دیدار اعضای شورای مرکزی و عمومی انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با عبدالله نوری
عبدالله نوری در ابتدای این دیدار ابراز امیدواری کرد که تکریم مقام دانشجو در همه ایام سال باشد و منحصر به یک روز خاص نشود و سپس به تشریح اهداف انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: "ایدئولوژی انقلاب بر بنیان تعالیم اسلامی پردازش شد و جمهوری اسلامی الگویی از نظام سیاسی بود که بر پایه آرمان ها و اهداف انقلاب و ارزش ها و تعالیم اسلام تاسیس شد. رهبران انقلاب مدعی بودند که اهداف آن برگرفته از آموزه ها و اهداف پیامبران و ائمه بوده و در راس آن ها تزکیه، قسط و عدل و مکارم اخلاق است." با این مقدمه، او به طرح این پرسش پرداخت که: "اکنون بعد از گذشت 37 سال از انقلاب و تاسیس جمهوری اسلامی، ما با این پرسش روبرو هستیم که نظام سیاسی تا چه مقدار در این راستا موفقیت داشته است؟ آیا حکومت تاکنون عملکرد خود را در این زمینه بررسی کرده و ارزیابی درستی از کارنامه خود در ارتباط با دستیابی به این اهداف داشته است؟"
- نظام جمهوری اسلامی در ترویج و نهادینه کردن فضائل اخلاقی و تحقق عدالت اجتماعی، چه مقدار موفق بوده است؟
عبدالله نوری در ادامه با اشاره به یکی از مشاهدات اخیر خود در ارتباط با این موضوع، گفت: "در یکی از خیابانهای تهران تصویر بزرگی از یکی از شهدا نصب و ذیل آن نوشته شده است: <ایران ششمین قدرت موشکی جهان>، صرف نظر از جایگاه واقعی ایران در صنایع نظامی و قدرت موشکی، که برمبنای آیه شریفه "وأعدوا لهم ما استطعتم من قوة"، می تواند در جای خود ارزشمند باشد، پرسش مهم این است که ایران به لحاظ اخلاقی و معنوی در دنیا چه جایگاهی دارد؟ آیا تا کنون در جایی ارزیابی شده ایران چندمین کشور اخلاقی جهان است؟ اگر پیشرفت نظام بر اساس معیارهای مادی و غیرمعنوی سنجیده و ادعا شود که در این 37 سال در مسائل نظامی و موشکی و هسته ای و ... چقدر پیشرفت داشته است، این ارزیابی نمی تواند نشانگر موفقیت نظام در رسیدن به اهداف انقلاب باشد، زیرا بدون انقلاب و با وجود رژیم گذشته نیز چنین پیشرفت هایی امکان پذیر بود و کشور می توانست به موفقیت هایی در زمینه نظامی و موشکی و هسته ای و غیره دست پیدا کند، انقلاب هم اگر نبود شاید ایران چندمین کشور موشکی و یا هسته ای و یا ... بود و چه بسا در برخی شاخص ها، وضعیت بهتری داشت. هدف اساسی انقلاب ما این نبود که توان موشکی خود را در جهان ارتقا دهیم، اگرچه ارتقاء توان نظامی برای هر کشوری می تواند مفید باشد. همانگونه که پیشرفت در ابعاد صنعتی و کشاورزی، تولید علم و دانش و فناوری و دیگر مقوله ها که موجبات رشد و پیشرفت کشور و زمینه ساز استقلال واقعی می باشد، برای هر نظامی لازم و سودمند است و جای تردید و انکار ندارد. سخن این است که نظام جمهوری اسلامی در راستای اهداف انقلاب اسلامی، که همانا پیاده کردن اسلام، اصول انسانی و ترویج و نهادینه کردن فضائل اخلاقی و تحقق عدالت اجتماعی بود، چه مقدار موفق بوده است و آیا میزان توفیق در این مسائل در جایی بررسی می شود؟"
- باید همه، اعم از حکومت و مردم بررسی کنیم که به لحاظ شاخص های اخلاقی، پسرفت کرده ایم یا پیشرفت داشته ایم؟
- از همه ی شیطان ها بزرگتر، نفس خود ماست.
- این شیطان است که انسان را وادار میکند که همه عیبها را در دیگران ببیند تا در جهت اصلاح خود بر نیاید.
