معنای "مردم" در "زبان سیاسی"

✍محمود_شفیعی

🔻امام علی ع فرمود: "ما اصبح بالکوفه احد الا ناعما ان ادناهم منزله لیاکل البر و یجلس فی الظل و یشرب من ماء الفرات" "در کوفه همه مردم به زندگی آبرومند دست یافته اند: پایین ترین طبقات جامعه از نان گندم استفاده می کنند؛ همگی سرپناه دارند؛ آنان از آب آشامیدنی گوارا برخوردارند" بحار الانوار، ج۴۰، ص۳۲۷

🔖مقدمه: وقتی واژه مردم از زبان سیاست مداران شنیده می شود، باید توجه داشت که به هیچ وجه آنان یک معنای مشترک از این واژه اراده نمی کنند. واژه "مردم"، در زبان حکمرانان، ممکن است معناهای مختلف زیر را بدهد:

📍۱. منظور از "مردم" همه مقامات سیاسی کشور، کارگزاران، کارمندان، و در یک کلام همه کسانی که بخشی از نیروی دولت هستند. به این جمع می توان محفل ها و حلقه های مشاوران، صاحبان نفوذ و چاکران را افزود. همچنین خانواده های این جمع نیز در ذیل مفهوم مردم قرار می گیرند.

📍۲. منظور از مردم افرادی هستند که در بالا اشاره شد؛ اما به این جمع یک حلقه دیگر را نیز می توان افزود. آن حلقه کسانی از عموم مردم اند که هر چند سمتی در حکومت ندارند و از مردمان عادی هستند، اما حامی پروپا قرص حکومت و نیروهای سیاسی و مقامات بلند پایه به حساب می آیند. اینها کسانی هستند که به عنوان سیاهی لشگر، حکومت گران، در هنگام نیاز، از آنان استفاده ابزاری می کنند.

📍۳. منظور از مردم همه کسانی هستند که در یک کشور و در یک سرزمین زندگی مشترکی دارند. این مردم ممکن است بخشی از حکومت باشند یا نباشند. آنان می توانند حامی پروپا قرص حکومت باشند یا نباشند. آنان می توانند موافق دولت، سیاستمداران، سیاستهای داخلی و خارجی حکومت باشند یا مخالف آنها. مردم وقتی گفته می شود، همه طبقات، همه زبانها، همه صاحبان عقاید گوناگون، همه جنسیت ها، مردمان نیک کردار یا بد کردار، مرکز نشینان یا حاشیه نشینان، همه را دربر می گیرد.

🔖 وقتی یک سیاستمدار دم از مردم می زند، باید دید کدام یک از سه معنای فوق را در نظر دارد. باید گفته آنان را، با گفته های دیگر آنان، با اعمال آنان، و با اقدامات آنان سنجید. در یک بازه زمانی طولانی مدت به تدریج می توان فهمید که منظور هر سیاستمدار از "مردم" چیست.۰

🔖با کمال تاسف باید گفت که اکثر سیاستمداران وقتی صحبت از مردم می کنند، یکی از دو معنای اول یا دوم را مد نظر دارند.  فقط در نظامهای به لحاظ سیاسی توسعه یافته است که معنای سوم از مردم در زبان سیاستمداران رایج می گردد.
در چارچوب فکر دینی هم، حکومت امانتی است که مردم در معنی سوم به حاکمان داده اند و شرط مشروعیت حکومت این است که حکمران امانت دار همه مردم باشد.

🔸نتیجه گیری: باید در این ایام انتخابات دقت کرد، که کاندیداهای ریاست جمهوری کدام معنا از مردم را در سینه دارند و تا چه اندازه به مردم به عنوان صاحبان حقوق سیاسی اعتقاد دارند و دغدغه استیفای حقوق آنان را دارند. آنکه در این میدان تزویر نمی کند کسی است که مردم در معنای سوم را، که بی تردید معنای واقعی این واژه است، در ذهن دارد و دلش به عشق مردم می تپد.

@majmaqomh