فاضل میبدی: در حوزه ها خبری از افکار مترقی امام نیست. جریان جمود و تحجر طرد شده توسط امام نه تنها در حوزه ها بلکه در کل جریان فرهنگی انقلاب در حال رواج پیدا کردن است. در حقیقت کمرنگ کردن جمهوریت، بی اعتنایی به آرای مردم جزو مواردی هستند که در جامعه ما پیگیری می شود و حتی گاهی از سوی برخی علما نیز مورد تایید قرار می گیرد. عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: جا دارد که حاج حسن آقا جلساتی تشکیل دهد و از روحانیون دنبال کننده نظرات مترقی امام دعوت کند.
پایگاه خبری جماران: حضرت امام خمینی(س) در روز سوم اسفندماه سال 1367 با صدور پیامی خطاب به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات که منشور روحانیت نام گرفت، استراتژی نظام جمهوری اسلامی ایران و رسالت حوزه‌های علمیه را تعیین کردند. یکی از مواردی که امام همواره نسبت به آنها هشدار داده اند جریانات متحجر و مقدس مآبی است که از اهداف روحانیت بی اطلاع هستند.
حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی در گفت و گو با خبرنگار جماران، اظهار کرد: آنچه امام به عنوان جریان تحجر از آن ابراز نگرانی می کردند، امروز در بسیاری از مراکز فرهنگی کشور وجود دارد. برای نمونه در همین صداوسیما، پاره ای از سخنرانی ها که به نام اسلام پخش می شود یا بخشی از غیب گویی ها و کراماتی که مطرح می شوند و هیچ صبغه ای از عقلانیت ندارند موجب طرد جوانان از دین می شود و ریشه اش در برنامه های صداو سیما است.
جریان تحجرگرا هنوز نفس می کشد
وی افزود: جریان تحجرگرا یا به عبارتی دیگر واپس گرا هنوز نفس می کشد و دارای حیات است. لذا اگر کسی سخنی به زبان بیاورد که در راستای عقلانیت و اهدافی باشد که مرحوم امام دنبال می کردند، مانند توجه به جمهوریت و آرای مردم، از او به عنوان طرفدار سکولاریسم یاد می کنند.
این استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: اینکه عده ای نگران سکولاریسم در حوزه ها هستند باید گفت که این اصطلاح در حوزه ها به معنای اروپایی اش نیست. بلکه سکولار به معنای عقلانیت و توجه به آرای مردم و جمهوری خواهی است. مشابه همان مواردی که مورد تاکید امام نیز هستند. یکی دیگر از این موارد توجه به عنصر زمان و مکان در اجتهاد است که مورد تاکید امام نیز بوده است.
چرا مبانی فقهی امام در حوزه ها مطرح نمی شود؟
وی اظهار کرد: امام مساله مهمی را مطرح کردند. اشاره ایشان به تاثیر زمان و مکان در اجتهاد یکی از مترقی ترین سخنانی بود که تا آن زمان در میان فقها مطرح شده بود. ولی متأسفانه در این باره تنها یک سمینار برگزار شده است. در حالی که می بینیم به عنوان مثال امام سخنی درباره آمریکا مطرح کرده اند و همه جا به آن اشاره می شود و از ایشان مایه می گذارند و حتی گاهی از این سخنان سوءاستفاده می کنند.
فاضل میبدی گفت: چطور می شود درباره بحث توجه به عنصر زمان و مکان در فقه که امام مطرح می کنند حرفی به میان نمی آورند. یا چرا درباره مسائلی که امام درخصوص سیره عقلا در کتاب های اصولی خود مطرح کرده اند، در حوزه ها سخنی به زبان نمی آورند؟ چرا مبانی فقهی امام در حوزه ها مطرح نمی شود؟
تا صدایی متفاوت از درون حوزه بلند می شود به سکولار بودن متهم می شود
وی بیان کرد: معتقدم جریان جمود و تحجر طرد شده توسط امام، نه تنها در حوزه ها بلکه در کل جریان فرهنگی انقلاب در حال رواج پیدا کردن است. در حقیقت کمرنگ کردن جمهوریت، بی اعتنایی به آراء مردم جزو مواردی هستند که در جامعه ما پیگیری می شود و حتی گاهی از سوی برخی علما نیز مورد تایید قرار می گیرد. متاسفانه تا صدایی متفاوت از درون حوزه بلند می شود، معترضان را به سکولار بودن متهم می کنند. در حالی که به هیچ عنوان در حوزه ها موضوعی به نام «سکولاریسم» که در غرب مطرح است، وجود ندارد.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: اگر کسی هم نظر متفاوتی دارد می تواند نظر خود را مطرح کند و نباید او را تخطئه کرد. امام نیز برای عقیده افراد احترام قائل بودند و به آزادی عقیده باور داشتند. متاسفانه امروز حمله به عقاید و افکاری که برخلاف جریان غالب هستند، زیاد شده است.
