محمدعلی مهدوی راد
چکیده :محقق، پژوهشگر و استاد دانشگاه، بهره برداری از تریبون امام حسین(ع) در جهت کینه ورزی را ظلم به امام حسین(ع) دانست و اظهار کرد: اینکه جریانی خود را مطلق و حق مدار کند و موضع امام حسین (ع) را به نفع خودش مصادره کند، به جریان های دیگر حمله کند و جریان های دیگر را طرد کند، این کار ناهنجار است....
حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی مهدوی راد در گفت و گو با شفقنا بیان کرد: به نظر من اصل بهره وری و استفاده از این تریبون ها در مقاصد سیاسی مشکلی ندارد. بالاخره کاری که امام حسین (ع) کرد کار سیاسی بسیار مهمی است. مهم نحوه استفاده است، اینکه مثلا یک جریان خود را مطلق و حق مدار کند و موضع امام حسین (ع) را به نفع خودش مصادره کند، به جریان های دیگر حمله کند و جریان های دیگر را طرد کند، این کار ناهنجار است. اگر بخواهیم از قیام امام حسین(ع) و هدفش خوانش امروزی داشته باشیم و به قول امروزی ها به قرائت مورد نیاز امروز ما به صورت خاص و جامعه اسلامی به صورت عام بپردازیم، تأمل در برخی از نصوص خود آن حضرت است. امام در موارد متعددی جملاتی دارد که از آنها می توان دریافت که یکی از اهداف بلند امام حسین(ع) مبارزه با تحریف بود و تحریف ابعاد مختلفی دارد، گاهی چهره شخصیت ها تحریف می شود بدان گونه که چهره مطهر امام علی (ع) تحریف شده بود، امویان آن را وارونه جلوه دادند، حتی چهره پیامبر.
برخی از تعابیر در میان ما تحریف شده است
او تحریف مفاهیم را نوع دیگری از تحریفات در جامعه دانست و گفت: اما گاهی مفاهیم تحریف می شود، مثلا مفاهیم بلندی مثل توحید، نبوت و امامت تحریف می شود. مثلا امامت به خلافت تبدیل می شود و خلیفه خود را فقط خزانه دار و سیاستمدار تلقی می کند و وقتی به خلیفه اعتراض می کنند که والی تو در فلان جا شراب خورده می گوید خورده که خورده و امام حسین(ع) فریاد می زند من نمی توانم تحمل کنم در جای پیامبر کسی بنشیند که شراب می خورد و فسق را آشکارا انجام می دهد. یعنی کاملا تعبیری به نام امامت و پیشوایی تحریف و تبدیل به این شده که یزید پیشوای جامعه شود و صریحا چنین کارهایی را انجام دهد و مردم هم سکوت کنند. به مصادیق خیلی نمی شود پرداخت ولی خود نکته مهم است ما باید بدانیم که امروز نیازی که ما به امام حسین(ع) داریم نیاز دقیق شدن و به همان گونه که آن بزرگوار بر مفاهیم تأکید کرد، تأکید کردن. واقعا قابل تحمل نیست دینی که آورده اش محمدبن عبدالله(ص)، مبلغش محمد و مفسرش علی(ع) و مصحح و فریادگر آن حسین بن علی(ع) است از دل آن خشونت، درگیری، حمله به یکدیگر، ریا، تزویر و… در آوریم.
