امروزه تعصب به عنوان یک خصلت جاهلیت با نام دین و مذهب تبلور یافته است. رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این که وقوع جاهلیت اجتماعی در فضای امت اسلامی بسیار خطرناک تر از جاهلیت پیش از اسلام است، گفت: تبدیل شدن افراط به یک پدیده اجتماعی، امت را در شرایط افراط زدگی و ورود به آستانه جاهلیت و وضعیتی بحرانی قرار داده است.
به گزارش شفقنا از روابط عمومی دانشگاه، جمعی از اندیشمندان و علمای کشورهای هندوستان و موریتانی با حضور در دانشگاه مذاهب اسلامی تهران با حجت الاسلام و المسلمین “ احمد مبلغی” رئیس دانشگاه دیدار و گفتگو کردند.
در ابتدای این دیدار حجت الاسلام مبلغی با اشاره به مقوله رفتارهای جاهلانه گروه های تندور در فضای امت اسلامی گفت: آنچه هشدار دهنده است این که این رفتارها صورت متراکم، متداوم و منسجم به خود گرفته است.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این که افراط گرایی جامعه اسلامی را از حیث تاریخی در وضعیتی بسیار خطیر قرار داده است، تصریح کرد: این وضعیت خطیر را باید هر چه زودتر کنترل کرد و گر نه “جاهلیت جدید” امت اسلام (یا بخش هایی از آن) را فرا می گیرد. وی خاطرنشان کرد: اگر چه امت اسلامی از حیث ساختار فکری و دینی متعادل ترین و والاترین امت است (که قرآن به آن اشاره نموده است) ولی امروزه به دلیل افراط گری گروه های بی خرد و جاهل، وضعیتی بحرانی پیدا کرده است.
حجت الاسلام مبلغی در تحلیل این بحران اظهار داشت: در نتیجه افراط گرایی، جهت گیری ها و رفتارهای کلانی در حال شکل گرفتن و تحمیل شدن به امت اسلامی است که می رود تا شکاف های عمیق فکری، اجتماعی و اخلاقی را در امت اسلامی پایه ریزی کند. وی افزود: با وقوع این شکاف ها (که نشانه های اولیه آن گاه مشاهده می شود) رفته رفته امت را جاهلیتی بزرگ و خطرناک فرا می گیرد.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در ادامه با برشمردن ویژگی ها و خصوصیات جاهلیت، گفت: جاهلیت ویژگی ها و خصوصیت هایی دارد که در میان آن ها دو خصلت از برجستگی بیشتری برخوردار هستند و این دو، یکی افراط گرایی و دیگری عصبیت است. وی با اشاره به دلایل و استناد قرآنی این بحث، عنوان کرد: بر اساس آیه شریفه “وکان امرهم فرطا” و حدیث “لا یری الجاهل اما مفرطا او مفرطا” افراط گرایی شاخصه جهل است که متاسفانه افراطی گری در امت اسلام عمق و گسترش یافته است.
دکتر مبلغی خاطر نشان کرد: تبدیل شدن افراط ( که نشانه ی جهل است) به یک پدیده اجتماعی در جهان اسلام، همه امت را در شرایط افراط زدگی و ورود به آستانه جاهلیت قرار داده است. رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان این که گاه افراط در سطوحی ابتدایی و محدود است که این خطری جدی برای جامعه نیست، یاد آور شد: اگر این پدیده به سطح روابط اجتماعی در جامعه پا نهاد دیگر خطرناک می شود؛ زیرا به پدیده ای تبدیل شده است که بر اساس آن، روابط جاهلانه می گردد. وی اظهار داشت: اگر در روابط انسانی جامعه، مناسبات جاهلانه و غیر اخلاقی فعال شود، “جاهلیت اجتماعی” رخ می دهد که متاسفانه امروز افراط گری به سطح مناسبات امت اسلامی پای نهاده است و دوره ای به نام جاهلیت را در آستانه شکل گیری قرار داده است. این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به این که شاهد آن هستیم که افراطی گری در قالب تکفیر، تفسیق، تبادل سوء ظن و قتل و جنگ، رواج و نمود یافته است، گفت: اگر در صدد زدودن این وضعیت نباشیم، جاهلیت اجتماعی فضای جامعه ی اسلامی را فرا خواهد گرفت به گونه ای که دیگر نمی توان از آن خلاصی یافت و در صورت بروز این مسأله، امت اسلامی هلاک خواهد شد.
حجت الاسلام مبلغی در ادامه به دومین ویژگی از ویژگی های جاهلیت با عنوان«تعصب» اشاره کرده و اظهار داشت: تعصب آنچنان در بافت جهل و جاهلیت وجود دارد که قرآن کریم بدان اشاره و از آن به “حمیت جاهلی” نام می برد. این ویژگی جاهلیت امروزه با نام دین و مذهب تبلور یافته است و به اولین و بارز ترین شاخصه های مجموعه هایی از مذاهب بدل شده است در حالی که در اسلام، تعصب – همانطور که از متون دینی استنباط می شود – را باید نسبت به اصول اخلاقی متوجه ساخت.
رییس دانشگاه مذاهب اسلامی، افزود: نهج البلاغه نیز به این مضمون اشاره می کند و در این باره می گوید اگر می خواهید تعصبی داشته باشید در مورد صفات پسندیده ی اخلاقی داشته باشید. امام علی(علیه السلام) همچنین می فرمایند نسبت به “امر بزرگ شمردن قتل ” تعصب داشته باشید. این سخن به یک ویژگی پسندیده ی اخلاقی اشاره دارد و آن بزرگ دانستن گناه قتل و پرهیز از آن است؛ بدین معنا که کشتن مردم را امری ساده و آسان نپنداریم و به وجدان خود اجازه ندهیم تا کشتن مردم را سبک شمرد و آن را بپذیرد. وی بیان داشت: اما امروز شاهد هستیم که متاسفانه گروه های متعصب با تعصب ورزی های طائفه ای، قتل مردم را راحت و آسان کرده اند و در نتیجه، افکار عمومی را دچار دین گریزی کرده اند. این چهره تقریبی جهان اسلام تاکید کرد: دو ویژگی عصبیت و افراط اندک اندک در حال رسوخ به جامعه ی اسلامی هستند و اگر در برابر آنها تدبیری نیاندیشیم و کاری نکنیم، جاهلیت در جامعه حکم فرما می شود که این امر مساوی با تضعیف دین و انهدام امت خواهد بود.
حجت الاسلام مبلغی گفت: وقوع جاهلیت اجتماعی در فضای امت اسلامی بسیار خطرناک تر از جاهلیت پیش از اسلام است؛ چرا که جاهلیت نخستین، تحت پوشش دین عمل نمی کرد و در عین حال در باطن آن، پایبندی به برخی اصول اخلاقی مانند وفای به عهد مشاهده می شد. رییس دانشگاه مذاهب اسلامی در پایان با تاکید و تذکر به این نکته که اگر جاهلیت نوین مجال رشد بیابد، تحت پوشش دین وارد می شود و با سوء استفاده از آن، جهل و بی اخلاقی را ترویج می دهد و این مشکلی بزرگ است، بیان داشت: امروز بر ما و بر همه ی علما واجب است که در مورد این بیماری بزرگ بر حذر باشیم و با عوامل ناقل ویروس جاهلیت مقابله نمائیم.
