هادی سروش
دفاعی متفاوت ازشورای نگهبان
دبیر محترم شورای نگهبان که از معمّرین پرسابقه این مجموعه مهم است اظهار فرموده اند : «شورای نگهبان وابسته به هیچ جریان سیاسی نیست و تحت تأثیر جریانات سیاسی و هیچ کسی قرار نمیگیرد و هیچ ضرر و نفعی هم از اینکه چه کسی وارد مجلس بشود یا نشود نمیبرد بلکه بر اساس وظیفهای که دارد کار خود را انجام میدهد.
این سخن و از این جایگاه ؛ اعتراف به صحت همه آن چیزی است که تا کنون مورد امضاء آقایان قرار گرفته است! در اینجا ؛ بعد از اعلان احترام به آن شورای محترم و باور داشتن اینکه نهاد شورای نگهبان از ضروریات نظام سیاسی ماست تا بتواند در نقشِ "نظارت" که وظیفه قانونی اش است ، انجام وظیفه نماید ، دو نکته قابل عرض داریم :
اول اینکه ؛ اگر چنین است که ایشان فرمودند ، پس آن نامه امام (ره) در خطاب به فقهاء شورای نگهبان چگونه توجیه میشود؟ آن نامه ای که برخی فقراتش چنین بود :«گاهی دیده می شود که بعضی از آقایان محترم در مسائلی وارد می شوند که موجب وهن شورای نگهبان است. از باب مثال در شان شورای نگهبان نیست که به افراد مختلف تندی کند. مادامی که شما اینگونه عمل می کنید بازهم توقع دارید جوانان انقلابی تند،احترام شما را بگیرند؟ همه باید توجه کنیم که آلت دست بازیگران سیاسی نشویم. حواستان را جمع کنید که نکند یک مرتبه متوجه شوید که انجمن حجتیه ای ها همه چیزتان را نابود کردند.»
پس بجاست آقای جنتی بگونه ای سخن از گذشته و حال شورا ایراد بفرمایند که جایی برای آنچه از گذشته تداعی میشود ، باز باشد.
دوم؛ اگر دبیر محترم علاقمند است این جایگاه با همه ی رفعت قانونی اش باقی بماند گوشه چشمی به سه حقیقت اجتناب ناپذیر بفرمایند؛ «خودانتقادی»، «اجازه انتقاد افرادخیرخواه» و نهایتاً «پذیرش انتقاد».
این قلم ؛ از باب اینکه فقهاء محترم شورای نگهبان و خصوصا دبیر آن ، برای تشخیص عدم مخالفت قوانین با شرع مطهر ، قاعدتاً با لسان روایات منقول از معصومین (ع) اُنس دارند ، ایشان را به زیارت روایات ذیل دعوت میکنم ، با توجه به این لطیفه که اکثر این روایات از کتاب تحف العقول است که خود جناب آقای جنتی در گذشته زمان ، مترجم آن بوده اند :
درباره «خود انتقادی»؛ امام علی (ع):«اَلْعاقِلُ مَنْ اتَّهَمَ رَأْیَهُ وَ لَمْ یَثِقْ بِکُلِّ ما تُسَوِّلُ لَهُ نَفْسُهُ؛ - خردمند کسی است که نظر خود را متهم کند و به آنچه که نفسش خواهان اوست ، اعتماد نداشته باشد.»
درباره "ارتباط با منتقدین" ؛ امام کاظم (ع):«... وَ سَاعَةً لِمُعَاشَرَةِ الْإِخْوَانِ وَ الثِّقَاتِ الَّذِینَ یُعَرِّفُونَکُمْ عُیُوبَکُمْ وَ یُخْلِصُونَ لَکُمْ فِی الْبَاطِنِ؛ ... - و بخشی از زمان را برای رفت و آمد با برادران دینی و مورد اعتمادی که کاستیها و سستیهای شما را به شما معرّفی می کنند و در باطن برای شما اخلاص می ورزند، ویژه سازید.»
درباره پذیرش انتقاد؛امام هادی(ع) :«إِنَّ اللّهَ إِذا أَرادَ بِعَبْد خَيْرًا إِذا عُوتِبَ قَبِلَ، هرگاه خداوند خير بنده اى را بخواهد، هرگاه [آن بنده] مورد گلايه واقع شود، بپذيرد.»
اجازه دهید قلم را با این سخن امام (ره) درباره "انتقاد و خودانتقادی" زمین گذارم که فرمود :«انتقاد باید بشود! تا انتقاد نشود، اصلاح نمی شود یک جامعه. عیب هم در همه جا هست؛ سر تا پای انسان عیب است و باید این عیبها را گفت و انتقادها را کرد؛ برای اینکه اصلاح بشود جامعه.»
و نیز چه زیبا میگفت: «اگر یک چیزی را دیدید که واقعاً خلاف کردید، اعتراف کنید و این اعتراف شما را در نظر ملتها بزرگ می کند، نه اینکه اعتراف به خطا، شما را کوچک می کند.»
نسل جوان امروز ؛ نسل حقیقت جویی و نسل ابراز انتقاد است . و این حقیقت تخطئه ناپذیر است که قبول نقد و حتی خود انتقادی ، لازمه سیاستمداران امروز است .