عبدالله نوری در ادامه سخنان خود در جمع اعضای انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با تاکید بر اینکه این سخنان ربطی به اصلاح طلب و اصولگرا و چپ و راست ندارد، گفت: "نگرانی در مورد وضعیت اخلاقی جامعه، مسئله ای همگانی و فرا جناحی است و به گروه و جریان خاصی مربوط نیست، از این رو باید همه ما اعم از حکومت و مردم بررسی کنیم که به لحاظ شاخص های اخلاقی، در سال 57 کجا بوده ایم و الان کجا هستیم؟ پسرفت کرده ایم یا پیشرفت داشته ایم؟ مشاهدات ساده نشان می دهند که در این زمینه از وضعیت خوبی برخوردار نیستیم. بی توجهی به اخلاقیات و توجه به سود شخصی برای نوع ما عادی شده است. هنگامی که اسم "شیطان" می آید، یاد شیطان بزرگ و آمریکا می افتیم، اما یادمان نیست که از همه ی شیطان ها بزرگتر، نفس خود ماست، همچنان که پیامبر اکرم (ص) هم پس از بازگشت از غزوه تبوک، به یاران خود فرمودند: "مرحبا به قومی که جهاد کوچک را انجام دادند و بر آنها باد جهاد بزرگ تر." برخی شاید با تعجب سئوال کردند که جهاد بزرگتر چیست؟ حضرت فرمودند "جهاد با نفس." متاسفانه ما هرجا نمیتوانیم با این شیطان سرکش نفس مبارزه کنیم، به دنبال یک دشمن خارج از خودمان می گردیم، که او را به عنوان ابلیس معرفی کنیم و خودمان را فراموش کنیم. در نتیجه چون ابلیس را خارج از خودمان می بینیم، احساس می کنیم خیلی آدم خوبی هستیم و بر اساس همین تصور هم، نقد را نمی پذیریم و حتی لزومی نمی بینیم که خودمان را ارزیابی کنیم. حال اینکه این شیطان است که انسان را وادار میکند که همه عیبها را در دیگران ببیند تا در جهت اصلاح خود بر نیاید."
بر همین اساس، قرآن کریم در سوره مبارکه بقره، آیه شریفه 44، گوشزد می کند که: "آيا مردم را به نيكى فرمان مىدهيد و خود را فراموش مىكنيد با اينكه شما قرآن مىخوانيد؟ آيا نمىانديشيد؟" و یا در سوره مبارکه صف، آیات شریفه 2 و 3 می فرماید: "اى كسانى كه ايمان آوردهايد، چرا چيزى مىگوييد كه انجام نمىدهيد؟ نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد." پيامبر اکرم صلوات الله علیه می فرمایند: "ای بسا تلاوت کننده قرآن که قرآن او را به علت عمل نکردن به قرآن لعن می کند." امیرمومنان سلام الله علیه هم می فرمایند: "خدا را، خدا را، درباره قرآن، مباد که ديگران در عمل کردن به آن بر شما پيشی گيرند." چرا بسیاری از انسانها از اینکه مورد تعریف و تمجید واقع شوند، هر چند به گزافه و دروغ، لذت میبرند و از اینکه نقد شوند و لو به حقیقت و درستی ناراحت میشوند و متناسب با توان و قدرتی که دارند با انتقاد کننده برخورد میکنند؟ حال اینکه انسان از هر منتقدی، حتی غیر مصلح، میتواند در جهت عیب یابی و اصلاح خود براید."
