آیت الله ایازی در گفت وگو با ایلنا:رها کردن مسائل اصلی و تکیه به فروع به انحطاط اجتماعی می‌انجامد/ همه علما مثل هم فکر نمی‌کنند. روحانیت ما امروز هم گروهی تحت عنوان نو اندیشان دارد، هم گروهی تحت عنوان سنتی ها و هم افرادی که معتقدند هر چه حکومت اسلامی صلاح دید باید عمل کرد؛ بیان این مطالب یعنی بدانیم روحانیت فقط آن چیزهایی نیست که از دستگاه های رسمی تبلیغ و ترویج می شوند.
آیت الله ایازی سید محمدعلی ایازی از محققان قرآنی و عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به بازتاب گسترده سخنان امام جمعه مشهد در رسانه ها و انتقاد از این که زنان و شوهران در خانه یکدیگر را به اسم کوچک صدا می زنند، اظهار داشت: البته که صدا زدن زن و شوهر به اسم کوچک، نه اشکال دارد و نه مبنایی دارد؛ البته شاید منظور امام جمعه مشهد این بوده که افرادی که در خانه هستند و به ویژه زن و شوهر، با احترام همدیگر را صدا بزنند تا وقتی صحبت می شود این صحبت کردن، سبک و خالی از احترام نباشد اما این حرف آقای علم الهدی، دو اشکال دارد.
وی افزود: اشکال اول سخن آقای امام جمعه مشهد این است که ما نباید هر روز در حوزه خصوصی افراد حرفی بزنیم و چیزی بگوییم؛ چون جامعه ما این همه مسائل مهم دارد و مثلا کشور در برخی مسائل ناکارآمدی‌های خود را دارد که باید برای اصلاح آن موارد به ارائه نظرات در آن مورد پرداخت و حالا تکیه به این مسائل جزئی نادرست است؛ به تعبیر امیرمؤمنان امام علی(ع)، برخی افراد هستند که اصول و مسائل اصلی را رها می کنند و بعد به فروع و مسائل فرعی تکیه می کنند؛ این خودش یک انحطاط اجتماعی است که تضییع اصول شود و از سوی دیگر تمسک به فروع شود.
این محقق قرآنی در مورد اشکال دوم به سخنان امام جمعه مشهد، اضافه کرد: البته کسانی که دارند در خانه باهم صحبت می کنند و مثلا زن و شوهری که باهم صحبت می کنند، اگر صحبت کردن شان از باب تحقیر باشد بله اشکال دارد و خوب نیست، چرا که هر انسانی کرامت دارد و کرامتش اقتضا می کند که انسان با او به درستی و ادب صحبت کند ولی امروز در خانواده ها وقتی اسم کوچک برده می شود، نه به معنای کوچک کردن طرف مقابل، بلکه به معنای صمیمیت است؛ جایگاه این نوع صحبت کردن در خانواده و حتی برخی برنامه‌هایی که گاهی در تلویزیون و رسانه ها می بینیم یک کارمندی بجای این که نام فامیل همکارش را ببرد اسم کوچک آن را بکار می برد، این به معنای تحقیر کردن نیست؛ یعنی ما با تو خیلی خودمانی هستیم؛ یعنی جدای از بحث اول که پرداختن به مسائل فرعی جامعه است، بحث دوم هم از این نظر که توجه نکنیم به این که صدا زدن نام کوچک به معنای بی احترامی نیست، اشکال دارد.
ایازی خاطرنشان کرد: البته به نظرم کمی رسانه ها هم خودشان هم مشکل دارند؛ حالا فرض کنید کسی حرفی زد که اصلا فرض کنیم این حرف ناسنجیده بود، اما این که حالا همه ذهن های جامعه را درگیر با یک بحث این چنینی کردن و در رسانه‌ها برجسته کردن، آیا این هم درست است؟ کشوری که این قدر مشکلات اجتماعی دارد، رسانه ها نباید به یک حرف فرعی این قدر اهمیت دهند؛ من خواستم راجع به این موضوع مصاحبه کنم و در کنار گفتن ایرادات سخن امام جمعه مشهد، اشکال رسانه ها را هم متذکر شوم؛ واقعا چرا باید نزدیک دو روز یا بیشتر تیتر تمام رسانه‌ها، این سخنان خاص باشد، در حالی که ما امروز با چالش های بزرگی برای کشور و مردم روبرو هستیم و رسانه ها هم باید بیشتر به آن ها توجه کنند تا اشکالات رفع شود.