دفاعی متفاوت ازشورای نگهبان
دبیر محترم شورای نگهبان که از معمّرین پرسابقه این مجموعه مهم است اظهار فرموده اند : «شورای نگهبان وابسته به هیچ جریان سیاسی نیست و تحت تأثیر جریانات سیاسی و هیچ کسی قرار نمیگیرد و هیچ ضرر و نفعی هم از اینکه چه کسی وارد مجلس بشود یا نشود نمیبرد بلکه بر اساس وظیفهای که دارد کار خود را انجام میدهد.
این سخن و از این جایگاه ؛ اعتراف به صحت همه آن چیزی است که تا کنون مورد امضاء آقایان قرار گرفته است! در اینجا ؛ بعد از اعلان احترام به آن شورای محترم و باور داشتن اینکه نهاد شورای نگهبان از ضروریات نظام سیاسی ماست تا بتواند در نقشِ "نظارت" که وظیفه قانونی اش است ، انجام وظیفه نماید ، دو نکته قابل عرض داریم :
اول اینکه ؛ اگر چنین است که ایشان فرمودند ، پس آن نامه امام (ره) در خطاب به فقهاء شورای نگهبان چگونه توجیه میشود؟ آن نامه ای که برخی فقراتش چنین بود :«گاهی دیده می شود که بعضی از آقایان محترم در مسائلی وارد می شوند که موجب وهن شورای نگهبان است. از باب مثال در شان شورای نگهبان نیست که به افراد مختلف تندی کند. مادامی که شما اینگونه عمل می کنید بازهم توقع دارید جوانان انقلابی تند،احترام شما را بگیرند؟ همه باید توجه کنیم که آلت دست بازیگران سیاسی نشویم. حواستان را جمع کنید که نکند یک مرتبه متوجه شوید که انجمن حجتیه ای ها همه چیزتان را نابود کردند.»
پس بجاست آقای جنتی بگونه ای سخن از گذشته و حال شورا ایراد بفرمایند که جایی برای آنچه از گذشته تداعی میشود ، باز باشد.
دوم؛ اگر دبیر محترم علاقمند است این جایگاه با همه ی رفعت قانونی اش باقی بماند گوشه چشمی به سه حقیقت اجتناب ناپذیر بفرمایند؛ «خودانتقادی»، «اجازه انتقاد افرادخیرخواه» و نهایتاً «پذیرش انتقاد».
این قلم ؛ از باب اینکه فقهاء محترم شورای نگهبان و خصوصا دبیر آن ، برای تشخیص عدم مخالفت قوانین با شرع مطهر ، قاعدتاً با لسان روایات منقول از معصومین (ع) اُنس دارند ، ایشان را به زیارت روایات ذیل دعوت میکنم ، با توجه به این لطیفه که اکثر این روایات از کتاب تحف العقول است که خود جناب آقای جنتی در گذشته زمان ، مترجم آن بوده اند :
درباره «خود انتقادی»؛ امام علی (ع):«اَلْعاقِلُ مَنْ اتَّهَمَ رَأْیَهُ وَ لَمْ یَثِقْ بِکُلِّ ما تُسَوِّلُ لَهُ نَفْسُهُ؛ - خردمند کسی است که نظر خود را متهم کند و به آنچه که نفسش خواهان اوست ، اعتماد نداشته باشد.»
درباره "ارتباط با منتقدین" ؛ امام کاظم (ع):«... وَ سَاعَةً لِمُعَاشَرَةِ الْإِخْوَانِ وَ الثِّقَاتِ الَّذِینَ یُعَرِّفُونَکُمْ عُیُوبَکُمْ وَ یُخْلِصُونَ لَکُمْ فِی الْبَاطِنِ؛ ... - و بخشی از زمان را برای رفت و آمد با برادران دینی و مورد اعتمادی که کاستیها و سستیهای شما را به شما معرّفی می کنند و در باطن برای شما اخلاص می ورزند، ویژه سازید.»
درباره پذیرش انتقاد؛امام هادی(ع) :«إِنَّ اللّهَ إِذا أَرادَ بِعَبْد خَيْرًا إِذا عُوتِبَ قَبِلَ، هرگاه خداوند خير بنده اى را بخواهد، هرگاه [آن بنده] مورد گلايه واقع شود، بپذيرد.»
اجازه دهید قلم را با این سخن امام (ره) درباره "انتقاد و خودانتقادی" زمین گذارم که فرمود :«انتقاد باید بشود! تا انتقاد نشود، اصلاح نمی شود یک جامعه. عیب هم در همه جا هست؛ سر تا پای انسان عیب است و باید این عیبها را گفت و انتقادها را کرد؛ برای اینکه اصلاح بشود جامعه.»
و نیز چه زیبا میگفت: «اگر یک چیزی را دیدید که واقعاً خلاف کردید، اعتراف کنید و این اعتراف شما را در نظر ملتها بزرگ می کند، نه اینکه اعتراف به خطا، شما را کوچک می کند.»
نسل جوان امروز ؛ نسل حقیقت جویی و نسل ابراز انتقاد است . و این حقیقت تخطئه ناپذیر است که قبول نقد و حتی خود انتقادی ، لازمه سیاستمداران امروز است .