او در همین زمینه به داستانی از آیت الله بروجردی اشاره کرد و گفت: « نقل می کنند یکی از مریدان مرحوم آیت الله بروجردی به ایشان گفته بود من خیلی به شما ارادت دارم ولی هیچ گاه حسرت مقام شما را نخورده ام و نخواهم خورد، چون شما در مقامی هستید که نمی شود عیب تان را گفت و به همین دلیل ممکن است با یک کوه عیب از دنیا بروید. البته همین که آن شخص توانسته بود این نکته را گوشزد کند، نشان میدهد که افراد می توانسته اند با چنان مرجع عظیم الشانی به راحتی سخن بگویند. الان هم ما باید حواسمان باشد که خود را در جایگاهی قرار ندهیم که نشود عیب ما را گفت. فرقی ندارد، دانشجو باشیم یا استاد، اصلاح طلب باشیم یا اصولگرا، هرگاه کسی در جایگاهی قرار گرفت که نتوان عیب او را به او گوشزد کرد، به مرور عیبهای خودش را نمی بیند و چه بسا اندک اندک آنها را حسن بداند. بنیادگرایی مذهبی و افراطی گری که چهره خشن خود را امروز با جریان داعش به نمایش گذاشته است، از همین جا آغاز می شود، که گروهی برداشت و دیدگاه خودشان را با اسلام یکی می دانند و به همین دلیل نقد نمی پذیرند. باید بپذیریم که همه منتقدین هدف سویی ندارند. بسیاری از منتقدان از روی شفقت و دلسوزی و اهمیتی که انتقاد شونده نزد آنان دارد، به ارزیابی و نقد او می پردازند و چه بسا از اینکه انتقاد شونده را دارای عیب میبینند و میخواهند نقد را گوشزد کنند در رنج هستند و برای آنها هم راحت ترین حالت این است کاری نداشته باشند و زندگی خود را بدون تحمل ناملایمات بگذرانند. در حدیثی از امام حسین سلام الله علیه چنین نقل شده است: "من دلایل العالم انتقاده لحدیثه" یعنی "از نشانه های عالم، انتقاد او نسبت به سخنان خویش است." آنکس که فکر کند کارش بی نقص و اشکال است، همین بزرگترین خطای اوست و همین باعث میشود که نقد را تحمل نکند و خودش هم به نقد خود نپردازد. همه ما باید در جهت اصلاح فردی و جمعی خود در جهت محاسبه خود اتاق فکری داشته باشیم."
- پس از گذشت 37 سال از انقلاب، فیلمی هم درباره عملکرد پس از انقلاب خودمان بسازیم تا اگر اشکالی داشته ایم معلوم شود در کجا بوده است.
- معنای امربه معروف و نهی از منکر این نیست که دنبال حجاب و عفاف اجباری باشیم، اما در مقابل مافوق مان جرات حرف زدن نداشته باشیم.
- بهترین منتقدانِ مستقل و عالم در سال، مورد تشویق قرار گیرند و اعلام شود این نکته را از فلان منتقد آموختیم.
عبدالله نوری با اشاره به ضرورت خود انتقادی، گفت: "به عنوان نمونه بررسی کنیم آیا عملکرد ما در دوران انقلاب اسلامی خوب بوده و آیا نمیتوانسته بهتر باشد و آیا نمره قبولی می گیریم؟ پس از گذشت 37 سال از انقلاب، فیلمی هم درباره عملکرد پس از انقلاب خودمان بسازیم تا اگر اشکالی داشته ایم معلوم شود در کجا بوده است. اینکه ما الان درباره دوران شاه، فیلم و سریال بسازیم چنانچه بیان حقایق تاریخی باشد اشکالی ندارد، ولی به شرط آنکه نشان دادن زشتی های آن دوران برای فراموش کردن اشکالات خودمان نباشد."
عبدالله نوری همچنین با طرح این سوال که آیا مجالی را برای انتقاد گشوده ایم و حتی برای آن پاداش قرار داده ایم؟ گفت: "یکی از دستورات دین ما امر به معروف و نهی از منکر است. معنای این دستور مهم دین این نیست که وقتی سوار تاکسی می شویم به راننده بگوییم این آهنگ را خاموش کن و یا با حضور مسلحانه در خیابان ها و اماکن عمومی و در میان اقشار مختلف مردم ، دنبال حجاب و عفاف اجباری در جامعه باشیم، اما در مقابل مافوق مان و یا مسولین بالادست مان، جرات حرف زدن نداشته باشیم. چه اشکالی دارد هر سال به بهترین منتقدان حاکمیت جایزه داده شود؟ بهترین منتقدانِ مستقل و عالم در سال به عنوان عناصر تاثیر گذار در ارتباط با فرد انتقاد شونده و یا جامعه مورد تشویق قرار گیرند و اعلام شود که این نکته را از فلان منتقد آموختیم."
- آیا مناسب نیست در کنار نقد پیشینیان یک برنامه هم در نقد خود داشته باشیم و دست آوردهای مثبت و منفی خود را در طول دوران پس از انقلاب بررسی کنیم؟
- تا به حال ندیدیم یکی از دولت ها پس از پایان کار، بجای نقد دیگران عملکرد خود را بررسی و ایراداتش را اعلام کند.
- انجمن اسلامی باید چهره ای از اخلاق اسلامی باشد و همه عیوب را در دیگران نداند و به خود سازی خود هم بپردازد.