وی گفت: یک آقایی حالا یک موضوعی را به نادرستی مطرح می کند و چه بسا اصلا فرض بگیریم آن طرف هم دوست دارد با طرح این چنین موضوعاتی در رسانه ها مطرح باشد و ما هم بی آن که توجه کنیم، در راستای مطرح کردن او به هر شکل ممکن حرکت می کنیم، در حالی که تدبیر این است که این وقت ها این چیزهای کم اهمیت را دیدیم عبور کنیم و نگوییم و بجای آن اگر سخن با اهمیتی بیان شد مطرح کنیم؛ در سخنان بزرگان تاریخ هم داریم که اگر حرف لغوی گفته می شود باید از آن عبور کرد.
این محقق قرآنی در پاسخ به این نکته که سؤال و مصاحبه از شما مورد این سخنان به این جهت بود که برخی افراد جامعه سخنان امام جمعه مشهد را نگاه کلی دین به موضوع نحوه صدا کردن افراد درون خانواده قلمداد کرده‌اند، گفت: باید بدانیم که در درون نهاد روحانیت، جریان‌های مختلفی وجود دارد؛ از همان قدیم الایام، برخی علما تأکید داشتند که وقتی می خواهید اسامی را بگویید، اسم ها را کامل بگویید؛ مثلا اگر می خواهید بگویید فاطمه، همان فاطمه صدا کنید یا اگر می خواهید زهرا بگویید، همان زهرا خطاب کنید؛ اما می بینیم در کنار نظر این دسته از علما، مرحوم امام خمینی دربرخی نامه های شان نوشتند فاطی، که مثلا فاطی این طور گفت؛ یا آقای دیگری در نامه اش می نویسد زری این طور گفت و منظورش همان زهرا است و زری را اختصار زهرا گرفته است؛ غرض بنده از بیان این مثال های جزئی این بود که نگرش و دیدگاه علما در موضوعات مختلف است و نمی توان یک نظر را نظر کلی دین اسلام دانست.
وی افزود: همچنین در میان عالمان ما، افرادی بودند که موسیقی را می شنیدند و گاهی حتی به بزرگی یاد می‌کردند و آن را یک هنر می دانستند و مسئله غنا را غیر از موسیقی می دانستند؛ و کسانی هم بوده و هستند که یک آهنگ ریتم ساده ای را حرام می دانستند؛ یا مثلا بوعلی سینا در کتاب شفا، بحثی راجع به علم موسیقی دارد و این که چه خصوصیاتی دارد؛ عالمانی هم داشتیم که در حوزه های مختلف فنون کار می کردند و اطلاعات داشتند و خودشان علاقه داشتند و نسبت به موسیقی دانان تجلیل می کردند. ولی یک عده ای هم این طور نبودند.
ایازی ادامه داد: همانطور که در افراد مختلف دیدگاه‌های مختلف وجود دارد و مثلا همه کاسب‌ها یک شیوه و یک تفکر ندارند، یا مثلا همه اساتید دانشگاه یک شیوه و یک تفکر ندارند، در میان روحانیت هم همین طور است و همه یک جور فکر نمی کنند.
وی با بیان این که بخشی از سخنان آقای علم الهدی امام جمعه مشهد مربوط به دین نیست و مربوط به نظرات شخصی، خصوصیات فردی و روانشناسی ایشان است، گفت: برای مثال کسانی را در روحانیت داریم که دوست دارند همسران شان علاوه بر حجاب چادر، پوشیه بزنند و مبرقع باشند و کسانی هم داریم که می گویند نیازی به این کار نیست؛ حتی شهید مطهری در کتاب حجاب خود برای این نوشته که بگوید حجاب زن، لزوما چادر نیست؛ و از آن طرف یکی از علما که قبل از انقلاب به دیدن من آمده بود، می گفت که آقای مطهری با این کتاب خود، خیانت و جنایت کرده است و امثال این عبارات را عده‌ای می بردند.
