گزارش نشست جهانی شدن و هویت دینی
دکتر فیرحی با بیان اینکه داعش ذاتی جهان اسلام است اما ربطی به اسلام ندارد اظهار کرد: در جوامع ما برای بهداشت ساختمان، اقتصاد، آموزش و ... برنامه توسعه طراحی شده است اما برای مذهب برنامه توسعه وجود ندارد که باعث می شود رادیکالیسم در جوامع اسلامی رشد کند.
به گزارش خبرنگار شفقنا، نشست جهانی شدن و هویت دینی با موضوع صیانت از حریم پیامبر(ص) روز دوشنبه با حضور دکتر رحیم ابوالحسنی، دکتر نجفقلی حبیبی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر داوود فیرحی و حجت الاسلام دکتر محسن رهامی در دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد.
حجت الاسلام رهامی: کسی نمی تواند به بهانه آزادی عقیده به اعتقادات مردم توهین کند
در ابتدای این نشست حجت الاسلام رهامی، استاد حقوق دانشگاه درباره ضرورت تشکیل این نشست ها گفت: ستون مسلمین بر پایه پیامبر اکرم (ص) است، کلام اسلام به وسیله او آورده شده است و بقیه انبیا مقبولیت خود را از او می گیرند پس اسلام نه تنها توهین به پیامبر(ص) را اجازه نمی دهد بلکه حفظ حرمت اهل بیت پیامبر(ص) را نیز توصیه می کند. همچنین قرآن نسبت به سایر انبیا آیه آورده و نسبت به آنها حفظ حرمت را توصیه می کند. این دین مبین اسلام است و همانطور که نسبت به ساحت مقدس پیامبر(ص) احترام قایل است به بقیه انبیا هم احترام می گذارد؛ بنابراین کسی اجازه ندارد به بهانه آزادی عقیده به ساحت انبیا اهانت کند.
وی افزود: در اکثر حقوق دنیا عقیده آزادی در قانون اساسی کشورها وجود دارد و عده ای به رسالت پیامبر اسلام و عده ای به رسالت حضرت عیسی(ص) اعتقاد دارند پس توهین به پیامبران توهین به معتقدات افراد است و باید این حرکت ها را محکوم کرد اما گاهی عکس العمل های افراطی در مقابل این افراط به وجود می آید که خود این عکس العمل های افراطی مقدمه ای برای توهین های بعدی می شود که باید از این نوع برخوردها پرهیز کرد.
دکتر ابوالحسنی: جریان های افراطی منطقه اصل هویت دینی و مدهبی را تهدید می کند
در ادامه دکتر سیدرحیم ابوالحسنی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، اتفاقات رخ داده در جهان اسلام را به دو لبه قیچی تشبیه کرد و گفت: هم اکنون در جهان شاهد پدیده ای هستیم که دو لبه دارد و اصل هویت دینی و مذهبی را تهدید می کند که یک لبه آن جریان افراطی و تهدید کننده مبانی دینی خصوصا اسلام و پیامبر(ص) است و لبه دیگر رادیکالیزم مذهبی است که در خشونت و ترور تجلی پیدا می کند و خود را در خاورمیانه نشان می دهد. با این قضیه به دو صورت می توان برخورد کرد برخورد اول توده مردم هستند که با ابراز احساسات و تظاهرات جلوی قضیه می ایستند اما در کنار آن، برخورد دیگری هم لازم است که همان برخورد علمی و تحلیلی است که وظیفه دانشگاه ها و حوزه های علمیه است.
فیرحی: داعش ذاتی جهان اسلام است
به گزارش خبرنگار شفقنا، حجت الاسلام و المسلمین داوود فیرحی، استاد دانشگاه تهران در ادامه این نشست درباره تحولات مذهبی و پیدایش جریان های تکفیری که به داعش ختم می شود گفت: یکی از این دلایل بحث جهانی شدن و دیگری هم مسایل مذهبی است. بسیاری از افراد و کارشناسان جهانی شدن را پدیده ای مثبت می بینند تا منفی. حداقل در عرصه تئوری ها، جهانی شدن بیشتر باعث مطرح شدن دوباره مذهب شده است پنابراین از عصر پست سکولار صحبت می شود که مفهوم آن بازگشت مذهب و هویت های مذهبی به حوزه سیاسی اقتصادی فرهنگی و .. است. بالاخره بازگشت مذهب بی آسیب نیست و یکی از معضلات عمده این است که مسایل هویتی تفسیر مذهبی پیدا می کند که در نتیجه معالجه آن سخت تر می شود. در واقع توضیح اختلافات سیاسی که مبنای مذهبی پیدا می کند دشوار است. جهانی شدن در کل برای مسلمانان مثبت است اما یکی از عوارض ناخواسته آن نیز همین بحران هاست.
او در ادامه افزود: تنش در داخل کشورهای اسلامی جدی تر است. چون بحث رابطه با غرب حل شدنی است اما ما الان در خاورمیانه با جریانی به نام تکفیر مواجهیم که نسل چهارم سلفی شناخته می شود. نسل اول دوران ابن تیمیه بود، نسل دوم وهابی ها هستند نسل سوم القاعده و نسل چهارم داعش است که از سال 2001 به تدریج شروع به رشد کرد. جریان تکفیری از واژه تکفیر شناخته می شود یعنی نسبتِ کفر دادن به مسلمانان. القاعده استعمار را دشمن خود می دانست و معتقد بود به جای اینکه غرب در خاورمیانه با ما بجنگد ما باید در واشنگتن و کلا غرب با آنها بجنگیم. در واقع در جریان سوم تروریسم از خاورمیانه به غرب صادر شد اما در جریان چهارم تروریسم از غرب وارد خاورمیانه می شود.
استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: درگذشته واژه تکفیر در ادبیات ما وجود داشت که بیشتر عالمان را در بر می گرفت اما تکفیری ها در نظریه های جدید سه گروه را مرتد اعلام می کنند گروه اول شیعیان هستند که زیارت اهل قبور و ائمه را انجام می دهند که از نظر آنها این زیارت کردن شرک است و شرک کفر است پس همه آنها مهدورالدم هستند. معیار دوم نفاق است که هر کس خصوصا حاکمان کشورها اگر با غرب رابطه داشته باشند دچار نفاق می شوند که کشوری مانند عراق را با این خصوصیات دانستند. همچنین تکفیری ها سومین مبنا برای تکفیر را بدعت دانستند یعنی آنچه که در دین نیست دینداران آن را به عنوان دین قبول کنند مثل جمهوری و انتخابات. برای همین کشور ترکیه را تکفیر کردند.
فیرحی، تحولات درون کشورهای خاورمیانه را در بیدایش داعش موثر دانست و بیان کرد: درست است که یکسری از کشورها بر تحولات منطقه تاثیر می گذارند اما من فکر می کنم این بیماری مخصوص این دوره مسلمانی است یعنی اصل اتفاقات از بیرون نیست بلکه غرب از این تحولات بهره می برد. پس اصل مشکل در خود منطقه خاورمیانه ریشه دارد چون با دقت در کشورهای جهان می بینیم که غرب در کشورهایی مانند ژاپن نمی تواند دست به چنین کاری بزند پس این بیماری ذاتی جهان اسلام است و ربطی به اسلام ندارد.
فیرحی سه راه حل را برای رهایی از این بحران عنوان کرد و گفت: راه حل اول مسایل نظامی است که به آن پرداخته می شود اما مساله مهم این است که کشورهای عربی و سنی به دلیل اختلافاتی که دارند توان تصمیم گیری در این حوزه را ندارند مثلا کشورهایی مانند مصر و ترکیه با هم اختلاف دارند که حل مشکل را سخت می کند. راه حل دوم گفت و گوی سیاسی است. منطقه نیاز به گفت و گو در دو سطح منطقه و ملی دارد عملیات تکریک نشان داد که تا عرب اهل سنت اراده نکند این موفقیت به وجود نمی آید چراکه قبایل اهل سنت به دلیل جنگ های پی در پی عراق با ایران و کویت حمله آمریکا یک زندگی نظامی دارند. راه حل سوم سرمایه گذاری دولت ها برای توسعه فرهنگ مذهبی است در جوامع ما برای بهداشت، ساختمان، اقتصاد و... برنامه توسعه وجود دارد اما برای مذهب برنامه توسعه وجود ندارد و متاسفانه الان برخی مساجد درکشور ما رادیکال هستند و تولید خشونت می کنند و کسی به فکر آن نیست.
نجفقلی حبیبی: جنگ داعش جنگ قدرت است و ربطی به اسلام ندارد
در ادامه این نشست دکتر نجفقلی حبیبی، پژوهشگر فلسفه اسلامی و استاد دانشگاه جنگ داعش را جنگ قدرت دانست و گفت: درست است که این افراد مسلمان هستند اما آنها از اسلام سرچشمه نمی گیرند چراکه این افراد طالب قدرت هستند و چون از راه صحیح به خواسته خود نمی رسند پس مبانی اسلام را بهانه قرار می دهند. مسلمانان شیعه و سنی سال ها در کشورهای مختلف جهان به طور مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می کنند و این حد از خشونت که بیشتر به اهل سنت نسبت داده می شود ناشی از اسلام نیست هرچند این افراد می توانند قرائتی از اسلام را پیدا کنند اما ریشه آن را نمی توان در اسلام دانست. پس این افراد برای اینکه کار خود را توجیه کنند به اسلام متوصل شدند در حالیکه قرآن پیامبر(ص) را پیامبر رحمت می داند پس این خشونت ها با رحمت خدا ناسازگار است. بنابراین مساله کنونی جهان اسلام بحث شیعه و سنی نیست بلکه گروه های افراطی هر کس که جلودار آنها باشد اعم از شیعه و سنی را می کشند.
وی اظهار کرد: ماجرای توهین به پیامبر(ص) در این تحولات نقش دارد اما با جهانی شدن این قضیه باید تغییر می کرد چون جهانی شدن دین را به عنوان یک امر فردی در نظر می گیرد و در عین احترام به خرده فرهنگ ها مسایل جهانی را درگیر نمی کند و به نظر من غرب هم در این قضیه حضور دارد چون بعد از صنعتی شدن به نفت خاورمیانه و بازاری برای فروش کالاهای خود نیاز داشت برای همین وارد این منطقه شد و به روبناها دست نزد بلکه زیربناها را نابود کرد.