حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت‌الله صانعی(ره)، در گفت‌وگو با «مردم‌سالاری آنلاین» با اشاره به اینکه مرحوم آیت‌الله صانعی(ره) چند ویژگی داشتند که این ویژگی‌ها ایشان را برجسته کرده بود گفت: ایشان روستا زاده بودند و علیرغم اینکه پدرشان روحانی بود، اما خصلت مردمی بودن، روستایی بودن و عاطفی بودن را حفظ کرده بودند، برخورد ایشان با مردم بسیار مهربانانه بود و به همین دلیل همه دوستشان داشتند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی در ادامه با بیان اینکه داشتن حریت فکری و شخصیتی روی نظر و فتواهای ایشان تاثیر می‌گذاشت افزود: آدمی که مردمی باشد و از خانواده‌های اشرافی نباشد، حقوقا و فکرا آزادتر هم هست. این آزادی روی افکار ایشان تاثیر گذاشته بود و نظرات مفیدی داشتند که دلیلش همان استقلال فکری بود.
وی با تاکید بر اینکه مرحوم آیت‌الله صانعی زود درس حوزه را شروع کرده بودند، اما چون استعداد و هوش فوق‌العاده‌ای داشتند، خیلی زود به مرحله اجتهاد رسیده بودند افزود: ایشان در فلسفه شاگرد آیت‌الله منتظری(ره) و در فقه شاگرد آیت بروجردی(ره) و حضرت امام(ره) بودند و بسیار از حضرت امام(ره) تاثیر پذیرفته بودند.
این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه استقلال و آزادگی که در امام(ره) بود در آیت‌الله صانعی(ره) هم وجود داشت افزود: بعد از انقلاب هم ایشان جوانترین مجتهدی بودند که از طرف حضرت امام(ره) منصوب شدند، ایشان هم سابقه عضویت در شورای نگهبان را در کارنامه خود دارند و هم دادستان کل کشور بوده‌اند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی افزود: آیت‌الله صانعی(ره) در مسائل علمی بسیار کنجکاو و پیگیر بودند. با اینکه سن بیشتری از ما داشتند و بیمار بودند، ولی زمانی که مساله علمی مطرح می‌شد، موشکافی می‌کردند، تجزیه و تحلیل می‌کردند و دقیق می‌شدند، به منابع مختلف مراجعه می‌کردند تا به جواب برسند؛ خودشان هم می‌گفتند «اگر شب قبل از خواب مساله‌ای در ذهنم جرقه بزند تا آن مساله را حل نکنم خوابم نمی‌برد.»
این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه مرحوم آیت‌الله صانعی در حوزه کم‌نظیر بود، خاطرنشان کرد: ایشان مدت زیادی در حوزه تدریس کرده بودند، جوانترین مجتهدی بودند که درس خارج فقه را شروع کرده بودند و شاگردان بسیاری هم داشت، من قبل از انقلاب در سال 54 از شاگردان ایشان بودم.
وی همچنین تاکید کرد: ایشان از انسان‌هایی بودند که استقلال و شخصیت خودشان را حفظ کرده بودند و بعد از انقلاب هم تا زمانی که احساس کردند می‌توانند کار بکنند، در مسئولیت‌ها ماندند و مسئولیت پذیرفتند، موقعی که حس کردند در حوزه مفیدتر هستند به حوزه رفتند و درس را شروع کردند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر به دلیل استقلال و حریت فکری جفاهای زیادی به ایشان روا داشته شد، گفت: ایشان در این شرایط هم استقلال خود را حفظ کرد، اگر احساس می‌کردند کسی به هر دلیلی مظلوم واقع شده از او حمایت می‌کردند، لذا نسبت به حقوق افراد خیلی توجه داشتند.
وی افزود: مسائلی هم که راجع به حقوق زنان عنوان کردند، بسیار راه را باز کرده بود؛ مسائلی که مربوط به زن در این روزگار هست، در فقه قدیم مطرح بوده و الان قابل طرح نیست؛ ایشان تلاش کردند این موضوع را حل کنند و در مبنای خودشان هم حل کرده بودند، مانند مساله دیه، حق طلاق، حق حضانت و مسائل دیگری که ایشان مطرح و حل کرده بودند تا فقه ما در این روزگار از این منظر مورد تمسخر و توهین قرار نگیرد. ولی متاسفانه گاهی هنوز نگاهی که در فقه به زن هست، نگاه پانصد سال پیش است. اما ایشان فکرشان به روز بود و مسائل را به روز نگاه می‌کرد و در این زمینه موفق هم بودند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی با بیان اینکه ایشان مردمی بودند خاطرنشان کرد: هیچوقت برای خودشان تشریفاتی درست نکردند و هرکسی می‌خواست به راحتی می‌توانست به ایشان دسترسی داشته باشد، همه می‌توانستند در دفترشان رفت و آمد کنند، سوال بپرسند و با ایشان دیدار داشته باشند. برای من خیلی جالب بود، مرجعی مانند ایشان در دفتری ساده می‌نشستند، بدون هیچ تشریفاتی، درب دفتر باز بود و همه راحت رفت و آمد می‌کردند. خودشان پیش نماز می‌شدند و به مردم پاسخگو بودند. اخلاق این است که انسان بتواند مردم را از خود راضی نگه دارد، آیت‌الله صانعی(ره) در این کار موفق بودند.
