حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی مشاور رئیس دولت اصلاحات در گفت‌و‌گو با نوآوران:امروزه گوش مردم پر شده از تخریب‌هایی که کاندیداها به جای ارائه برنامه‌هایشان مطرح می‌کنند. پرواضح است در نبود احزاب قوی و پاسخگو افراد اِبایی از دادن وعده‌های غیرممکن و دست نیافتنی ندارند. بر کسی پوشیده نیست در جامعه‌ای که احزاب فعالیت ندارند، بروز هرگونه بی‌اخلاقی و عوام فریبی دور از ذهن نیست.
شاید بتوان بزرگترین خلأ انتخابات و رقابت‌های سیاسی در ایران را نبود احزاب فعال و پاسخگو دانست.
در حقیقت نبود احزاب قوی ضعفی است که هنگام انتخابات بیش از پیش در سیاست نمایان می‌شود. طی روزهای اخیر از هر سو فریاد افزایش چندین برابری یارانه‌ها را می‌شنویم. در حالی که افزایش یارانه نیازمند تصویب مجلس شورای اسلامی است و در حوزه اختیارات رئیس قوه‌مجریه نیست. اما با این حال برخی کاندیداها با دادن وعده‌های خوش رنگ و لعاب و البته غیرقابل تحقق سعی در فریب مردم و به این ترتیب جلب رأی آن‌ها را دارند. علاوه بر این اخیراً بی‌اخلاقی‌های سیاسی نیز رواج یافته است و رفاقت جای خود را به تهمت و تخریب داده است. در همین خصوص به گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی، مشاور رئیس دولت اصلاحات پرداختیم که متن آن تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
به نظر شما علت اصلی عدم پایبندی به اخلاقیات و نبود سعه‌صدر در میان سیاسیون کشور چیست؟
متأسفانه هنگام انتخابات و رقابت‌های سیاسی مشق سیاسی درست و همچنین مشق اخلاقی صحیحی در ایران وجود ندارد. هدف برخی کاندیداها در انتخابات فقط پیروزی و شکست رقیب به هر قیمتی است و سعی می‌کنند که تمام کارها را شخص‌محور انجام دهند نه برنامه‌محور. به این ترتیب می‌توان گفت فردی که برای ریاست‌جمهوری کاندید می‌شود به طور معمول دو مسیر را طی می‌کند؛ یا رقیب خود را به هر وسیله و براساس تئوری «هدف و سیله را توجیه می‌کند» از سر راه برمی‌دارد و یا این‌که به هر نحوی و با دادن وعده‌های غیرقابل تحقق نظر مثبت مردم را به خود جلب می‌کند. برخی از کاندیداها بدون این‌که طرح و برنامه‌ای مدون داشته باشند اقدام به کلی‌گویی می‌کنند و هدف‌شان را بهبود اوضاع اقتصادی کشور می‌دانند.
تا چه حد می‌توان وعده‌های کاندیداها را قابل تحقق دانست؟ آیا وعده چندین برابر شدن یارانه نقدی که برخی کاندیداها برای جلب نظر مردم مطرح می‌کنند، قابلیت عملیاتی شدن دارد؟
به جرأت می‌توان گفت این وعده‌ها بی‌اساس است و برای تحقق آن سال‌ها زمان نیاز است چراکه کشور منابع تعریف شده‌ای دارد و اصول و قوانین مشخصی نیز در این خصوص وجود دارد. در حال حاضر برخی کاندیداها وعده چندین برابر شدن یارانه‌های نقدی را مطرح می‌کنند درحالی‌که این امر از اختیارات مجلس شورای اسلامی است و باید به تصویب نمایندگان مردم در خانه‌ملت برسد. به تنهایی شخص رئیس‌جمهور نمی‌تواند و اختیار ندارد که وعده‌های این چنینی دهد چراکه از عهده اختیاراتش خارج است، اما متأسفانه در حال حاضر این اتفاق می‌افتد و برخی کاندیداها با شعار چند برابر کردن یارانه نقدی سعی در عوام‌فریبی دارند و هیچ برنامه مشخصی متناسب با زیرساخت‌های اقتصادی کشور ارائه نمی‌دهند. در حقیقت آن‌ها فرهنگ صدقه دادن به مردم را اشاعه می‌دهند. حال این سوال مطرح است که افزایش یارانه نقدی و افزایش پول نقد در دست مردم به چه قیمتی؟ به قیمت چندین برابر شدن قیمت کالاهای مصرفی و وارد آمدن آسیب‌های جدی به پایه‌های اقتصادی کشور؟ به خاطر داریم که در زمان ریاست احمدی‌نژاد بر قوه مجریه یارانه نقدی به مردم پرداخت شد اما به چه نحوی؟ به این صورت که از بانک مرکزی و به بیان بهتر از پول خود مردم استقراض شد که این امر در نتیجه موجب افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی و فروش دلارها در بازار آن‌هم بدون انجام اقدامات زیربنایی و اقتصادی شد. در دولت قبل و در نتیجه اتخاذ سیاست‌های نسنجیده احمدی‌نژاد، شاهد بودیم که تورم چندین برابر و مشکلات بسیاری که بر پیکره اقتصاد کشور وارد شد. علت اصلی مشکلات در دولت پیشین این بود که احمدی‌نژاد با وعده و وعید قصد داشت رأی مردم را جلب کند و در این مسیر موفق نیز شد؛ موفقیتی که به قیمت نابودی اقتصاد کشور تمام شد. به اعتقاد من کاندیداهایی که چنین وعده‌های غیرقابل تحققی را مجدد تکرار می‌کنند، دقیقاً همان راه را می‌روند. افزایش یارانه‌ها نقدی نیازمند تصویب مجلس شورای اسلامی است و کاندیداها باید در اموری که قانون، قدرت و اختیار برای‌شان تعیین کرده است، به مردم وعده دهند. متأسفانه اکنون برخی کاندیداها متأسفانه اخلاق را رعایت نمی‌کنند و فقط به تخریب رقیب و دادن شعارهای رنگارنگ می‌پردازند که این خود نشان از بی‌برنامگی آن‌هاست. کاندیداها باید واقع‌گرا باشند و آنچه که قادر به تحققش هستند به مردم وعده دهند و به جای تخریب رقیب به ارائه برنامه‌های 4 ساله ریاستشان بر قوه‌مجریه بپردازند.