عبدالله نوری همچنین افزود: "آیا مناسب نیست در کنار نقد پیشینیان یک برنامه هم در نقد خود داشته باشیم و دست آوردهای مثبت و منفی خود را در طول دوران پس از انقلاب بررسی کنیم و از تمامی صاحبنظران هم بخواهیم در محیطی آزاد به نقد گذشته انقلاب و عملکرد تمام چهره های نقش آفرین در جریانات قبل و بعد ار انقلاب تا امروز بنشینند و از جمعبندی محاسن و معایب خود، آینده خود را رقم بزنیم؟ ما از ابتدای انقلاب تا امروز دولتهای مختلفی را داشته ایم، اما تا به حال ندیدیم یکی از این دولتها پس از پایان کار، بجای نقد دیگران عملکرد خود را بررسی و ایراداتش را اعلام کند. آیا تا به حال بررسی شده که مثلا نقاط ضعف و قوت جنگ هشت ساله، چه بود؟ نقاط ضعف و قوت دوران سازندگی و اصلاحات بررسی شده است؟ آیا در این 37 سال از مجموع اعتبارات ریالی و ارزی کشور، و از مجموع ذخائر سرمایه ای کشور مانند نفت و غیره، به درستی استفاده شده یا می شد با این امکانات، کارهای بهتری انجام داد؟ از مجموع امکانات فکری و فرهنگی و آموزشی حوزوی و دانشگاهی و تحقیقاتی خود در جهت بهبود شاخص های اخلاقی و معنوی جامعه استفاده شده؟ از مجموع امکانات رسانه ای کشور از صدا و سیما تا دیگر رسانه ها در جهت ارتقاء کیفی و کمی مسایل فرهنگی اجتماعی کشور بهره گرفته شده؟ از مجموع سیستم قانونگذاری و قضائی کشور در جهت تحقق عدالت و اهداف قانون اساسی بهره برداری شده؟ با گذشت 37 سال آیا سیستم اداری کشور متناسب با نیاز کشور و خالی از هر گونه نقص تنظیم گردیده؟ این نوع نگاه انتقادی به نفع کشور است. البته این به معنای آن نیست که هر نقدی درست است و چه بسا برخی از نقدها به دلیل نگرش تک بعدی به مسایل باشد که در یک بررسی جامع پاسخ داده شود.
عبدالله نوری پس از طرح این سوالات، گفت: "هویت دانشجو با تفکر انتقادی شکل می گیرد، از این رو از شما دانشجویان انتظار می رود دست کم در مورد خود این کار را انجام دهید. گذشته را بررسی کنید و ببینید جریانهای دانشجویی در طول عمر خود چه کاستی هایی داشتند. بی تردید این کار شما در جامعه تاثیر خواهد داشت. انجمن اسلامی هم باید چهره ای از اخلاق اسلامی باشد و همه عیوب را در دیگران نداند و به خود سازی خود هم بپردازد و در جهت ارزیابی خود گام بردارد.
- اینکه ما طوری رفتار کنیم که مردم مجبور باشند چیزی غیر از آنچه در دل دارند به زبان بیاورند، ترویج نفاق نیست؟
- ما نمی توانیم ناهنجاریهای جامعه امروز را ببینیم و بگوییم مشکلات موجود در جامعه و به ویژه نسل جوان ما نتیجه عملکرد دوران پهلوی است.
عبدالله نوری در ادامه سخنانش گفت: "آنطور که من می فهمم، نفاق در اسلام تقبیح شده است. اینکه ما طوری رفتار کنیم که مردم مجبور باشند چیزی غیر از آنچه در دل دارند به زبان بیاورند ترویج نفاق نیست؟ اینکه ما هرکس بله قربان گفت، ولو اینکه در نهانش چیز دیگری باشد را خوب بدانیم، معنایش چیست؟ این عین نفاق است و با آنچه که هدف انقلاب بود خیلی فاصله دارد. ما نمی توانیم ناهنجاریهای جامعه امروز را ببینیم و بگوییم مشکلات موجود در جامعه و به ویژه نسل جوان ما نتیجه عملکرد دوران پهلوی است. اگر معتقدیم نیروهای داعش، جوانانی هستند که در فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی بزرگ شده اند و دولتهای این کشورها را در به وجود آمدن این پدیده مقصر می دانیم، نمی توانیم بگوییم در مقابل ناهنجاریهای جوانان 20 و 25 ساله خودمان مسئولیتی نداریم. تا امروز چه کسی مسئولیت این مسائل را در داخل کشور ما به عهده گرفته است؟ چه کسی گفته من اینجا اشتباه کردم و عذرخواهی می کنم؟"
- تایید و رد صلاحیت افراد نباید بگونه ای باشد که موجب خدشه دار شدن انتخاب مردم شود.