در حوزه ها خبری از افکار مترقی امام نیست
وی بیان کرد: باید ابراز تاسف کنم که بعد از مرحوم امام، انگار افکار ایشان نیز به خاک سپرده شده و در حوزه ها چندان خبری از افکار مترقی امام نیست. متاسفانه کفه ترازوی بودجه های فرهنگی متعلق به جریانات مقابل نظر امام سنگین تر است. از این رو، ده ها موسسه و مراکز فرهنگی به نام های عجیب و غریب ایجاد شده که خروجی آنها هیچ فکر مترقی نیست.
فاضل میبدی اظهار داشت: افکار مغایر با جریان حاکم نه بودجه ای دارد و نه حتی می توانند گردهم آیی یا تجمعی داشته باشد. لذا امروز کفه ترازوی جریان مغایر با افکار مترقی امام هم از نظر اعتبارات اجتماعی، هم اعتبارات مالی سنگین تر است. به نظرم حاج حسن آقای خمینی و موسسه تنظیم و نشر اگر چند تن از نزدیکان فکری نواندیشی امام را در این خصوص در نشستی دور هم جمع کرده و یا سمیناری برگزار کنند بسیار مفید خواهد بود.
نباید بگذاریم مبانی مترقی نگاه امام به محاق برده شود
وی بیان کرد: اگر موسسه تنظیم و نشر آثار امام از کسانی که در حوزه ها طور دیگری می اندیشند دعوت به عمل آورد و به همین عنصر زمان و مکان در فقه از نگاه امام بپردازد بسیار کار ارزنده ای خواهد بود. این کار را باید بیت امام انجام دهد و نگذارد این وجوه از شخصیت امام کمرنگ شود.
میبدی گفت: خدا رحمت کند آقای صانعی را، ایشان یکی از مراجعی بود که شاگرد حضرت امام بود و امام نیز بسیار به ایشان علاقه داشت و می دیدیم که تا حدودی مواضع امام را دنبال می کرد و از آنجا که فرصت زیادی هم در اختیار داشت درباره حقوق زنان، مردان و مسائل مهم دیگر تحقیقاتی انجام می داد. حالا که ایشان از دنیا رفته، جا دارد که حاج حسن آقا جلساتی تشکیل دهد و از روحانیون دنبال کننده نظرات مترقی امام دعوت کند. می خواهم بگویم که خود ایشان می تواند با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد، محوریت این جلسات را بر عهده گیرد. نباید بگذاریم مبانی مترقی نگاه امام به محاق برده شود.
اینکه نتوانیم روحانیت را در عرصه قدرت مورد نقد قرار دهیم، فاجعه بزرگی است
وی ادامه داد: 40 سال است که روحانیت قدرت زیادی در سیستم حکومتی کشور دارد و اغلب مواقع در سه قوه حاکم بر کشور نیز نقشی اساسی داشته است. از سوی دیگر، روحانیت در بسیاری از مراکز، نهادها و دانشگاه ها هم حضور داشته و دارد. لذا در سالروز منشور روحانیت می خواهم حضور روحانیون را در راس امور اجرایی طی سی چهل سال اخیر نقد کرده و این سوال را مطرح کنم که آیا واقعا حضور روحانیون در این مدت در راس کارها به نفع اسلام بوده است؟ اینکه نتوانیم روحانیت را در عرصه قدرت مورد نقد قرار دهیم، فاجعه بزرگی است.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: نمی توان گفت هرکاری که روحانیت انجام داده تاکنون درست و یا صرفا غلط بوده است. متاسفانه غالب مردم نسبت به عملکردی که تاکنون وجود داشته، خشنود نیستند و این مساله را به پای امام می گذارند. در حالی که مبنای اصلی امام این بود که روحانیت حضور حداقلی در اداره امور داشته باشند. ولی می بینیم که امروز حداکثر حضور را در تمامی مراکز و نهادها دارند.
