هادی سروش
در اینکه دشمن ، دشمن است تردیدی نیست .ببینید نظریه رسمی کاخ سفید این است : “میخواهیم فشار اقتصادی بر ایران به سطحی غیر قابل تحمل برسد”. بنده هم مثل شما در رسانه ها بارها خوانده ام که اصلاح طلب میگوید ؛ فلان اصولگرا مقصر است ! و یا اصولگرا میگوید ؛ فلان اصلاح طلب مقصر ماجراست !این بحث و جدال ؛ اگر هم بجا باشد ولی مفید نیست.
خارج از بررسی های کارشناسانه اقتصادی و جستجوی راه حل موثر ، آنچه که برای دولت و شهروندان مفید است ، پاسخ درست به این پرسش است که ؛ ما چه باید بکنیم؟
بنگرید ؛ مشابه و بلکه بدتر از شرائط امروز ما را خدا در قرآن در سوره “بلد” به تصویر کشیده و سختی های شدید و طاقت فرسای اقتصادی آن روز را ترسیم نموده و از آن به “عقبه” یعنی “گردنه” نام برده ، و نهایتاً در پایان سوره دستور به دو چیز داده که همان دو چیز میتواند در شرائط بحرانی و جنگی امروز ما تاثیر بسزائی داشته باشد :
اول ؛ توصیه یکدیگر به خویشتن داری وثُبات قدم نموده که کمترین نتیجه اش امیدوارانه سخن گفتن است . آیا رسانه ها و شخصیت های کشور این دستور قرآنی را رعایت می کنند و یا بخاطر قلع وقمع کردن رقیب ، از کاه ، کوه ساخته و تحویل میدهند؟ قبول کنیم در این بخش ، صاحبان سخن و تصمیم ؛ چنان نبوده اند!
دوم ؛ توصیه به رحم داشتن نسبت به یکدیگر است .در قرآن آمده ؛《تَواصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَهِ》
واژه “مرحمه” مصدر میمی از کلمه “رحمت” است و به معنای “رحم کردن به یکدیگر” است ؛ که صاحب تفسیر مجمع البیان از این معنا تعبیر کرده به؛ “فرحموا الناس کلهم”. پس در رحم کردن ، رحم بیکدیگر ملاک است نه فقط رحم به فقراء داشتن ملاک باشد که فخر رازی در تفسیرش گفته .
آیا در این ماه ها که شرائط اقتصادی بهم پیچیده ، ما مردم یعنی آن تولید کننده و یا آن پخش کننده و یا آن وارد کننده و یا آن کاسب جزء سر کوچه ، “به هم رحم” کرده ایم ؟! اگر رحمی بود که فروشندگان از مشتری، منصفانه پول می گرفتند و به سود متعارف و قیمت خرید قانع بودند. واقعا ؛آیا مشتریان به اندازه نیاز می خرند؟ آیا فروش خودرو به این انبوهی ، آن هم در عرض ۴۵ دقیقه ! معقول و مقبول است ؟
کلام قرآن ، یک کلمه است ؛ به خود رحم کنیم…