بهره برداری از تریبون امام حسین(ع) در جهت کینه ورزی، ظلم به امام حسین(ع) است
مهدوی راد، بهره برداری از تریبون امام حسین را در جهت کینه ورزی، ظلم به امام حسین دانست و گفت: به نظر من بهره گیری سیاسی یعنی بهره گیری ابزار، امکانات و خوانش ها برای حراست از جایگاه بلند جامعه اسلامی و ساختار حکومت و حراست از موقعیت دینی که این دین یکی از افتخاراتی است که در آن حسین بن علی(ع) وجود دارد، این بهره وری به نظر من اشکال ندارد و خیلی هم خوب است. ما پیش از انقلاب بیشترین بهره وری را از تریبون های محرم و عاشورا برای ساقط کردن نظام شاهنشاهی بردیم، امروز هم باید بیشترین بهره ها برای استواری نظام انسانی و الهی برده شود اما اگر کسی واقعا این تریبون را استخدام کند تا بیشتر از اینکه مهر بورزد، کین بتوزد به نظر من ظلم به امام حسین (ع) است؛ یعنی من مشکلی که احساس می کنم و بسیار بر آن تأکید می کنم تحریف جهت گیری و هدف این قیام، قالبی کردن، کمیت بخشی و ظاهرسازی آن است. مقابل امام حسین (ع) بر اساس کمترین آمار ۱۲ هزار نفر و بر اساس بیشترین آمار ۳۰ هزار نفر وجود دارد. در کنار امام حسین (ع) تعداد به صدنفر هم نمی رسد. ما باید تأمل کنیم چگونه شده این تعداد اندک در گذرگاه تاریخ و زمان مانده است و روز به روز شکوفاتر و درخشان تر می شود اما آن کمیت سی هزار نفره کجا رفت؟ چرا ما اینقدر به کمیت اصرار می کنیم؟ من گفتم اگر خودمان صاحب مجلس باشیم دوست داریم که دو هزار جمعیت داشته باشیم ولی دو کلمه حرف حساب زده نشود و به دلمان نمی آید که ۲۰۰ نفر داشته باشیم که ۱۰ حرف حسابی زده شود.
استاد دانشگاه قران و حدیث تصریح کرد: ما افتاده ایم به کمیت، حرف عقلانی محکم، مستدل و روشنگر در غوغا سالاری اتفاق نمی افتد بلکه در محیطی عقلانی، آرام با تحلیل اتفاق می افتد. وقتی اینطور می شود قاعدتا استفاده های ناهنجار هم از یک چنین جایگاه بسیار مقدسی اتفاق می افتد. به نظر من اگر این پرسش شما را رسانه های حقیقت گرا و معناگرا و آنهایی که دنبال تصحیح تفکر دینی هستند باید پیگیری کنند عاشورا و محرم یک ظرفیت است. کربلا یک ظرفیت است. من مصداقا آن را تشبیه کردم به این آیه الهی که خدا می فرماید «انزل من السما ماء بقدر» ظاهرش این است که ما باران فرستادیم هر گودالی به اندازه عمق خودش بر می دارد»، اما عمق آن بالاتر از این است یعنی ما امکانات و ظرفیت ها، حقیقت ها و نعمت های بسیاری در اختیار شما گذاشتیم مهم این است که شما چه ظرفیتی در خودتان برای استفاده کردن درست ایجاد می کنید. امام حسین(ع)، کربلا و محرم برای ما یک ظرفیت است. کجا ما یک چنین ظرفیتی را پیدا می کنیم که مردم خودجوش نه فقط شیعه، سنی و نه فقط شیعه و سنی و مسلمان حتی مسیحی هم از آن استفاده می کند. امام حسین شخصی است که بعضا حتی یهودی ها هم به او احترام می گذارند؛ حال ما یک ظرفیت اینچنینی را تبدیل به ظرفیت های جناحی کنیم مطمئنم این ظلم به امام حسین(ع) است.
تریبون امام حسین(ع) تریبون فحاشی نیست
او در پاسخ به این سوال که آیا نباید در برابر این سوءاستفاده ها برخورد تند و صریح انجام شود گفت: برخورد صریح را قبول دارم اما تند را نه. یعنی معتقد هستم واقعا عالمان، فاضلان و مسوولان و کسانی که جایگاه درستی دارند باید بدانند که تریبون امام حسین(ع) تریبون فحاشی نیست حتی تریبون بی ادبی به دشمن هم نیست. من یک جایی منبر بودم ضمن نقد معاویه یک تعبیر تقریبا دور از معیار اخلاقی درباره معاویه به کار بردم. فردای آن روز یک دبیری در آنجا نامه ای به من داد و گفت درست است منبر امام حسین است و نقد شما خوب بود اما تعبیر شما درست نبود. من در جواب او گفتم تذکر شما بسیار درست و به جاست. ما اگر سیره معاویه را درست مطالعه کنیم و وقتی در مورد او صحبت می کنیم زبان آرامش نمی گیرد که درباره اش جور دیگری حرف بزنیم. معاویه ۱۰۰۱ گونه فساد دارد که بر اساس متن درست تاریخ می توان آنها را برملا کرد.