این استاد دانشگاه گفت: غرض از بیان این تفاوت ها این است که روحانیت یک چیزی نیست فقط در یک قالب باشد؛ روحانیت ما امروز هم گروهی تحت عنوان نو اندیشان دارد، هم گروهی تحت عنوان سنتی ها و هم افرادی که معتقدند هر چه حکومت اسلامی صلاح دید باید عمل کرد؛ بیان این مطالب یعنی بدانیم روحانیت فقط آن چیزهایی نیست که از دستگاه های رسمی تبلیغ و ترویج می شوند.
آیت الله ایازی سید محمدعلی ایازی از محققان قرآنی و عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به بازتاب گسترده سخنان امام جمعه مشهد در رسانه ها و انتقاد از این که زنان و شوهران در خانه یکدیگر را به اسم کوچک صدا می زنند، اظهار داشت: البته که صدا زدن زن و شوهر به اسم کوچک، نه اشکال دارد و نه مبنایی دارد؛ البته شاید منظور امام جمعه مشهد این بوده که افرادی که در خانه هستند و به ویژه زن و شوهر، با احترام همدیگر را صدا بزنند تا وقتی صحبت می شود این صحبت کردن، سبک و خالی از احترام نباشد اما این حرف آقای علم الهدی، دو اشکال دارد.
وی افزود: اشکال اول سخن آقای امام جمعه مشهد این است که ما نباید هر روز در حوزه خصوصی افراد حرفی بزنیم و چیزی بگوییم؛ چون جامعه ما این همه مسائل مهم دارد و مثلا کشور در برخی مسائل ناکارآمدی‌های خود را دارد که باید برای اصلاح آن موارد به ارائه نظرات در آن مورد پرداخت و حالا تکیه به این مسائل جزئی نادرست است؛ به تعبیر امیرمؤمنان امام علی(ع)، برخی افراد هستند که اصول و مسائل اصلی را رها می کنند و بعد به فروع و مسائل فرعی تکیه می کنند؛ این خودش یک انحطاط اجتماعی است که تضییع اصول شود و از سوی دیگر تمسک به فروع شود.
این محقق قرآنی در مورد اشکال دوم به سخنان امام جمعه مشهد، اضافه کرد: البته کسانی که دارند در خانه باهم صحبت می کنند و مثلا زن و شوهری که باهم صحبت می کنند، اگر صحبت کردن شان از باب تحقیر باشد بله اشکال دارد و خوب نیست، چرا که هر انسانی کرامت دارد و کرامتش اقتضا می کند که انسان با او به درستی و ادب صحبت کند ولی امروز در خانواده ها وقتی اسم کوچک برده می شود، نه به معنای کوچک کردن طرف مقابل، بلکه به معنای صمیمیت است؛ جایگاه این نوع صحبت کردن در خانواده و حتی برخی برنامه‌هایی که گاهی در تلویزیون و رسانه ها می بینیم یک کارمندی بجای این که نام فامیل همکارش را ببرد اسم کوچک آن را بکار می برد، این به معنای تحقیر کردن نیست؛ یعنی ما با تو خیلی خودمانی هستیم؛ یعنی جدای از بحث اول که پرداختن به مسائل فرعی جامعه است، بحث دوم هم از این نظر که توجه نکنیم به این که صدا زدن نام کوچک به معنای بی احترامی نیست، اشکال دارد.
ایازی خاطرنشان کرد: البته به نظرم کمی رسانه ها هم خودشان هم مشکل دارند؛ حالا فرض کنید کسی حرفی زد که اصلا فرض کنیم این حرف ناسنجیده بود، اما این که حالا همه ذهن های جامعه را درگیر با یک بحث این چنینی کردن و در رسانه‌ها برجسته کردن، آیا این هم درست است؟ کشوری که این قدر مشکلات اجتماعی دارد، رسانه ها نباید به یک حرف فرعی این قدر اهمیت دهند؛ من خواستم راجع به این موضوع مصاحبه کنم و در کنار گفتن ایرادات سخن امام جمعه مشهد، اشکال رسانه ها را هم متذکر شوم؛ واقعا چرا باید نزدیک دو روز یا بیشتر تیتر تمام رسانه‌ها، این سخنان خاص باشد، در حالی که ما امروز با چالش های بزرگی برای کشور و مردم روبرو هستیم و رسانه ها هم باید بیشتر به آن ها توجه کنند تا اشکالات رفع شود.
