آیت الله ایازی: امام حسین سرمایه اجتماعی برای اسلام به وجود آورد./ امام حسین یک بعد عقلانی و یک بعد عاطفی دارد ، ما بیشتر بر روی بعد عاطفی تکیه می کنیم اما توجه کنیم یک پایه ی اصلی که در تمام ادعیه و زیارات آمده است که او راهنمای مومنین است و به عبارتی عقلانیت اسلام امام حسین است .
گزارش سخنرانی آیت الله سید محمدعلی ایازی از اعضای شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم و استاد حوزه و دانشگاه
جایگاه امام حسین را پیامبر (ص) به وجود آورد و تعبیراتی درباره ی حسین داشته است که نسبت به غیر نداشته «حسین منی و انا من حسین» یا تعبیری هست که «ان الحسین مصباح الهدی و سفینه النجاة» حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است. بعضی تعبیرها با امام حسن مشترک است.از امیر مومنان نیز تعبیراتی درباره ی جایگاه امام حسین هست.
بعد از عاشورا ما ادبیاتی را نسبت به امام حسین از امامان بعد از از امام حسین مشاهده می کنیم . نقش امام حسین محوری و اساسی بود . بعد از رفتارهای بنی امیه علیه امیر مومنان با دستگاه دروغپردازی ها و تحریفاتی که نسبت به زندگی او داشتند و اینکه فشار و استبداد را سنگین کردند که نقل حدیث درباره ی امیر مومنان هزینه مند شود. علامه مجلسی می گوید : کسی سراغ حسن بصری آمد و از بصری پرسید که تو حدیث از پیامبر نقل می کنی مگر پیامبر را دیده ای ؟ بصری گفت عجیب است تا بحال کسی این سوال را از من نکرده است . من راوی را نمی گویم تا زندگی ام را خراب کنم .
امام حسین اسم فرزندانش را علی گذاشت . بعد از قصه ی کربلا مساله عوض شد ، محوریت روی امام حسین پیدا شد ، مظلومیت او ، موقعیت او و اینکه باید بر او تکیه شود و برنامه ریزی شد تا این سرمایه حفظ شود .
در زیارت وارث ، حسین وارث آدم ، نوح ، ابراهیم ، موسی و عیسی است . درباره ی ائمه ی دیگر چنین چیزی وجود ندارد ، نام حسین باید محوریت پیدا کند. امام سجاد در کوچه ای حیوانی را به هنگام ذبح می بیند سوال می کند آیا آبش دادید یا نه و بعد گریه می کند به یاد پدرش.
وضعیت دوران امام صادق و امام باقر کمی بهتر شده بود ، منصور دوانقی به راحتی نمی توانست با امام صادق برخورد کند ، روزی منصور افرادی را فرستاد آتش به سوی خانه امام صادق پرتاب کنند . معاویه بن عمار می گوید اهل خانه مشوش هستند وقتی وارد شدم امام صادق در حال گریه بود ، امام صادق گفت من این حادثه را دیدم به یاد حمله ی عصر عاشورا به خیمه ها افتادم .
این محوریت وقتی شروع شد ، در شام در جلسه ای که همه جمع شده بودند ، یزید گفت : چه طور می بینی؟ زینب (س) فرمود : ما رایت الا جمیلا ، چیزی غیر از زیبایی نمی بینم . از ماجرای کربلا مدتی نگذشته بود که مردم همه علیه یزید اعتراض کردند ، یزید می گفت کار من نبوده است ، این کار ابن زیاد بوده است . ما مشکلات را می بینیم ولی تاثیر و جایگاه حسین (ع) را نمی بینیم
امروز در جامعه شناسی ، تعبیر سرمایه اجتماعی وجود دارد ؛ امام حسین سرمایه اجتماعی برای اسلام به وجود آورد . تعبیرات ویژه ای درباره ی امام حسین (ع) به کار رفته است .
امام حسین یک بعد عقلانی و یک بعد عاطفی دارد ، ما بیشتر بر روی بعد عاطفی تکیه می کنیم اما توجه کنیم یک پایه ی اصلی که در تمام ادعیه و زیارات آمده است که او راهنمای مومنین است و به عبارتی عقلانیت اسلام امام حسین است .