این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پایان با تاکید بر اینکه ویژگی اخلاقی دیگر ایشان حریت اخلاقی و شخصیتی بود افزود: اینکه انسان خود را به قدرتی نفروشد، متکی به قدرت خود باشد چیز کمی نیست، ایشان ظلم ستیز بودند و اگر حس می‌کردند کسی مورد ظلم واقع شده، سعی می‌کردند تا آن شخص از مظلومیت بیرون بیاید.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی در ادامه با بیان اینکه داشتن حریت فکری و شخصیتی روی نظر و فتواهای ایشان تاثیر می‌گذاشت افزود: آدمی که مردمی باشد و از خانواده‌های اشرافی نباشد، حقوقا و فکرا آزادتر هم هست. این آزادی روی افکار ایشان تاثیر گذاشته بود و نظرات مفیدی داشتند که دلیلش همان استقلال فکری بود.
وی با تاکید بر اینکه مرحوم آیت‌الله صانعی زود درس حوزه را شروع کرده بودند، اما چون استعداد و هوش فوق‌العاده‌ای داشتند، خیلی زود به مرحله اجتهاد رسیده بودند افزود: ایشان در فلسفه شاگرد آیت‌الله منتظری(ره) و در فقه شاگرد آیت بروجردی(ره) و حضرت امام(ره) بودند و بسیار از حضرت امام(ره) تاثیر پذیرفته بودند.
این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه استقلال و آزادگی که در امام(ره) بود در آیت‌الله صانعی(ره) هم وجود داشت افزود: بعد از انقلاب هم ایشان جوانترین مجتهدی بودند که از طرف حضرت امام(ره) منصوب شدند، ایشان هم سابقه عضویت در شورای نگهبان را در کارنامه خود دارند و هم دادستان کل کشور بوده‌اند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی افزود: آیت‌الله صانعی(ره) در مسائل علمی بسیار کنجکاو و پیگیر بودند. با اینکه سن بیشتری از ما داشتند و بیمار بودند، ولی زمانی که مساله علمی مطرح می‌شد، موشکافی می‌کردند، تجزیه و تحلیل می‌کردند و دقیق می‌شدند، به منابع مختلف مراجعه می‌کردند تا به جواب برسند؛ خودشان هم می‌گفتند «اگر شب قبل از خواب مساله‌ای در ذهنم جرقه بزند تا آن مساله را حل نکنم خوابم نمی‌برد.»
این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه مرحوم آیت‌الله صانعی در حوزه کم‌نظیر بود، خاطرنشان کرد: ایشان مدت زیادی در حوزه تدریس کرده بودند، جوانترین مجتهدی بودند که درس خارج فقه را شروع کرده بودند و شاگردان بسیاری هم داشت، من قبل از انقلاب در سال 54 از شاگردان ایشان بودم.
وی همچنین تاکید کرد: ایشان از انسان‌هایی بودند که استقلال و شخصیت خودشان را حفظ کرده بودند و بعد از انقلاب هم تا زمانی که احساس کردند می‌توانند کار بکنند، در مسئولیت‌ها ماندند و مسئولیت پذیرفتند، موقعی که حس کردند در حوزه مفیدتر هستند به حوزه رفتند و درس را شروع کردند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر به دلیل استقلال و حریت فکری جفاهای زیادی به ایشان روا داشته شد، گفت: ایشان در این شرایط هم استقلال خود را حفظ کرد، اگر احساس می‌کردند کسی به هر دلیلی مظلوم واقع شده از او حمایت می‌کردند، لذا نسبت به حقوق افراد خیلی توجه داشتند.
وی افزود: مسائلی هم که راجع به حقوق زنان عنوان کردند، بسیار راه را باز کرده بود؛ مسائلی که مربوط به زن در این روزگار هست، در فقه قدیم مطرح بوده و الان قابل طرح نیست؛ ایشان تلاش کردند این موضوع را حل کنند و در مبنای خودشان هم حل کرده بودند، مانند مساله دیه، حق طلاق، حق حضانت و مسائل دیگری که ایشان مطرح و حل کرده بودند تا فقه ما در این روزگار از این منظر مورد تمسخر و توهین قرار نگیرد. ولی متاسفانه گاهی هنوز نگاهی که در فقه به زن هست، نگاه پانصد سال پیش است. اما ایشان فکرشان به روز بود و مسائل را به روز نگاه می‌کرد و در این زمینه موفق هم بودند.
حجت‌الاسلام فاضل میبدی با بیان اینکه ایشان مردمی بودند خاطرنشان کرد: هیچوقت برای خودشان تشریفاتی درست نکردند و هرکسی می‌خواست به راحتی می‌توانست به ایشان دسترسی داشته باشد، همه می‌توانستند در دفترشان رفت و آمد کنند، سوال بپرسند و با ایشان دیدار داشته باشند. برای من خیلی جالب بود، مرجعی مانند ایشان در دفتری ساده می‌نشستند، بدون هیچ تشریفاتی، درب دفتر باز بود و همه راحت رفت و آمد می‌کردند. خودشان پیش نماز می‌شدند و به مردم پاسخگو بودند. اخلاق این است که انسان بتواند مردم را از خود راضی نگه دارد، آیت‌الله صانعی(ره) در این کار موفق بودند.
این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پایان با تاکید بر اینکه ویژگی اخلاقی دیگر ایشان حریت اخلاقی و شخصیتی بود افزود: اینکه انسان خود را به قدرتی نفروشد، متکی به قدرت خود باشد چیز کمی نیست، ایشان ظلم ستیز بودند و اگر حس می‌کردند کسی مورد ظلم واقع شده، سعی می‌کردند تا آن شخص از مظلومیت بیرون بیاید.