- سقف مطالبات جریان اصلاحات هیچگاه برهم زدن قواعد و قوانین نظام و کشور و فروپاشی آن نبوده و نیست.
- کسانی که حضور جریان اصلاحات را به ضرر خود و از دست رفتن منافع شان می دانند، ممکن است به شورای نگهبان و نهادهای بالاتر اینگونه القا کنند که اصلاح طلبان به دنبال فروپاشی اند، تا برای ماندن خودشان زمینه را فراهم کنند.
- در تنظیم لیست انتخاباتی اصلاح طلبان، می توان بر ترجیح و اولویت تخصص و تعهد بر جنسیت تاکید نمود.
عبدالله نوری در ادامه این جلسه به پاسخ گویی به سوالات مطرح شده از سوی دانشجویان پرداخت و در پاسخ به سوالی درباره راهبرد اصلاح طلبان در انتخابات پیش رو و تدابیر اندیشیده شده برای اینکه دوباره به هشت سال قبل از 92 بازنگردیم، گفت: "ما امیدواریم این انتخابات با توقعات جامعه همخوانی داشته باشد و انتظارات اکثریت مردم برآورده شود. البته مفهوم انتخابات یک مفهوم شرعی نیست که از دین استخراج شده باشد، بلکه مقولهای عرفی است که ضوابط و شرایطش هم باید با مفهوم انتخابات سازگار باشد و در همین راستا روشن و واضح است که انتخاب کننده واقعی مردم اند. بنابراین تایید و رد صلاحیت افراد نباید بگونه ای باشد که موجب خدشه دار شدن انتخاب مردم شود. با وجود این اصلاح طلبان هم باید بدانند و بخوبی می دانند که چنانچه در محدوده اقتضائات کشور هم مجال حضور یابند به فضل الهی به دستاورد مناسبی خواهند رسید و در خبرگان، مجلس خبرگان مطلوبتری تشکیل خواهد شد و در مجلس شورای اسلامی هم نیروهای معتدل و متخصص و دلسوز، پیروز نهایی انتخابات خواهند بود. اما اگر فضا سخت شود، باید منتظر ماند و دید آنچه از شورای نگهبان بیرون می آید چیست و بر اساس آن تصمیم گرفت."
عبدالله نوری همچنین در پاسخ به سوالی درباره نحوه مواجهه با ردصلاحیت های احتمالی در این انتخابات، گفت: "برخی ممکن است تایید صلاحیت نشوند ولی اصلاح طلبان بازهم نباید عقب نشینی کنند و با افرادی که تایید می شوند باید شرکت کنند تا کشور از مجلس مناسب تری برخوردار شود. البته معنای این حرف این نیست که جریان اصلاحات به همین مقدار راضی است و از آرمانها و اهداف اصلاح طلبی دست برداشته است. اصلاح طلبان در هر حال به دنبال سقف مطالبات و اهداف خود هستند."
عبدالله نوری با تاکید بر اینکه "البته سقف مطالبات جریان اصلاحات هیچگاه برهم زدن قواعد و قوانین نظام و کشور و فروپاشی آن نبوده و نیست"، افزود: "کسانی که حضور جریان اصلاحات را به ضرر خود و از دست رفتن منافع شان می دانند و احساس می کنند با آمدن اصلاح طلبان از عرصه حذف می شوند، ممکن است به شورای نگهبان و نهادهای بالاتر اینگونه القا کنند که اصلاح طلبان به دنبال فروپاشی اند، تا برای ماندن خودشان زمینه را فراهم کنند."
عبدالله نوری همچنین در پاسخ به سوال یکی از دختران دانشجو که درباره اقدام عملی اصلاح طلبان برای اختصاص سهمیه به زنان در لیستهای انتخاباتی سوال کرده بود، گفت: "در جلسات دوستان اصلاح طلب من شاهد بوده ام که درباره سهم قابل توجه زنان در لیستهای انتخاباتی بحث می شود، به عقیده من این چیزی نیست که فقط با حمایت آقایان محقق شود. خود خانم ها هم باید تلاش کنند و از جایگاه واقعی خود در جامعه دفاع کنند. باید این اعتماد به نفس بگونه ای در خانم ها تقویت شود که حد اقل خود خانم ها به کاندیداهای خانم توانمند رای دهند. به اعتقاد من، پس از نظر نهایی شورای نگهبان، در تنظیم لیست انتخاباتی اصلاح طلبان جهت انتخابات مجلس در حوزه های مختلف در سطح کشور، می توان بر ترجیح و اولویت تخصص و تعهد بر جنسیت تاکید نمود."