ادعیه ای که در جهت زائر امام حسین است بسیار مهم است . معاویه بن عمار : وارد منزل امام صادق شادم ، امام بعد از نماز به زائران قبر امام حسین دعا می کرد . تلاشی ست برای حفظ این پایگاه . شاهد قیام هایی هستیم که تحت تاثیر نهضت حسینی بود ، قیام توابین و مختار و ...
اگر زمینه فرهنگی قیام ایجاد نشود ، قیام کنندگان همان کار حکومت قبل را انجام می دهند . قیام ها حرکت ها تاثیر گذاری بوده اند .حکومت بنی امیه نماز جمعه و مراسم های ظاهری خوب اجرا می کردند .
در زمان امیرالمومنین ، در مسجد کوفه مردی به امیرمومنان ناسزا می گوید کسی می ایستد جواب بدهد و کسی دیگر دست به شمشیر می برد ، پاسخ دادن با زور معنا ندارد . یا درباره ی خوارج ، کسی به امام علی گفت چرا با اینها برخورد نمی کنید ، امام علی گفت : تا اینها دست به شمشیر نبرده اند حتی حقوقشان از بیت المال را قطع نمی کنم . امام باقر ما حکومتی با تحمل حرف مخالف می خواهیم .
بعد از شهادت امام حسین ، قصه ی عاشورا یک قصه ی تنها شیعی نیست . تا اواخر قرن پنجم جز 2 مقتل ، بقیه ی مقاتل همه از اهل سنت هستند . مقتل ابومخنف و البدایه النهایه ابن کثیر و ... اکثرا اهل سنت هستند ، تعبیرات امام شافعی نیز تعبیرات بزرگی است .ما امام حسین را کوچک می کنیم و شیعی کنیم و می خواهیم هویت خاصی به او بدهیم .
اشعار مختلفی که مولوی و سعدی و حافظ و سنایی و اقبال لاهوری درباره ی امام حسین گفتند و از عالمان اهل سنت هستند
حداقل ده مستشرق درباره ی امام حسین کتاب نوشته اند و صحبت کردند . وقتی کسی مثل گاندی مبارزه با استعمار انگلیس را در یادگیری از حسین بن علی می داند . باید جایگاه حسینی پاسداری شود مانند نگهداری از یک گل .
در 150 سال اخیر کتاب هایی در حوزه ی آسیب شناسی عزاداری امام حسین به وجود آمده است . در دوران معاصر کتاب استاد مطهری ، تحریفات عاشورا ست . حرکت امام جنبه سیاسی ، اخلاقی ، عرفانی و اعتقادی و ... داشته است .
اولین حرکت امام حسین آگاهی بخشی ایشان بود . دوم مساله ی صف بندی ارزش های محمدی (ص) و علوی در برابر آن صف بندی های اموی . جهت سوم ، مساله ی ابعاد مختلف حرکت امام حسین ، بعد از انقلاب به ابعاد سیاسی امام حسین توجه شد ، امام حسین تنها اختصاص به ابعاد سیاسی ندارد ، ایشان جنبه های اخلاقی و عرفانی دارند . نکته ی چهارم حرکت امام حسین یک حرکت دو جنبی بود ، یک حرکت بیرونی و یک حرکت داخلی بود ، تحول از درون مسلمین . نکته پنجم در مقاتل دو جا نقل شده است یکی در آغاز حرکت ، انا ما خرجت لطلب اصلاح امت جدی ، یک جای دیگر هم این تعبیر را نقل کرده اند ، این حرکت و تعبیر به اصلاح بسیار مهم است . حرکت اجتماعی با بی تفاوتی صورت نخواهد گرفت .
امام حسین حرکت خودش را امر به معروف و نهی از منکر معرفی کرده است ، ابتدا گفتن و راهنمایی کردن است ، ما نباید این مساله را کوچک کنیم ، در اصل یک اصلاح اجتماعی ، سیاسی ، اخلاقی و اصلاح در تفکر است .
کتاب محمد اسفندیاری درباره ی هدف شناسی نهضت حسینی ، تحولاتی که در اندیشه درباره ی امام حسین ایجاد شده است .