پایگاه خبری جماران: حضرت امام خمینی(س) در روز سوم اسفندماه سال 1367 با صدور پیامی خطاب به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات که منشور روحانیت نام گرفت، استراتژی نظام جمهوری اسلامی ایران و رسالت حوزه‌های علمیه را تعیین کردند. یکی از مواردی که امام همواره نسبت به آنها هشدار داده اند جریانات متحجر و مقدس مآبی است که از اهداف روحانیت بی اطلاع هستند.
حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی در گفت و گو با خبرنگار جماران، اظهار کرد: آنچه امام به عنوان جریان تحجر از آن ابراز نگرانی می کردند، امروز در بسیاری از مراکز فرهنگی کشور وجود دارد. برای نمونه در همین صداوسیما، پاره ای از سخنرانی ها که به نام اسلام پخش می شود یا بخشی از غیب گویی ها و کراماتی که مطرح می شوند و هیچ صبغه ای از عقلانیت ندارند موجب طرد جوانان از دین می شود و ریشه اش در برنامه های صداو سیما است.
جریان تحجرگرا هنوز نفس می کشد
وی افزود: جریان تحجرگرا یا به عبارتی دیگر واپس گرا هنوز نفس می کشد و دارای حیات است. لذا اگر کسی سخنی به زبان بیاورد که در راستای عقلانیت و اهدافی باشد که مرحوم امام دنبال می کردند، مانند توجه به جمهوریت و آرای مردم، از او به عنوان طرفدار سکولاریسم یاد می کنند.
این استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: اینکه عده ای نگران سکولاریسم در حوزه ها هستند باید گفت که این اصطلاح در حوزه ها به معنای اروپایی اش نیست. بلکه سکولار به معنای عقلانیت و توجه به آرای مردم و جمهوری خواهی است. مشابه همان مواردی که مورد تاکید امام نیز هستند. یکی دیگر از این موارد توجه به عنصر زمان و مکان در اجتهاد است که مورد تاکید امام نیز بوده است.
چرا مبانی فقهی امام در حوزه ها مطرح نمی شود؟
وی اظهار کرد: امام مساله مهمی را مطرح کردند. اشاره ایشان به تاثیر زمان و مکان در اجتهاد یکی از مترقی ترین سخنانی بود که تا آن زمان در میان فقها مطرح شده بود. ولی متأسفانه در این باره تنها یک سمینار برگزار شده است. در حالی که می بینیم به عنوان مثال امام سخنی درباره آمریکا مطرح کرده اند و همه جا به آن اشاره می شود و از ایشان مایه می گذارند و حتی گاهی از این سخنان سوءاستفاده می کنند.
فاضل میبدی گفت: چطور می شود درباره بحث توجه به عنصر زمان و مکان در فقه که امام مطرح می کنند حرفی به میان نمی آورند. یا چرا درباره مسائلی که امام درخصوص سیره عقلا در کتاب های اصولی خود مطرح کرده اند، در حوزه ها سخنی به زبان نمی آورند؟ چرا مبانی فقهی امام در حوزه ها مطرح نمی شود؟
تا صدایی متفاوت از درون حوزه بلند می شود به سکولار بودن متهم می شود
وی بیان کرد: معتقدم جریان جمود و تحجر طرد شده توسط امام، نه تنها در حوزه ها بلکه در کل جریان فرهنگی انقلاب در حال رواج پیدا کردن است. در حقیقت کمرنگ کردن جمهوریت، بی اعتنایی به آراء مردم جزو مواردی هستند که در جامعه ما پیگیری می شود و حتی گاهی از سوی برخی علما نیز مورد تایید قرار می گیرد. متاسفانه تا صدایی متفاوت از درون حوزه بلند می شود، معترضان را به سکولار بودن متهم می کنند. در حالی که به هیچ عنوان در حوزه ها موضوعی به نام «سکولاریسم» که در غرب مطرح است، وجود ندارد.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: اگر کسی هم نظر متفاوتی دارد می تواند نظر خود را مطرح کند و نباید او را تخطئه کرد. امام نیز برای عقیده افراد احترام قائل بودند و به آزادی عقیده باور داشتند. متاسفانه امروز حمله به عقاید و افکاری که برخلاف جریان غالب هستند، زیاد شده است.