اگر جامعه به نقدگرایی درست روی نیاورد ما مشکل پیدا می کنیم
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه اگر جامعه به این نقدگرایی درست روی نیاورد ما مشکل پیدا می کنیم، تصریح کرد: شهید مرتضی مطهری در مجموعه یادداشت هایی که دارند در جلد ۱۳ در حرف الف و انتقاد خود یک بحث بسیار قابل توجهی دارد و آنجا تکیه می کند که چرا از انتقاد می ترسیم! و بعد می فرماید «این منبر موقعیت بزرگی است و چه موقعیت عظیمی برای هدایت در اختیار ما قرار داده است» این حرف ها برای سال ۳۷ است و با امروز فرق دارد. اگر ما همین نهاد هدایت آفرین را آسیب شناسی و نقد می کردیم و به سلامت می آوردیم چقدر بهره های بزرگی از آن می بردیم مداحی برای ما ظرفیت است. من شعرهای سید هنگری را می خواندم واقعا حیرت آور است.
باید از سیاست تعریف درستی داشته باشیم
مهدوی راد گفت: ما باید از سیاست تعریف درستی داشته باشیم سیره امام را به درستی تحلیل کنیم و ببینیم امام خمینی چه استفاده هایی از آن کرد. امام در سال ۵۷ در آستانه محرم فرمود خون بر شمشیر پیروز است. بیانیه مهمی صادر کرد و از طلبه ها درخواست کرد از عاشورا استفاده درستی کنند و اتفاقا اگر کسی به صحیفه نور او مراجعه کند می بیند این تذکر عظیم را به علما و روحانیون داده است که شاید آن زمان هیچ کس این نکته را متوجه نشد مبنی بر اینکه مواظب باشید ببینید دشمن که آستین آن از دست شاه بیرون آمده بود، در آستانه محرم و ماه رمضان که برای تبلیغ پخش می شوید حادثه ای را وسط می اندازند تا شما را چند قطبی کنند که با هم دعوا کنید تا آنها بهره برداری کنند. امام فرمودند چرا گاهی شهید جاوید مطرح می شود گاهی شریعتی مطرح می شود، گاهی ولایتی و ضدولایتی مطرح می شود. در آستانه ماه رمضان و ماه محرم که تریبون ها باید مردم را هدایت کند مشغول به دعوا می شوند و وقتی دعوا کنند معلوم است که دشمن از آن بهره برداری می کند.
امام حسین(ع) را آنچنان که باید نشناختیم
او در پایان خاطرنشان کرد: یک وقت در زمان شاه در مشهد دهه فاطمیه به تابستان افتاده بود آنها آمدند مسأله ای را به نام ولایت تکوینی و تشریعی مطرح کردند و یک دعوای بزرگی را به راه انداختند من یادم است سیدی بالای منبر می گفت من هفتاد منبر علیه تمام کسانی که می گفتند امام ولایت تکوینی ندارد به منبر رفتم. اما اگر این آدم ۷۰ منبر را درباره سیره ائمه می رفت چه اتفاقی می افتاد! استفاده سیاسی از منبر بسیار استفاده درستی است؛ الان بالای منبر تحلیل کنند داعش از کجا سر در آورد. هیچ فکر نمی کنیم که نماد دیگری با رنگ دیگری در میان ما هم سر درآورد. همه اینها به دلیل تحریف مفاهیم است و به این دلیل است که ما امام حسین(ع) را آنچنان که باید نشناختیم والا به صورت درست استفاده کردن در مسایل سیاسی، بلند کردن نام جمهوری اسلامی، آسیب شناسی کردن جمهوری اسلامی مهم و درست است. امام بارها فرمودند طلبه وابسته به معنای توجیه گر حکومت، روحانیت درستی نیست. مخالف این نظام هم خوب نیست چون در راه خداست. طلبه پشتیبان، نصیحت گر، انتقاد کنند. آسیب شناسی بسیار خوب است. تریبون ها باید این کار را کنند و این کار درستی است اما فحاشی کردن کار درستی نیست.