وی گفت: یک آقایی حالا یک موضوعی را به نادرستی مطرح می کند و چه بسا اصلا فرض بگیریم آن طرف هم دوست دارد با طرح این چنین موضوعاتی در رسانه ها مطرح باشد و ما هم بی آن که توجه کنیم، در راستای مطرح کردن او به هر شکل ممکن حرکت می کنیم، در حالی که تدبیر این است که این وقت ها این چیزهای کم اهمیت را دیدیم عبور کنیم و نگوییم و بجای آن اگر سخن با اهمیتی بیان شد مطرح کنیم؛ در سخنان بزرگان تاریخ هم داریم که اگر حرف لغوی گفته می شود باید از آن عبور کرد.
این محقق قرآنی در پاسخ به این نکته که سؤال و مصاحبه از شما مورد این سخنان به این جهت بود که برخی افراد جامعه سخنان امام جمعه مشهد را نگاه کلی دین به موضوع نحوه صدا کردن افراد درون خانواده قلمداد کرده‌اند، گفت: باید بدانیم که در درون نهاد روحانیت، جریان‌های مختلفی وجود دارد؛ از همان قدیم الایام، برخی علما تأکید داشتند که وقتی می خواهید اسامی را بگویید، اسم ها را کامل بگویید؛ مثلا اگر می خواهید بگویید فاطمه، همان فاطمه صدا کنید یا اگر می خواهید زهرا بگویید، همان زهرا خطاب کنید؛ اما می بینیم در کنار نظر این دسته از علما، مرحوم امام خمینی دربرخی نامه های شان نوشتند فاطی، که مثلا فاطی این طور گفت؛ یا آقای دیگری در نامه اش می نویسد زری این طور گفت و منظورش همان زهرا است و زری را اختصار زهرا گرفته است؛ غرض بنده از بیان این مثال های جزئی این بود که نگرش و دیدگاه علما در موضوعات مختلف است و نمی توان یک نظر را نظر کلی دین اسلام دانست.
وی افزود: همچنین در میان عالمان ما، افرادی بودند که موسیقی را می شنیدند و گاهی حتی به بزرگی یاد می‌کردند و آن را یک هنر می دانستند و مسئله غنا را غیر از موسیقی می دانستند؛ و کسانی هم بوده و هستند که یک آهنگ ریتم ساده ای را حرام می دانستند؛ یا مثلا بوعلی سینا در کتاب شفا، بحثی راجع به علم موسیقی دارد و این که چه خصوصیاتی دارد؛ عالمانی هم داشتیم که در حوزه های مختلف فنون کار می کردند و اطلاعات داشتند و خودشان علاقه داشتند و نسبت به موسیقی دانان تجلیل می کردند. ولی یک عده ای هم این طور نبودند.
ایازی ادامه داد: همانطور که در افراد مختلف دیدگاه‌های مختلف وجود دارد و مثلا همه کاسب‌ها یک شیوه و یک تفکر ندارند، یا مثلا همه اساتید دانشگاه یک شیوه و یک تفکر ندارند، در میان روحانیت هم همین طور است و همه یک جور فکر نمی کنند.
وی با بیان این که بخشی از سخنان آقای علم الهدی امام جمعه مشهد مربوط به دین نیست و مربوط به نظرات شخصی، خصوصیات فردی و روانشناسی ایشان است، گفت: برای مثال کسانی را در روحانیت داریم که دوست دارند همسران شان علاوه بر حجاب چادر، پوشیه بزنند و مبرقع باشند و کسانی هم داریم که می گویند نیازی به این کار نیست؛ حتی شهید مطهری در کتاب حجاب خود برای این نوشته که بگوید حجاب زن، لزوما چادر نیست؛ و از آن طرف یکی از علما که قبل از انقلاب به دیدن من آمده بود، می گفت که آقای مطهری با این کتاب خود، خیانت و جنایت کرده است و امثال این عبارات را عده‌ای می بردند.
این استاد دانشگاه گفت: غرض از بیان این تفاوت ها این است که روحانیت یک چیزی نیست فقط در یک قالب باشد؛ روحانیت ما امروز هم گروهی تحت عنوان نو اندیشان دارد، هم گروهی تحت عنوان سنتی ها و هم افرادی که معتقدند هر چه حکومت اسلامی صلاح دید باید عمل کرد؛ بیان این مطالب یعنی بدانیم روحانیت فقط آن چیزهایی نیست که از دستگاه های رسمی تبلیغ و ترویج می شوند.
