تاثیر دعا

ادعونی استجب لکم
سنخنرانی حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای برقعی به مناسبت روز عرفه در مجمع مدرسین و محقیین
دعا غذای روح و روان انسان است. انسان به دعا بیشتر از غذای مادی نیاز دارد چون انسان برای عبادت خلق شده «و ما خلقنا الانسان الا لیعبدون» یعنی برای معرفت که کمال نهایی است؛ پس انسان خلق شده است برای رسیدن به کمال مطلق و چون انسان مختار است باید راه کمال را خود بپوید. خداوند برای رسیدن انسان به این هدف والا ابزار لازم را در اختیار او قرار داده است: عقل، پیامبران، کتب آسمانی بویژه قرآن کریم، مفسران قرآن و مبینان قرآن و شریعت یعنی ائمه اطهار به مصداق حدیث « انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی» و پیروان صادق ائمه اطهار علیهم السلام یعنی علماء و دین شناسان راستین به مصداق «ومن کان من الفقهاء حافظا لدینه مخالفا لهواه فللعوام ان یقلدوه» انسان های تربیت یافته تربیت کنندگان انسانیت که مسئولیت دارند استعداد فطری انسانها را فعال کنند و از قوه به فعلیت برسانند چون انسان موجود مختار است و باید خودش راه را بپیماید نکنه قابل توجه آنچه که ائمه در راه به فعلیت رساندن قوه انسان تعلیم می دهند خودشان عامل و انجام دهنده هستند زیرا خود امامان هم در حال حرکت به سوی کمال و تکامل هستند؛ فراتر از دیگران و نه تنها آموزش می دهند بلکه با عمل برای تکامل، انسانها را همراه خود می نمایند و به سوی کمال مطلوب راهنما هستند. بارزترین آموزش در قول و عمل امامان مناجات و دعا و راز و نیاز با خداوند است که به بزرگترین نیاز بشر پرداخته اند با بیان این مقدمه ذکر چند نکته در رابطه با دعا برای آشنایی بیشتر لازم به نظر می رسد: نکته اول، دعا در معانی متفاوتی استعمال دارد لکن اساس همه استعمالات در قرآن و روایات نیایش و ابتهال (مناجات) است که حالتی روحانی است میان انسان و معبودش، رابطه ای برقرار می شود و او را در جاذبه ای ربوبی قرار می دهد «ادعونی استجب لکم» با ملاحظه ی دو آیه ی دیگر «و لله الاسماء الحسنی فادعوه بها» و «وادعو ربکم تضرعا و خفیة » و با توجه با آیات دیگر در همین زمینه مطلب فوق در معنای دعا آشکار است. نکته دوم، در قرآن و روایات، تعریف و نقش و تاثیر دعا به خوبی بیان شده است به چند مورد اشاره می شود « الدعا مخ العبادة» دعا را منشا حیات عبادت معرفی می کند. «الدعا انفذ من السنان» دعا برنده تر از نیزه است. « الدعا ترس المومن» دعا سپر و حافظ مومن است. «افصل العبادة الدعا» دعا بالاترین مرتبه ی عبادت است. « الدعا سلاح المومن و عمود الدین و نور السماوات و الارضین» دعا اسلحه مومن و ستون و نگهدارنده ی خیمه ی دین و روشنی بخش آسمانها و زمین است. نکته سوم، در آداب چگونه دعا کردن است؛ 1- طهارت داشتن( پاکیزگی معنوی غسل و یا وضو) 2- دعا را با نام خدا یعنی بسم الله الرحمن الرحیم شروع نمایند. 3- توجه به قبله و کعبه معظمه 4- همراه نمودن دعا با صلوات بر محمد و آل محمد 5- تمجید از خداوند یعنی حمد و ثنا گویی خداوند 6- انتخاب اوقات متبرکه و مکان متبرک 7- خواستن امور مهمه و بزرگ و همت بلند داشتن در خواستن از خداوند 8- بعد از همه این آداب حسن ظن به خداوند بسیار مهم است.
توجه به روز عرفه و عرفات امام حسین علیه السلام نمایانگر این حقیقت است که روز عرفه به عنوان بهترین روزهاست و صحرای عرفات مورد توجه خاص خداوند بعد از کربلا است. و عصر که یکی از ساعات ارزشمند برای ارتباط با خداوند است و وعده ی استجابت دعا داده شده است و همچنین بهترین حالات خضوع و خشوع و با بهترین کلمات که همانا حمد و ثنای الهی است شروع به دعای روز عرفه نموده است. نکته چهارم، شرایط دعا است؛ منظور شرایط قبولی است که ملاحظه آنها بسیار لازم و کار ساز است: 1- تغذیه حلال، در درون انسان مال حرام نباشد. 2- اخلاص و صفای باطن 3- حضور قلب و توجه کامل به خداوند 4- قطع امید از غیر خداوند. چنین دعایی صفای دل می آورد تاثیر قطعی دارد هیچ تردیدی در اثر گذاری آن وجود ندارد.
همه آنچه بیان شد برای آماده سازی فضای روح و روان است برای قبولی دعا که زمینه ی توفیق و شکرگزاری انسان را فراهم می کند.
بالاتر اینکه خداوند هم شکر گزار انسان می شود. شکر از ناحیه ی بنده موجبات افزودن نعمت را فراهم می کند «و لان شکرتم لازیدنکم» و شکر گزاری خداوند در قالب پاداش و تکریم بنده است همه این ها زمینه توفیق را در انسان به وجود می آورد. در کلام خداوند آمده است « فمن تطوع خیرا فان الله شاکر علیم» و « و کان الله شاکرا علیما» و « ان ربنا لغفور شکور» اما در زمینه ی توفیق که بخشی از پاداش خداوند است امام حسین علیه السلام در فراز هایی از دعای عرفه اشاره به نشانه های توفیق عرضه می دارد: 1- « فان دعوتک اجبتنی» اگر از تو درخواست کردم اجابت نمودی 2- « و ان سئلتک اعطیتنی» و اگر از تو چیزی خواستم عطا فرمودی. 3- « و ان اطعتک شکرتنی» و اگر اطاعت نمودم سپاسم گفتی.
در پایان آخرین نکته اینکه انسان می تواند با خداوند و معبود خودش آنچنان رابطه ای برقرار کند که خود را در کنف و حمایت خداوند احساس کند و در تعامل با خداوند اخلاص و صفا و صمیمیت خود را بدهد و در مقابل هر چه می خواهد بگیرد.
والسلام علی عباده الله الصالحین