبارزه نمی کنند بلکه به دریافت های دانشمندان و کارشناسان حوزه‌های مختلف علمی و یا دینی احترام گذاشته و مو به مو عمل می‌کنند. این گروه دوم ، رتبه متوسط در کمال را دارا هستند.
۳- گروهی دیگر کسانی اند که در رابطه با تمدن ملی خود نه "شریک تمدن" هستند و نه "محافظ تمدن"؛ بلکه "مصرف کننده" اند ، یعنی مانند میراث خوارانی که در مواجه با اموال مفتِ به ارث مانده ، به مقتضای هوای نفس خود و خارج از هر تفکر و تعقّلی مصرف می‌کنند و در نتیجه همه دارای ملی خود و آبروی متمدانه پیشینیان خود را نابود می‌کنند.
ما در میان این سه گروه ، از کدامین آنها هستیم ؟
اسلام و ایران "همه تمدن" ماست و جهان از او باخبر و نیز از رفتار ما آگاه است و ما به حکم کمترین "تعقّل" حق تضییع آبروی خود را نداریم. شاید بتوان این باور عقلانی ، یعنی "حفظ آبروی جامعه" را به محضر قرآن برد و با توسعه در معنای آیه "وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ریحَکُم". [انفال/۴۶] نتیجه گرفت: در صورت تخطی از قوانین درست و بجا - چه در مورد جهاد و چه در غیرجهاد - جامعه به سستی رفته و "آبروی جمعی" جامعه خواهد ریخت!
"کرونا" هم بیماری تقریبا شناخته شده جهان است .در این "اتفاق" اگر می‌توانیم "شریک تمدن" اسلام و ایران باشیم ، یعنی؛ با مهارت و دانش خود ، روزنه‌ای نو ، به سوی امیدها و رفع مشکل‌ها باز کنیم ؛ بسم الله ؛ولی اگر توفیق به "شریک تمدن" بودن را نداریم حداقل "محافظ تمدن" مان باشیم. "حفظ تمدن" ما در برابر جهانیان به آرامش ما و سلامتی ما و انتخاب راهکاری است که در مقایسه با کشورهای مشابه درگیر با این بیماری ، کمترین آسیب های "جانی و مالی" را داشته باشیم و این معنا شکل نمی‌گیرد مگر با انتخاب و عمل دقیق به روش مناسب و خوبی که کارشناسان پزشکی و بهداشت برای حل این مشکل پیشنهاد می‌دهند.
اگر عمل به تمام پیشنهادات و دستورات جامعه پزشکی کنیم ؛ خود و جامعه را از خطر نجات داده و هم در پیش چشم جهانیان، حداقل "محافظ تمدن" اسلام و ایران هستیم و کسی غیر از این عمل کند ، آسیب به سلامت خود و جامعه و "تمدن پیشین خود" زده و گمان نمی‌کنم "خیانتی" از این بالاتر فرض داشته باشد !
پس به توصیه های کارشناسان پزشکی و بهداشت احترام گذاریم و عمل به یک توصیه به نام ؛ "در خانه ماندن" ، در واقع به سه توصیه مهم پای بند بوده باشیم ، یعنی ؛ کاهش تجمع ، کاهش تردد و کاهش تماس .
وقتی کارشناسان پزشکی و بهداشت میگویند: "به سفر نروید و در خانه بمانید" یعنی دین و عقل به صورت هماهنگ می‌گوید : "در خانه بمانیم". و این انتظار از شهروندان ، یک انتظار به جایی است .
آیا در فرصتی که شیوع بیماری نفس گیر شده ، این همه رفت و آمد و هیاهو در شهر و جاده ها، همه به مقتضای ضرورت است؟ آنچه من از دوستان و آشنایانی که این روزها خیابان و بیابان را به خانه ترجیح می‌دهند شنیده ام این است: "درخانه خسته می‌شویم!" آیا نمی‌توان از خستگی با مطالعه کتاب و استفاده از اینترنت و فضای مجازی در موضوعات گوناگون علمی ، هنری ، تفریحی و یا دیدن فیلم و یا جابجایی و نظافت منزل و... جلو گیری کرد؟
نکته مهم اینجاست: اگر شخصی به فکر سلامتی خود نیست، چرا باید امروز که "جهان" به مانند یک "دهکده" است و ظاهر و پنهان کشورها در معرض دید جهانیان است، به شخصیت و "تمدن ملی" خود ضربه بزند؟! "کرونا" با امید به خدا ، بزودی می‌گذرد اما دریافت جهانیان از رفتار ما ثبت خواهد شد.
