عبدالرحیم سلیمانی اردستانی
خلوص و صداقت دو ویژگی اخلاقی هستند که در دین ارزش ویژه و خاص دارند و به همین جهت در کنار ارزش های دیگر و هم عرض با آنها قرار نمی گیرند، بلکه حاکم بر همه آنها بوده و ملاک و معیار ارزش همه ارزش های اخلاقی و دینی هستند. یک عمل یا یک منش در صورتی ارزش دینی و اخلاقی دارد که با خلوص و صداقت همراه باشد، و اگر اینگونه نباشد نه تنها ارزش ندارد، بلکه ضد ارزش است. عملی که در راستای خدمت به خلق خدا انجام می گیرد، اگر با نیت درست و همراه با صداقت و راستی باشد ارزشمند است و اگر با نیت رسیدن به پست و مقام و قدرت باشد و همراه با فریب و دغل و تقلب باشد همین عمل، ارزش اخلاقی و دینی خود را از دست می دهد و مصداق بد اخلاقی و شرک و بی تقوایی می گردد.
پیامبر خدا(ص) می فرماید: «پاداش در مقابل خلوص است و قبولی عمل به نیت وابسته است» و می فرماید: «خالصانه دینداری کن؛ آنگاه، عمل اندک برای تو کافی است» (مجیدی خوانساری، نهج الفصاحه، ص۲۶). امام علی(ع) می فرماید: «اخلاص ملاک و معیار عبادت است» و می فرماید: «اخلاص نهایت دین است» و می فرماید: «اخلاص اوج ایمان است» (غرر الحکم، ح۸۵۹ و ۷۲۷ و ۸۶۰) و می فرماید: «رهایی و نجات در اخلاص است» (تنبیه الخواطر، ج۲، ص۱۵۴).
پس مطابق سخنان فوق ارزش هر عملی به نیت انجام دهنده آن بستگی دارد و خلوص و پاکی نیت معیار ارزش هر فعل و عمل است. راستی و صداقت نیز همین وضعیت را دارد. پیامبر خدا(ص) می فرماید: «راستی پیشه کنید؛ زیرا راستی به سوی نیکی و نیکی به سوی بهشت هدایت می نماید و انسان باید پیوسته راست بگوید و راستی بجوید تا در پیشگاه خداوند، صدّیق محسوب گردد. و از دروغ بپرهیزید؛ زیرا دروغ به سوی بدی و بدی، به سوی جهنم سوق می دهد. انسان پیوسته دروغ می گوید و دروغ می جوید تا اینکه در پیشگاه خداوند کذّاب محسوب می گردد» (سنن ترمذی، ج۳، ص۲۳۵؛ به نقل از نهج الفصاحه، پیشین، ص۳۹۹). و می فرماید: «به شایستگی راستی پیشه کنید اگر چه پندارید هلاکت در آن است، زیرا نجات در آن است. و از دروغ دوری کنید اگر چه پندارید که نجات یابید، زیرا هلاکت در آن است» (کنزالعمال، ح۶۸۵۶). امام علی(ع) می فرماید: «راستی، زبان حق است» و می فرماید: «راستی مایه درستی همه چیز است و دروغ مایه تباهی همه چیز است» و می فرماید: «راستی امانتداری است و دروغ خیانت» (غرر الحکم، ح۲۷۵ و ۱۱۱۵ و ۱۶) و می فرماید: «ایمان آن است که راستی را، اگر چه به زیانت باشد، بر دروغ، گرچه به سودت باشد، ترجیح دهی» و می فرماید: «ارزش انسان به اندازه همت اوست و راستی او به اندازه انسانیتش» (نهج البلاغه، حکمت ۴۵۸ و ۴۷).
پس راستی و صداقت یک ارزش دینی و اخلاقی عادی نیست بلکه ارزشی است که ملاک و معیار است. امام صادق(ع) می فرماید: «فریب نماز و روزه مردم را نخورید؛ زیرا آدمی گاه چنان به نماز و روزه عادت می کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس می کند؛ بلکه آنان را به راستگویی و امانتداری بیازمایید» (کافی، ج۲، ص۱۰۴).
صداقت و راستی هم رستگاری نهایی را در پی دارد و هم عزت و سربلندی دنیوی را. امام علی(ع) می فرماید: «راستگو در آستانه نجات و بزرگواری است و دروغگو در لبه پرتگاه و خواری» (نهج البلاغه، خطبه ۸۶).
شخصیت و ارجمندی دو شهید بزرگوار، رجایی و باهنر، که در روز هشتم شهریور سال ۶۰ هجری ناجوانمردانه به شهادت رسیدند و به ملکوت اعلی پر کشیدند، اعمال ظاهریشان نبود. همه ارجمندی و ارزش آنها، که باعث ماندگاری آنان در تاریخ و قلب و دل ملت شده، خلوص و صداقت آنان بوده است. آنان در پی خدمت صادقانه و مخلصانه بودند. آنان مخلصانه عمل می کردند و فیلم بازی نمی کردند. رجایی ساده زیست بود و در ساده زیستی به مولایش علی(ع) اقتدا کرده بود. اما اینگونه نبود که این ساده زیستی را حربه ای برای عوام فریبی قرار دهد و آن را در کوی و برزن اعلام کند و برای خود شأن و جایگاهی قائل شود که وسایل شخصی کهنه خود را به مزایده بگذارد و …
رجایی و باهنر هنرشان صداقتشان بود. آنان حاضر نبودند که برای رسیدن به قدرت از هر دروغ و فریب و حیله و تقلبی استفاده کنند.
نام کابینه رجایی و باهنر با خلوص و صداقت عجین شده است و بسیار ناروا و ظلم است که اشخاص و دولت هایی که نامشان با ریاکاری و دروغ و فریب و حیله گرده خورده است با این افراد مقایسه شوند. سالگرد شهادت این فرزانگان هفته دولت اعلام شده است. آری این هفته، هفته بزرگداشت همه دولت هایی است که برای خدمتگزاری به ملت تلاش و فداکاری کرده اند و در سخت ترین زمان ها و حتی در زمان جنگی وحشتناک و بدون بودجه کشور را اداره کرده اند و اخلاق و کرامت انسان را زیر پا نگذاشته اند و بلکه آن را پاس داشته اند. این هفته، هرگز هفته بزرگداشت دولت هایی نیست که سرمایه افسانه ای ملت را با بی کفایتی و بی لیاقتی و عدم تدبیر خود به باد داده اند و فقر و مسکنت و بدبختی برای ملت به ارمغان آورده اند. دولت هایی که نه تنها از آبادانی دنیای مردم چیزی باقی نگذاشته اند، بلکه به دیانت و اخلاق آنان ضربات جبران ناپذیری وارد کرده اند و نه تنها کرامت انسان را پاس نداشته اند بلکه آن را لگد مال کرده اند. پس در هفته دولت، در واقع خلوص و صداقت را پاس می داریم و نه ریاکاری و دورغ و فریب و حیله را.
منبع: وبلاگ نویسنده