به جز گروهی از مداحانی که سوادی ندارند یا راهنمایی نشده اند در محافل عمده ی ما چنین فضایی به وجود آمده که یک بعد جنبه ی عاطفی و یک بعد دیگر توجه به آرمان امام حسین باید توجه شود .
گزارش سخنرانی آیت الله سید محمدعلی ایازی از اعضای شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم و استاد حوزه و دانشگاه
جایگاه امام حسین را پیامبر (ص) به وجود آورد و تعبیراتی درباره ی حسین داشته است که نسبت به غیر نداشته «حسین منی و انا من حسین» یا تعبیری هست که «ان الحسین مصباح الهدی و سفینه النجاة» حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است. بعضی تعبیرها با امام حسن مشترک است.از امیر مومنان نیز تعبیراتی درباره ی جایگاه امام حسین هست.
بعد از عاشورا ما ادبیاتی را نسبت به امام حسین از امامان بعد از از امام حسین مشاهده می کنیم . نقش امام حسین محوری و اساسی بود . بعد از رفتارهای بنی امیه علیه امیر مومنان با دستگاه دروغپردازی ها و تحریفاتی که نسبت به زندگی او داشتند و اینکه فشار و استبداد را سنگین کردند که نقل حدیث درباره ی امیر مومنان هزینه مند شود. علامه مجلسی می گوید : کسی سراغ حسن بصری آمد و از بصری پرسید که تو حدیث از پیامبر نقل می کنی مگر پیامبر را دیده ای ؟ بصری گفت عجیب است تا بحال کسی این سوال را از من نکرده است . من راوی را نمی گویم تا زندگی ام را خراب کنم .
امام حسین اسم فرزندانش را علی گذاشت . بعد از قصه ی کربلا مساله عوض شد ، محوریت روی امام حسین پیدا شد ، مظلومیت او ، موقعیت او و اینکه باید بر او تکیه شود و برنامه ریزی شد تا این سرمایه حفظ شود .
در زیارت وارث ، حسین وارث آدم ، نوح ، ابراهیم ، موسی و عیسی است . درباره ی ائمه ی دیگر چنین چیزی وجود ندارد ، نام حسین باید محوریت پیدا کند. امام سجاد در کوچه ای حیوانی را به هنگام ذبح می بیند سوال می کند آیا آبش دادید یا نه و بعد گریه می کند به یاد پدرش.
وضعیت دوران امام صادق و امام باقر کمی بهتر شده بود ، منصور دوانقی به راحتی نمی توانست با امام صادق برخورد کند ، روزی منصور افرادی را فرستاد آتش به سوی خانه امام صادق پرتاب کنند . معاویه بن عمار می گوید اهل خانه مشوش هستند وقتی وارد شدم امام صادق در حال گریه بود ، امام صادق گفت من این حادثه را دیدم به یاد حمله ی عصر عاشورا به خیمه ها افتادم .
این محوریت وقتی شروع شد ، در شام در جلسه ای که همه جمع شده بودند ، یزید گفت : چه طور می بینی؟ زینب (س) فرمود : ما رایت الا جمیلا ، چیزی غیر از زیبایی نمی بینم . از ماجرای کربلا مدتی نگذشته بود که مردم همه علیه یزید اعتراض کردند ، یزید می گفت کار من نبوده است ، این کار ابن زیاد بوده است . ما مشکلات را می بینیم ولی تاثیر و جایگاه حسین (ع) را نمی بینیم
امروز در جامعه شناسی ، تعبیر سرمایه اجتماعی وجود دارد ؛ امام حسین سرمایه اجتماعی برای اسلام به وجود آورد . تعبیرات ویژه ای درباره ی امام حسین (ع) به کار رفته است .
امام حسین یک بعد عقلانی و یک بعد عاطفی دارد ، ما بیشتر بر روی بعد عاطفی تکیه می کنیم اما توجه کنیم یک پایه ی اصلی که در تمام ادعیه و زیارات آمده است که او راهنمای مومنین است و به عبارتی عقلانیت اسلام امام حسین است .
ادعیه ای که در جهت زائر امام حسین است بسیار مهم است . معاویه بن عمار : وارد منزل امام صادق شادم ، امام بعد از نماز به زائران قبر امام حسین دعا می کرد . تلاشی ست برای حفظ این پایگاه . شاهد قیام هایی هستیم که تحت تاثیر نهضت حسینی بود ، قیام توابین و مختار و ...