عبدالله نوری همچنین درپاسخ به سوال دیگر این دانشجو درباره حضور زنان در انتخابات مجلس خبرگان گفت: "این یک مسئله غیر سیاسی است و به نظر من باید زنان اصلاح طلب و اصولگرا، این موضوع را خودشان فارغ از بحث های سیاسی پیگیری کنند و کاندیداهایی را معرفی کنند."
- خبرگان بدون نظارت مستمر بر عملکرد رهبری چگونه می تواند به وظیفه سنگینی که بر دوش او قرار دارد عمل کند؟
- با نظارت می توان طرفداری آگاهانه و مبتنی بر استدلال و منطق قدرتمند را جایگزین پیروی کورکورانه ساخت.
- برای جلوگیری از هر گونه اشکال و نقیصه ای، بهترین راهکار تقویت نظارت و ابزارهای نظارتی است.
عبدالله نوری در پاسخ به سوال یکی دیگر از دانشجویان درباره نظارت مجلس خبرگان به رهبری و جایگاه این مجلس در قانون اساسی و نتیجه عملکرد آن، گفت: "در اصل ۱۱۱ قانون اساسی آمده است <هر گاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود. یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده است، از مقام خود بر کنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است.> قانون اساسی با این اصل و عبارت "تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است"، چه وظیفه ای را بر دوش خبرگان قرار داده است؟ و آیا خبرگان بدون نظارت مستمر بر عملکرد رهبری چگونه می تواند به وظیفه سنگینی که بر دوش او قرار دارد عمل کند؟ و چنانچه نسبت به عملکرد رهبری از سوی مردم مورد نقد و سئوال قرار گرفت چگونه می تواند بدون نظارت و اطلاع جامع از عملکرد رهبری و زیرمجموعه ی رهبری مدافع آن باشد؟ به نظر می رسد برخی احساس کرده اند نظارت معنای منفی دارد، در حالی که نه تنها چنین نیست، بلکه برعکس با نظارت می توان طرفداری آگاهانه و مبتنی بر استدلال و منطق قدرتمند را جایگزین پیروی کورکورانه ساخت. بر همین اساس می توان گفت نظارت نه تنها وظیفه خبرگان رهبری است بلکه نظارت بر عملکرد تمامی مسئولان از مقام رهبری تا دیگر مسئولان وظیفه تمامی مردم است و قطغا برای جلوگیری از هر گونه اشکال و نقیصه ای، بهترین راهکار تقویت نظارت و ابزارهای نظارتی است، خصوصا نهادهای نظارتی برآمده از رای مردم که می تواتند در اصلاح و ترمیم مشکلات موثر باشند."
عبدالله نوری در توضیح دیدگاه خود گفت: "در اصل 110 قانون اساسی تعیین سیاستها کلی نظام جمهوری اسلامی ایران و نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام و حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست و حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه و موارد متعدد دیگری بر عهده رهبر گذارده شده است. همچنین در اصل 109 شرایط و صفات رهبر را داشتن صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه، عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام، بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی برای رهبری ذکر کرده است. قانون اساسی مجلس خبرگان را به عنوان نهاد مسئول برای رسیدگی به این امر تعیین کرده است. حال چگونه بدون نظارت کامل و دائمی، خبرگان رهبری می تواند ادعا کند که رهبر دارای شرایط فوق هست و به وظایف خود عمل می کند؟ بر همین اساس نظارت بر عملکرد رهبری، می تواند بزرگترین پشتوانه رهبری باشد و به جای تضعیف، جایگاه رهبری را تقویت کند."
