عبدالرحیم سلیمانی اردستانی
چکیده : امام(ع) در قالب دعا، اسلام راستین را معرفی می کند و انحرافات و سوء استفاده ها را آشکار می سازد. نمونه ای از دعاهای اینگونه دعایی است که در آن امام(ع) به وضوح تمام ستمگری ها و فتنه گری های امویان را آشکار ساخته است: بار خدایا، ما را شدت فتنه ها در بر گرفته و آشوب حیرانی احاطه کرده و ذلت و خواری در هم کوبیده است و کسانی که بر دین تو امین نیستند بر بندگانت حکمرانی می کنند و کسانی امور خاندان محمد(ص) را به زور می ربایند که دستورات تو را زیر پا می گذارند و در راه نابودی بندگان مومن تو تلاش می کنند
امام زین العابدین(ع) در زمان و فضایی خاص زندگی می گذراند، زمان و فضایی که مهمترین ویژگی آن خفقان تمام عیار بود. حاکمان بیدادگر اموی نه تنها مانند همه حکومت های خود کامه و استبدادی هیچ صدای مخالفی را بر نمی تافتند و آن را در گلو خفه می کردند، بلکه به سکوت نخبگان جامعه نیز رضایت نمی دادند و هر آنکس را که آنان را تایید نمی کرد تحت تعقیب جدی قرار می دادند و تا قتل و کشتار پیش می رفتند. نمونه روشن و آشکار این روش برخوردی بود که با امام حسین(ع) شد. امام در مدینه ساکن بود و جرمش این بود که حاضر نشده بود با یزید بیعت کند و اعمال ناشایست او را تایید کند. اما یزید به والی مدینه می نویسد که از حسین(ع) بیعت بگیرد و یا اینکه او را به قتل برساند، دستوری که به حادثه جانکاه کربلا انجامید.
سیره و روش امویان این بود که از یک سو جلو صدای مخالف را می گرفتند و نمی گذاشتند هیچ سخنی که اندکی با سیاست های دستگاه حاکمه منطبق نباشد به گوش مردم برسد و از سوی دیگر مردم را با سخنانی که مبلغ دستگاه حکومت و سیاست های آن بود بمباران می کردند به گونه ای که مردم فرصت تامل و تفکر نداشته باشند. هر جا منبری وتریبونی برای سخن گفتن بود به اشغال عالم نمایانی در آمده بود که از حکومت مداحی می کردند و از هر گونه تهمت و افترایی به مخالفان کوتاهی نمی کردند. این عالم نمایان در واقع زمینه ساز سرکوب مخالفان بودند چرا که آنان ابتدا مخالفان حکومت را با سوء استفاده از کتاب خدا و سخنان پیامبر او خارج از دین و فتنه گر و منحرف معرفی می کردند و سپس حاکمان ستمگر می توانستند به راحتی با مخالف هرگونه که بخواهند برخورد کنند.
در این فضا بود که فرزندان پیامبر خدا خارجی و فتنه گر و آشوبگر خوانده می شوند و به شهادت می رسند و به اسارت گرفته می شوند و به صورتی فجیع از شهری به شهر دیگر برده می شوند. و در این حال و فضا است که امامت امام زین العابدین آغاز می شود. امام وظیفه دارد که اسلام راستین را به مردم معرفی کند و انحرافات را آشکار سازد. امام باید به گونه ای این سخن را به گوش مردم برساند که کسانی که قدرت را در دست گرفته اند و شعار دین را سر میدهند هرگز درد دین ندارند و از دین تنها به عنوان ابزاری برای قدرت خود استفاده می کنند. اینان حیله گران و مکارانی بیش نیستند که بر مرکب جهل مردم سوار گشته و دین خدا را بازیچه قدرت خود گردانیده اند و امت و ملت را به بردگانی خوار و ذلیل تبدیل کرده اند. امام برای بیان این مطلب چاره ای ندارد که راهی خاص و ویژه را برگزیند. راهی که امویان نتوانند به راحتی جلو آن را بگیرند. امام(ع) دعا می خواند و به مردم آن را آموزش می دهد. گویا گفتگوی با خدا و راز و نیاز با او هزینه چندانی برای حکومت ندارد. اما در قالب همین دعاست که امام(ع) اسلام راستین را معرفی می کند و انحرافات و سوء استفاده ها را آشکار می سازد. نمونه ای از دعاهای اینگونه دعایی است که در آن امام(ع) به وضوح تمام ستمگری ها و فتنه گری های امویان را آشکار ساخته است. در قسمت هایی از این دعا آمده است:
«بار خدایا، ما را شدت فتنه ها در بر گرفته و آشوب حیرانی احاطه کرده و ذلت و خواری در هم کوبیده است و کسانی که بر دین تو امین نیستند بر بندگانت حکمرانی می کنند و کسانی امور خاندان محمد(ص) را به زور می ربایند که دستورات تو را زیر پا می گذارند و در راه نابودی بندگان مومن تو تلاش می کنند.
آنان اموال ما را غنیمت می شمارند و امانت و عهد و پیمان ما را میراث خود می انگارند و با سهم بیوه زنان و یتیمان و بی نوایان ابزار لهو و سنج و طبل می خرند و آنان که حرمتی برای تو قائل نیستند در مال تو می چرند و…
بار خدایا، برای ستم هیچ ستونی را فرو مگذار مگر آنکه آن را در هم شکنی، و هیچ سپری را مگذار مگر آنکه آن را پاره گردانی و هیچ اجتماع بر کلمه ای مگر آنکه آن را پراکنده گردانی…
بار خدایا، خورشید ستمگر را فرو میران، و نورش را خاموش گردان، سرش را با حق فرو کوب، سپاهیانش را پراکنده ساز و در دل اطرافیانش وحشت و رعب انداز، یاوران ستم را به ما بنمایان که پس از همبستگی گسسته می گردند و پس از اجتماع پراکنده می شوند و پس از پیروزی سر افکنده می گردند»(نهج العباده «صحیفه سجادیه و دیگر دعاها و مناجات های امام زین العابدین(ع) دعای ۷۶، با اندکی تصرف در ترجمه).
عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
منبع: وبلاگ نویسنده