در حوزه ها خبری از افکار مترقی امام نیست
وی بیان کرد: باید ابراز تاسف کنم که بعد از مرحوم امام، انگار افکار ایشان نیز به خاک سپرده شده و در حوزه ها چندان خبری از افکار مترقی امام نیست. متاسفانه کفه ترازوی بودجه های فرهنگی متعلق به جریانات مقابل نظر امام سنگین تر است. از این رو، ده ها موسسه و مراکز فرهنگی به نام های عجیب و غریب ایجاد شده که خروجی آنها هیچ فکر مترقی نیست.
فاضل میبدی اظهار داشت: افکار مغایر با جریان حاکم نه بودجه ای دارد و نه حتی می توانند گردهم آیی یا تجمعی داشته باشد. لذا امروز کفه ترازوی جریان مغایر با افکار مترقی امام هم از نظر اعتبارات اجتماعی، هم اعتبارات مالی سنگین تر است. به نظرم حاج حسن آقای خمینی و موسسه تنظیم و نشر اگر چند تن از نزدیکان فکری نواندیشی امام را در این خصوص در نشستی دور هم جمع کرده و یا سمیناری برگزار کنند بسیار مفید خواهد بود.
نباید بگذاریم مبانی مترقی نگاه امام به محاق برده شود
وی بیان کرد: اگر موسسه تنظیم و نشر آثار امام از کسانی که در حوزه ها طور دیگری می اندیشند دعوت به عمل آورد و به همین عنصر زمان و مکان در فقه از نگاه امام بپردازد بسیار کار ارزنده ای خواهد بود. این کار را باید بیت امام انجام دهد و نگذارد این وجوه از شخصیت امام کمرنگ شود.
میبدی گفت: خدا رحمت کند آقای صانعی را، ایشان یکی از مراجعی بود که شاگرد حضرت امام بود و امام نیز بسیار به ایشان علاقه داشت و می دیدیم که تا حدودی مواضع امام را دنبال می کرد و از آنجا که فرصت زیادی هم در اختیار داشت درباره حقوق زنان، مردان و مسائل مهم دیگر تحقیقاتی انجام می داد. حالا که ایشان از دنیا رفته، جا دارد که حاج حسن آقا جلساتی تشکیل دهد و از روحانیون دنبال کننده نظرات مترقی امام دعوت کند. می خواهم بگویم که خود ایشان می تواند با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد، محوریت این جلسات را بر عهده گیرد. نباید بگذاریم مبانی مترقی نگاه امام به محاق برده شود.
اینکه نتوانیم روحانیت را در عرصه قدرت مورد نقد قرار دهیم، فاجعه بزرگی است
وی ادامه داد: 40 سال است که روحانیت قدرت زیادی در سیستم حکومتی کشور دارد و اغلب مواقع در سه قوه حاکم بر کشور نیز نقشی اساسی داشته است. از سوی دیگر، روحانیت در بسیاری از مراکز، نهادها و دانشگاه ها هم حضور داشته و دارد. لذا در سالروز منشور روحانیت می خواهم حضور روحانیون را در راس امور اجرایی طی سی چهل سال اخیر نقد کرده و این سوال را مطرح کنم که آیا واقعا حضور روحانیون در این مدت در راس کارها به نفع اسلام بوده است؟ اینکه نتوانیم روحانیت را در عرصه قدرت مورد نقد قرار دهیم، فاجعه بزرگی است.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: نمی توان گفت هرکاری که روحانیت انجام داده تاکنون درست و یا صرفا غلط بوده است. متاسفانه غالب مردم نسبت به عملکردی که تاکنون وجود داشته، خشنود نیستند و این مساله را به پای امام می گذارند. در حالی که مبنای اصلی امام این بود که روحانیت حضور حداقلی در اداره امور داشته باشند. ولی می بینیم که امروز حداکثر حضور را در تمامی مراکز و نهادها دارند.