اجازه دهید کمی "علمی و اجتماعی" باهم سخن بگوییم. "تمدن" نه علم است و نه صنعت و نه اخلاق و نه تاریخ، اما شامل همه اینها می‌شود. "تمدن" علم و فرهنگ کهن و همه دارایی های یک ملت است که میتواند تجسمی از "روح یک ملت" بوده و گویای گذشته و آینده اش باشد.
هر ملتی در برابر "تمدن" هایش یکی از این سه راه را انتخاب می‌کند:
۱- عده ای که برترین های جامعه انسانی هستند در نقشِ "شریک تمدن" هستند؛ یعنی ؛ تمدن و فرهنگ و اخلاقِ ملت خود را تکمیل می‌کنند و در مقابل چشم جهانیان قرار می‌دهند. اینان از آنجا که تمدن سازند ؛"شریک در تمدن" ملت خود میشوند. کار این انسانهای ارزشمند این است با توجه به دانش و مهارت و اخلاق خود، با زبان و قلم و اقدامات عملی در حوزهای صنعت ، دانش ، دین و ... زیباترین راهکارهای جدیدی را که میتواند "تمدن آفرینی" کند را ، می آفرینند.
۲- مرتبه پایین تر از آنِ عده ای است که در رابطه با تمدن ملی خود "محافظ تمدن" هستند؛ کسانیکه با تلاش صحیح و روش های پذیرفته شده به زندگی سالم خود می پردازد و با نظریه پردازی کارشناسان امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، پزشکی، علمی و... مبارزه نمی کنند بلکه به دریافت های دانشمندان و کارشناسان حوزه‌های مختلف علمی و یا دینی احترام گذاشته و مو به مو عمل می‌کنند. این گروه دوم ، رتبه متوسط در کمال را دارا هستند.
۳- گروهی دیگر کسانی اند که در رابطه با تمدن ملی خود نه "شریک تمدن" هستند و نه "محافظ تمدن"؛ بلکه "مصرف کننده" اند ، یعنی مانند میراث خوارانی که در مواجه با اموال مفتِ به ارث مانده ، به مقتضای هوای نفس خود و خارج از هر تفکر و تعقّلی مصرف می‌کنند و در نتیجه همه دارای ملی خود و آبروی متمدانه پیشینیان خود را نابود می‌کنند.
ما در میان این سه گروه ، از کدامین آنها هستیم ؟
اسلام و ایران "همه تمدن" ماست و جهان از او باخبر و نیز از رفتار ما آگاه است و ما به حکم کمترین "تعقّل" حق تضییع آبروی خود را نداریم. شاید بتوان این باور عقلانی ، یعنی "حفظ آبروی جامعه" را به محضر قرآن برد و با توسعه در معنای آیه "وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ریحَکُم". [انفال/۴۶] نتیجه گرفت: در صورت تخطی از قوانین درست و بجا - چه در مورد جهاد و چه در غیرجهاد - جامعه به سستی رفته و "آبروی جمعی" جامعه خواهد ریخت!
"کرونا" هم بیماری تقریبا شناخته شده جهان است .در این "اتفاق" اگر می‌توانیم "شریک تمدن" اسلام و ایران باشیم ، یعنی؛ با مهارت و دانش خود ، روزنه‌ای نو ، به سوی امیدها و رفع مشکل‌ها باز کنیم ؛ بسم الله ؛ولی اگر توفیق به "شریک تمدن" بودن را نداریم حداقل "محافظ تمدن" مان باشیم. "حفظ تمدن" ما در برابر جهانیان به آرامش ما و سلامتی ما و انتخاب راهکاری است که در مقایسه با کشورهای مشابه درگیر با این بیماری ، کمترین آسیب های "جانی و مالی" را داشته باشیم و این معنا شکل نمی‌گیرد مگر با انتخاب و عمل دقیق به روش مناسب و خوبی که کارشناسان پزشکی و بهداشت برای حل این مشکل پیشنهاد می‌دهند.
اگر عمل به تمام پیشنهادات و دستورات جامعه پزشکی کنیم ؛ خود و جامعه را از خطر نجات داده و هم در پیش چشم جهانیان، حداقل "محافظ تمدن" اسلام و ایران هستیم و کسی غیر از این عمل کند ، آسیب به سلامت خود و جامعه و "تمدن پیشین خود" زده و گمان نمی‌کنم "خیانتی" از این بالاتر فرض داشته باشد !
پس به توصیه های کارشناسان پزشکی و بهداشت احترام گذاریم و عمل به یک توصیه به نام ؛ "در خانه ماندن" ، در واقع به سه توصیه مهم پای بند بوده باشیم ، یعنی ؛ کاهش تجمع ، کاهش تردد و کاهش تماس .