اگر زمینه فرهنگی قیام ایجاد نشود ، قیام کنندگان همان کار حکومت قبل را انجام می دهند . قیام ها حرکت ها تاثیر گذاری بوده اند .حکومت بنی امیه نماز جمعه و مراسم های ظاهری خوب اجرا می کردند .
در زمان امیرالمومنین ، در مسجد کوفه مردی به امیرمومنان ناسزا می گوید کسی می ایستد جواب بدهد و کسی دیگر دست به شمشیر می برد ، پاسخ دادن با زور معنا ندارد . یا درباره ی خوارج ، کسی به امام علی گفت چرا با اینها برخورد نمی کنید ، امام علی گفت : تا اینها دست به شمشیر نبرده اند حتی حقوقشان از بیت المال را قطع نمی کنم . امام باقر ما حکومتی با تحمل حرف مخالف می خواهیم .
بعد از شهادت امام حسین ، قصه ی عاشورا یک قصه ی تنها شیعی نیست . تا اواخر قرن پنجم جز 2 مقتل ، بقیه ی مقاتل همه از اهل سنت هستند . مقتل ابومخنف و البدایه النهایه ابن کثیر و ... اکثرا اهل سنت هستند ، تعبیرات امام شافعی نیز تعبیرات بزرگی است .ما امام حسین را کوچک می کنیم و شیعی کنیم و می خواهیم هویت خاصی به او بدهیم .
اشعار مختلفی که مولوی و سعدی و حافظ و سنایی و اقبال لاهوری درباره ی امام حسین گفتند و از عالمان اهل سنت هستند
حداقل ده مستشرق درباره ی امام حسین کتاب نوشته اند و صحبت کردند . وقتی کسی مثل گاندی مبارزه با استعمار انگلیس را در یادگیری از حسین بن علی می داند . باید جایگاه حسینی پاسداری شود مانند نگهداری از یک گل .
در 150 سال اخیر کتاب هایی در حوزه ی آسیب شناسی عزاداری امام حسین به وجود آمده است . در دوران معاصر کتاب استاد مطهری ، تحریفات عاشورا ست . حرکت امام جنبه سیاسی ، اخلاقی ، عرفانی و اعتقادی و ... داشته است .
اولین حرکت امام حسین آگاهی بخشی ایشان بود . دوم مساله ی صف بندی ارزش های محمدی (ص) و علوی در برابر آن صف بندی های اموی . جهت سوم ، مساله ی ابعاد مختلف حرکت امام حسین ، بعد از انقلاب به ابعاد سیاسی امام حسین توجه شد ، امام حسین تنها اختصاص به ابعاد سیاسی ندارد ، ایشان جنبه های اخلاقی و عرفانی دارند . نکته ی چهارم حرکت امام حسین یک حرکت دو جنبی بود ، یک حرکت بیرونی و یک حرکت داخلی بود ، تحول از درون مسلمین . نکته پنجم در مقاتل دو جا نقل شده است یکی در آغاز حرکت ، انا ما خرجت لطلب اصلاح امت جدی ، یک جای دیگر هم این تعبیر را نقل کرده اند ، این حرکت و تعبیر به اصلاح بسیار مهم است . حرکت اجتماعی با بی تفاوتی صورت نخواهد گرفت .
امام حسین حرکت خودش را امر به معروف و نهی از منکر معرفی کرده است ، ابتدا گفتن و راهنمایی کردن است ، ما نباید این مساله را کوچک کنیم ، در اصل یک اصلاح اجتماعی ، سیاسی ، اخلاقی و اصلاح در تفکر است .
کتاب محمد اسفندیاری درباره ی هدف شناسی نهضت حسینی ، تحولاتی که در اندیشه درباره ی امام حسین ایجاد شده است .
به جز گروهی از مداحانی که سوادی ندارند یا راهنمایی نشده اند در محافل عمده ی ما چنین فضایی به وجود آمده که یک بعد جنبه ی عاطفی و یک بعد دیگر توجه به آرمان امام حسین باید توجه شود .