عبدالله نوری با اشاره به سخنان اخیر رییس قوه قضائیه گفت: "اگر من به جای ریاست دستگاه قضا بودم و از قانون اساسی هم، نظارت را استنباط نمی کردم با توجه به اینکه مسئولیت یکی از مهمترین نهادهای تحت نظر رهبری را به عهده داشتم اینگونه عکس العمل تند نشان نمی دادم و دیگران را به داشتن آرزوهای چنین و چنانی و زدن حرفهای بی پایه متهم نمی کردم، بلکه بالعکس با توجه به جایگاه بسیار مهم و تاثیر گذار دستگاه قضا که بر اساس قانون اساسی می بایست پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی باشد و در راستای گسترش عدل و آزاديهاي مشروع گام بردارد و عملکرد نهاد زیر مجموعه وی می تواند در میان مردم در ارتباط با جایگاه رهبری نظام تاثیر مثبت و یا منفی داشته باشد از هر نوع نظارت خاص و عامی استقبال می کردم تا جای این شبهه نباشد که مگر در دستگاه قضا چه می گذرد که اینگونه نسبت به نظارت واکنش تند نشان می دهد؟ حتی اگر برداشت از قانون اساسی را عدم صحت نظارت می دانستم، با بیان این جمله که دستگاه قضا با اجازه رهبری هیچ نگرانی از هیچ نظارتی ندارد، از پدید آمدن هر گونه شبهه ای ،جلوگیری می کردم."
- سیاست نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سیاست تنش زدایی در روابط بین الملل و تعامل و همکاری با کشورهای غیر متخاصم است.
- آمریکا، برای سفر به ایران محدودیت ایجاد می کند و با کشورهایی که بزرگترین حامیان مالی و لجستیکی و تامین کننده ی نیروی انسانی تروریست ها هستند، برخوردی دوستانه دارد.
- شعار آمریکا، مبارزه با جریان های افراطی است و لکن با بنیانگذاران و تعزیه گردانان افراط هم پیمان است.
- گاهی اوقات ایستادگی در مقابل زیاده خواهی ها، از سوی هر کشوری که باشد، در راستای تامین منافع ملی ست و گاه گفتگو، مذاکره و تعامل.
عبدالله نوری در ادامه و در پاسخ به این پرسش که چرا رهبری مواضع سختگیرانه نسبت به امریکا دارند؟ گفت: "سیاست نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سیاست تنش زدایی در روابط بین الملل و گفتگو و تعامل و همکاری با کشورهای غیر متخاصم است و این شیوه را بهترین شیوه در راستای تامین منافع ملی خود می داند. همچنین این شیوه را بهترین راه و کار برای مقابله با کشورها و گروه هایی می داند که خواهان به انزوا کشاندن ایران می باشند. در ارتباط با ایالات متحده آمریکا، توجه به همه جوانب امر لازم است و نمی توان سرسختی های طرف مقابل را نادیده گرفت. به عنوان نمونه می توان به مورد اخیر، یعنی مصوبه کنگره امریکا در ارتباط با محدودیت ویزا، اشاره کرد. اگر به حوادث تروریستی اروپا و امریکا و اقدامات تروریستی داعش در منطقه و ملیت عاملان وحامیان این اقدامات توجه شود، در تمام این اتفاقات شاید یک ایرانی هم وجود نداشته باشد. با وجود این در همین شرایط، ایالات متحده امریکا، برای سفر به ایران محدودیت ایجاد می کند و با کشورهایی که خواستگاه فکری و اعتقادی این تروریستها و بزرگترین حامیان مالی و لجستیکی و تامین کننده ی نیروی انسانی آنها، هستند، برخوردی دوستانه دارد. این نوع تصمیم گیری ها چه معنایی دارد و از چه منطقی برخوردار است؟ و آیا منطق کسانی که می گویند آمریکایی ها دنبال تضعیف ایران و نهایتا براندازی هستند را تقویت نمی کند؟ در یک ارزیابی کلی تر از سیاست خارجی امریکا می توان به بررسی این موضوع پرداخت که قدرت سیاسی، نظامی، اقتصادی، رسانه ای و تبلیغاتی آمریکا در جهت تقویت چه جریان و به دنبال تضعیف چه جریانی در سطح جهان است؟ وضعیت دموکراسی و حقوق بشر خاصی که در آمریکا مطرح است، موجب شده برخی، سیاست خارجی آن را با خوش بینی تحلیل کنند، ولی در عمل چنین نیست، گرچه تناقضات فراوان و اختلافات گسترده ای هم داخل آمریکا مشاهده می شود. در هر حال آمریکا برای خود، منافع ملی تعریف کرده و در جهت تامین آن در سطح جهان اقدام می کند. در برخی از نقاط جهان، مانند فلسطین، نسبت به حقوق فراوانی که از ملت ها پایمال می شود ، نه تنها واکنش نشان نمی دهد که با جنایتکاران همنوایی می کند. دموکراسی خواهی او با دیکتاتوریهای منطقه ای و حتی دیکتاتوریهای قرون وسطایی که هیچ فصل مشترکی با دموکراسی و ارزش های حقوق بشری ندارد، همخوانی دارد و صلح طلبی او هم با کشتار هزاران انسان بی گناه در تعارض نیست. شعار او مبارزه با جریان های افراطی است و لکن با بنیانگذاران و تعزیه گردانان افراط هم پیمان است. برداشت من از سخنان رهبری این نیست که رهبری بنای جنگیدن با امریکا دارند، بلکه برداشت ام این است که ملت ایران به عمق اهداف و برنامه ها و خط مشی های آمریکا و رفتار دوگانه آن در مناسبات بین المللی آگاهی داشته باشد و بر اساس فهم و بصیرت کامل نسبت به رابطه با او بیاندیشد. بهرحال گاهی اوقات ایستادگی در مقابل زیاده خواهی ها، حال از سوی هر کشوری که باشد، در راستای تامین منافع ملی ست و گاه گفتگو، مذاکره و تعامل. نمی توان با قاطعیت گفت که همیشه، فقط یکی از این شیوه ها درست است و دیگری غلط."