قطعاً در صورت فعالیت احزاب قوی و پاسخگو در کشور این بی‌اخلاقی‌ها کاهش می‌یابد و دیگر کاندیداها با دادن وعده‌های بی‌اساس به عوام‌فریبی نمی‌پردازند. نبود احزاب فعال و پاسخگو را تا چه اندازه در بروز این بی‌اخلاقی‌ها دخیل می‌دانید؟
خوشبختانه طی 4 سال دولت تدبیر و امید احزاب از وضعیت بهتری برخوردار شدند؛ فعالیت احزاب و رسانه‌ها در دولت تدبیر و امید بیشتر شد درحالی‌که در دولت‌های نهم و دهم فضا بسیار بسته بود و احزاب در شرایط نامناسبی به سر می‌بردند و کسی جرأت نمی‌کرد واقعیت‌ها را بیان کند اما در دوره ریاست روحانی بر قوه مجریه فضا بازتر شد و احزاب و مطبوعات تا اندازه‌ای موفق به گسترش فعالیت‌هایشان شدند.
به جرأت می‌توان گفت وجود احزاب قوی و پاسخگو مانع عوام‌فریبی است. احزاب نقش بسیار مهمی در سیاست کشور دارند. در بیان اهمیت‌شان همین بس که می‌توان گفت احزاب همان امر به معروف و نهی از منکر هستند. چراکه فعالیت اصلی احزاب را می‌توان کنترل دولت‌ها و جلوگیری از بروز مفاسد در جامعه و همچنین انعکاس مشکلات مردم دانست.
در حقیقت فعالیت احزاب موجب می‌شود که جامعه از تک‌صدایی خارج شود و فقط صدای بلندگوهای حاکمیت در جامعه بلند نباشد. بی‌شک جامعه‌ای که بلندگوهای احزاب و مطبوعاتش خاموش باشد به استبداد کشیده می‌شود.
به اعتقاد شما بی‌اخلاقی‌ها تحت چه شرایطی در جامعه نضج می‌گیرد و رشد می‌کند؟
این بی‌اخلاقی‌ها همیشه وجود دارد اما در زمان انتخابات افزایش می‌یابد. حال این سوال مطرح است که چرا باید در جمهوری اسلامی ایران شاهد مفاسد مالی و از دیگر سو بداخلاقی‌های سیاسی باشیم. در واکاوی علت امر به این نتیجه می‌رسیم که فقدان کنترل جدی در جامعه و به بیان بهتر نبود نظارت قوی برای مبارزه با مفاسد علت بسیاری از بداخلاقی‌هاست. با وجود این که طی سال‌های اخیر و باتوجه به این که با گسترش شبکه‌های مجازی بسیاری از بداخلاقی‌ها عیان شده است اما همچنان شاهد چنین رفتارهایی به‌ویژه در زمان انتخابات هستیم.
زیان حاصل از این بی‌اخلاقی‌ها از جیب چه کسانی پرداخت می‌شود؟
بی‌اخلاقی یعنی کاری که احمدی‌نژاد در دولت دهم کرد و هم نظام و هم مردم آسیب دیدند. این بی‌اخلاقی موجب شد بسیاری از پول های کشورمان در دیگر کشورها بلوکه شود و با اعمال و تشدید تحریم‌ها علیه ایران، در اصل مردم هزینه این بی‌اخلاقی‌ها را پرداخت کنند. بر کسی پوشیده نیست تحریم‌هایی که ملت را بیچاره کرد نتیجه بی‌اخلاقی‌ها و افراطی‌گری‌ها و همچنین بلندپروازی‌های دولت قبل بود. درواقع بسیاری از مسائل در دولت قبل به‌درستی مدیریت نشد که ناشی از بی‌اخلاقی‌ها، وعده‌های عوام‌فریبانه، تخریب رقیب و فضای بسته بود.
