عبدالرحیم سلیمانی
امام حسن عسكري(ع) مي‌فرمايد:
«ما ترك الحق عزيز الا ذل و لا اخذ به ذليل الا عز؛ هيچ عزيزي حق را واننهد جز اينكه خوار شود، و هيچ خوار و ذليلي مطابق حق مشي نكند جز اينكه عزيز گردد» (تحف العقول، كوتاه سخنان امام عسكري(ع)).
دو كلمه حق و باطل دو كليد واژه قرآني است كه همه دينداري و نجات و رستگاري يا شقاوت و بدبختي انسان‌ها به آنها مرتبط گرديده است. در قرآن مجيد صدها بار كلمه «حق» و دهها بار كلمه «باطل» به كار رفته است. مطابق آيات قرآني به آنچه بايد باور داشت و ايمان آورد از اين جهت است كه آن چيز حق است و هر آنچه را كه بايد عمل كرد از آن جهت است كه آن چيز حق است و از سوي ديگر هر آنچه را كه بايد رها كرد و به آن باور نداشت از اين جهت است كه آن چيز باطل است و هر عملي را كه بايد ترك كرد و از آن پرهيز كرد به اين خاطر است كه آن عمل مصداق باطل است. پس حق و باطل در ادبيات قرآني كل «هست و است و نيست‌ها» يا بعد نظري دين، و كل «بايد و نبايدها» يا بعد عملي را در بر مي‌گيرند.
قرآن مجيد با اينكه همه دينداري يا كفر را با حق و باطل پیوند زده است ،اما نه درباره معنا و مفهوم اين دو واژه و نه درباره چرايي گردن نهادن به حق و ترك باطل سخني به ميان نياورده، چنان كه گويي هم مفهوم آنها و هم چرايي پذيرش يا ترك آنها براي عقل و فطرت بشري آشكار و روشن است. و نيز گويا همه خوبي‌ها و بدي‌ها و شايستگي‌ها و ناشايستگي‌ها و بايستگي‌ها و نا بايستگي‌ها همه به اين بر مي‌گردد كه عملي مصداق حق يا باطل باشد و همه چيز با اين دو واژه تعريف مي‌شود.
مطابق ادبيات قرآني انساني ديندار است و در نتيجه عزت و سربلندي دنيوي و نجات و رستگاري اخروي را به دست مي‌آورد كه به حق گردن نهد و آن را با دل و جان پذيرا باشد و انساني كافر است و در نتيجه هم در دنيا با خفت و خواري زندگي مي‌كند و هم در آخر شقاوت و بدبختي در انتظار اوست كه در باطل غوطه‌ور باشد و به آن چنگ زند و با حق عناد و دشمني داشته باشد. انسان‌ها به ميزاني كه حق را گردن مي‌نهند و از باطل دوري مي‌كنند درجه و مقامشان تعيين مي‌شود و البته اين اشتباه نشود كه مقصود از عزت و سربلندي دنيوي اين نيست كه فرد در مال و ثروت و قدرت و ... غوطه‌ور باشد چرا كه فرد ممكن است اين امور را داشته باشد اما عزيز نباشد و يا از همه اين امور محروم باشد اما عزيز باشد. اينگونه نيست كه انساني كه داشته باشد كه بخورد و بخورد عزيز باشد و انساني كه از اين جهت در مضيغه باشد ضرورتا خوار و خفيف و غير عزتمند باشد.
مطابق آيات قرآني و روايات اسلامي عزت و سربلندي انسان در اين دنيا نيز در گرو حق‌پرستي است و خفت و خواري او در گروه باطل‌پرستي است. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «هر كس به جز حق جوياي عزت شود به ذلت درافتد و هر كس با حق عناد ورزد خوار گردد» (تحف العقول، كوتاه سخنان امام علي(ع)). و مي‌فرمايد: «حق، نيرومندترين پشتيبان است» (غررالحكم، ح716).
امام صادق(ع) مي‌فرمايد: «عزت و ارجمندي آن است كه چون با حق روبرو شدي در برابر آن فروتني كني» (بحار الانوار، ج78، ص228).
اما پيام امام عسكري(ع) به همه كساني كه به ظاهر عزتمند هستند و در قدرت و شوكت قرار دارند اين است كه اين شوكت و عظمت و عزت ظاهري در صورتي حفظ مي‌شود كه به حق عمل شود و باطل ترك گردد. اگر حقيقت را ترك كنيد و به ظلم و ستم و حق‌كشي روي آوريد مطمئن باشيد كه اين عزت و عظمت ظاهري از بين خواهد رفت و خوار و خفيف خواهيد گرديد و پيام آن امام همام به كساني كه عظمت ظاهري ندارند و از قدرت و شوكت ظاهري محروم هستند و چه بسا تحت ظلم و ستم قرار دارند اين است كه بر طريق حق خود استقامت ورزيد و هرگز خود را به باطل آلوده نگردانيد كه عزت و سربلندي شما در حق و حقیقت است. ممکن است چند روزی محصور ومحبوس شوید وممکن است چند صباحی مورد طعن ونیشخند باطل پرستان قرار گیرید وممکن است برای مدتی مورد تهمت وناسزا واقع شوید وچه بسا چهره نورانی شما نزد انسانهای ساده دل مکدر نشان داده شود اما مطمئن باشید که،به تعبیر قرآن،باطل کف روی آب است و به زودی محو می شود وآب زلال حقیقت آشکار می گردد.