- گلایه هایی که آقای روحانی گه گاه در سخنانش، مطرح می کند، نشان می دهد که با وجود انگیزه و خواست انجام برخی کارها، امکانش فراهم نیست.
- موانع فرا روی رئیس جمهور تنها سیاسی نیست، بلکه به لحاظ اقتصادی هم دست این دولت بسته است.
- در این شرایط آقای روحانی مناسب ترین فردی است که می توانست مسئولیت ریاست جمهوری را به عهده بگیرد و تا اینجا هم در حد امکان خودش خوب عمل کرده است.
عبدالله نوری همچنین در پاسخ به سوال یکی دیگر از دانشجویان درباره نسبت دولت روحانی با اصلاح طلبان و تکلیف مطالبات بدنه اجتماعی اصلاح طلبان از دولت روحانی هم تصریح کرد: "به عقیده من دولت آقای روحانی تاکنون در حد مقدوراتش، خوب عمل کرده است. البته نه اینکه همه انتظار ها را برآورده باشد، بلکه فکر می کنم باوجود این که دولت خواستار اصلاحات جدی تری بود، اما بیش از آنچه تاکنون انجام شده، برای آن ممکن نبود. مسائل و گلایه هایی که آقای روحانی گه گاه در سخنرانی هایش، مطرح می کند، نشان می دهند که با وجود انگیزه و خواست انجام برخی کارها، امکانش فراهم نیست، از این رو ناچار است در حرفهایش، خواسته های خود را بیان کند. شاید شما و بسیاری از مردم بگویید که به همین حرفهایی که می زند، عمل کند، ولی محدودیتهایی دارد. موانع فرا روی او تنها سیاسی نیست، بلکه به لحاظ اقتصادی هم دست این دولت بسته است، به طور مثال الان بسیاری از سرمایه گذاران خارجی آمادگی سرمایه گذاری در کشور ما را دارند، ولی با چند موضع گیری و یا ایجاد تشنج ممکن است احساس ناامنی کرده، عقب نشینی کنند و لکن در عمل، این آقای روحانی است که باید پاسخگوی حل مشکلات باشد."
عبدالله نوری تاکید کرد که "عملکرد آقای روحانی فراتر از چیزی است که من قبل از ریاست جمهوری از ایشان انتظار داشتم و در عمل هم کسانی که درگیر کار اجرایی بوده اند مشکلات او را بهتر درک می کنند."
عبدالله نوری در پایان خطاب به دانشجویان گفت: "شرایط کشور ما واقعا سخت است و به عقیده من در این شرایط آقای روحانی مناسب ترین فردی است که می توانست مسئولیت ریاست جمهوری را به عهده بگیرد و تا اینجا هم در حد امکان خودش خوب عمل کرده است. او به عنوان کسی که اصلا مدعی اصلاح طلبی نبود، فراتر از حد انتظار ظاهر شده و چه بسا همین موضع گیریها و کارهایی که کرده است، برایش محدودیتها و مشکلاتی درست کرده باشد و خیلی محدودیتهای دیگر هم برایش به وجود خواهد آورد. البته شاید با تغییر ترکیب مجلس، فضا قدری تغییر کند."
