بسم الله الرحمن الرحیم
لَيْسَ مِنْ فَرَائِضِ اللَّهِ شَيْءٌ النَّاسُ أَشَدُّ عَلَيْهِ اجْتِمَاعاً مَعَ تَفَرُّقِ أَهْوَائِهِمْ وَ تَشَتُّتِ آرَائِهِمْ مِنْ تَعْظِيمِ الْوَفَاءِ بِالْعُهُودِ.
محرم ماه افتخار و عزت اهل بیت (ع) است و عاشورا روزی است که امام حسین (ع) به گونه ای به مقابله با ظلم و استبداد رفت که نام مبارکش در تاریخ جاودانه ماند و درس بزرگی برای نهضت های اصلاح طلبانه بود. مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش چنان تأثیری در دل ها گذاشته است که هنوز نام آنان اشک ها را جاری، و خشم مظلومان علیه ظالمان را افزون می کند.
متأسفانه در آغاز این ماه عزیز، و در آستانه 16 آذر، که یادآور فداکاری, آگاهی و موقعیت شناسی دانشجویان عزیز ایران است، عده ای، به نام دانشجو، به سفارت انگلستان و محل سکونت کارمندان آن حمله کردند. وزارت خارجه ایران از برخی رفتارهای غیرقابل قبول معدودی از معترضان ابراز تأسف کرد؛ و رییس مجلس، خشم دانشجویان را به دلیل چند دهه ظلم انگلیس به ملت ایران دانست. اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد، به اتفاق آرا، این حمله را محکوم کرد و وزیر امور خارجه انگلیس دولت ایران را به دلیل ناتوانی در اتخاذ تمهیدات کافی برای حفاظت از سفارت، مسؤول دانست
این حرکت غیر مسؤولانه، برآمده از خواست عموم ملت ایران نبود، جمعیت عظیم دانشجویان هیچ نقشی در آن نداشتند و پشتیبانی همه مسؤولان ایران را به دنبال نداشت و به محکومیت ایران در جهان منجر شد. اکنون که وحدت ملت، هماهنگی حاکمان با مردم و پرهیز از ایجاد تنش و درگیری در صحنه بین المللی ضرورت تداوم جمهوری اسلامی است، این حمله نه تنها گرهی را باز نکرد بلکه بر مشکلات کشور افزود. ورود به سفارت و محل سکونت کارمندان آن، که با رفتارهای توهین آمیز و ناشایست همراه بود، بر خلاف عهدنامه وین در سال 1961 است، که به موجب آن، دولت ها متعهد شده اند که امنیت سفارتخانه های خارجی و دیپلمات ها را تأمین کنند. این اقدام غیر قانونی اعتبار ایرانیان را نزد جهانیان مخدوش کرد و این تصور را به وجود آورد که ما به تعهد خودمان پای بند نیستیم. بر کسی پوشیده نیست که سیاست های استعماری دولت انگلیس در ایران و بعضی از کشورهای دیگر چه آثار مخربی را به جا گذاشته است و انگلیس استعمارگر همواره مورد تنفر ملت های مظلوم بوده است. اما پای بندی به تعهدات، یک امر عقلایی و شرعی است و حرکت غیر مسؤولانه افراطیان برخلاف سیره عقلا در طول تاریخ بشریت و دربرابرِ دستورهای دینی و شعائر اهل بیت (ع) است. امیرمؤمنان علی (ع) به مالک اشتر می فرماید: وَ إِنْ عَقَدْتَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ عَدُوِّكَ عُقْدَةً أَوْ أَلْبَسْتَهُ مِنْكَ ذِمَّةً فَحُطْ عَهْدَكَ بِالْوَفَاءِ وَ ارْعَ ذِمَّتَكَ بِالْأَمَانَةِ وَ اجْعَلْ نَفْسَكَ جُنَّةً دُونَ مَا أَعْطَيْتَ فَإِنَّهُ لَيْسَ مِنْ فَرَائِضِ اللَّهِ شَيْءٌ النَّاسُ أَشَدُّ عَلَيْهِ اجْتِمَاعاً مَعَ تَفَرُّقِ أَهْوَائِهِمْ وَ تَشَتُّتِ آرَائِهِمْ مِنْ تَعْظِيمِ الْوَفَاءِ بِالْعُهُودِ وَ قَدْ لَزِمَ ذَلِكَ الْمُشْرِكُونَ فِيمَا بَيْنَهُمْ دُونَ الْمُسْلِمِينَ لِمَا اسْتَوْبَلُوا مِنْ عَوَاقِبِ الْغَدْرِ فَلَا تَغْدِرَنَّ بِذِمَّتِكَ وَ لَا تَخِيسَنَّ بِعَهْدِكَ وَ لَا تَخْتِلَنَّ عَدُوَّكَ فَإِنَّهُ لَا يَجْتَرِئُ عَلَى اللَّهِ إِلَّا جَاهِلٌ شَقِيٌّ وَ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ عَهْدَهُ وَ ذِمَّتَهُ أَمْناً أَفْضَاهُ بَيْنَ الْعِبَادِ بِرَحْمَتِهِ وَ حَرِيماً يَسْكُنُونَ إِلَى مَنَعَتِهِ وَ يَسْتَفِيضُونَ إِلَى جِوَارِهِ فَلَا إِدْغَالَ وَ لَا مُدَالَسَةَ وَ لَا خِدَاعَ فِيه (نهج البلاغة، نامه 53): "و اگر میان خود و دشمن معاهده ای منعقد نمودی یا از طرف خودت پناهندگی به او دادی، به معاهده خود به طور کامل وفا کن، و با کمال امانت، تعهدِ پذیرش پناهندگی او را مراعات نما، و نفس خود را در برابر عهدی که بسته ای سپر کن؛ زیرا عموم مردم، با آن همه پراکندگی که در خواسته ها و نظریات خود دارند، در هیچ یک از واجبات الهی مانند بزرگداشت وفا به معاهده¬ها اتفاق نظر ندارند. این یک قانون محکم است که حتی مشرکان هم مابین خود، با قطع نظر از اسلام و مسلمین، به آن عمل می کردند؛ زیرا آنان نیز عواقب بدِ حیله گری برای عهد شکنی را آزمایش کرده بودند. پس هرگز برای مختل ساختن پناهندگی دشمن به تو، نیرنگ راه مینداز و تعهد خود را نقض مکن. برای دشمنت حیله گری روا مدار؛ زیرا هیچ کس جز نادانِ شقی به خدا جرأت نمی کند. خداوند قانونِ تعهد و پناهندگی و پناه دهی را با رحمت الهی خود میان بندگانش عامل امن و پناهگاهی قرار داده است که در منطقه ممنوعه در آن بیارمند، و در همسایگی آن با احساس امنیت به زندگی خود ادامه بدهند. پس هیچگونه دغل بازی و فریبکاری و نیرنگ را در تعهدها نباید راه داد."
چه کسی می تواند از این نقض عهد بین المللی و نامشروع، که آثار زیانبارش برای هر آشنای به سیاست قابل پیش بینی بود، حمایت کند؟ در شرایطی که شاهد انزوای فزاینده ایران در عرصه بین المللی هستیم و ملت نجیب ایران ناگزیر از تحمل بار سنگین تحریم هاست، چنین اقدامی تنها از سوی کسانی امکان پذیر است که آگاهانه یا ناآگاهانه آتش بیار معرکه دشمن شده اند و صلاح ملک و ملت را فدای نادانی و احساسات خود می کنند. در وضعیتی که دولت اسراییل و دیگر جنگ افروزان دنیا هر روز بر طبل جنگ می کوبند و برای صدور فرمان آتش حمله به ایران تلاش می کنند، انجام چنین اقدامی جز تخریب چهره ما در نزد افکار عمومی دنیا چه سودی خواهد داشت؟ آیا این گونه رفتارها راه حلی برای انبوهی از مشکلات اقتصادی است که فقر عمومی و بیکاری گسترده قشر جوان و تحصیل کرده را موجب شده است؟ آیا پیش آهنگان این ماجرا به بحران های اجتماعی و اخلاقی موجود در جامعه نمی اندیشند و نگران پژمردگی و افسردگی بخش هایی از جامعه نیستند؟ آیا استراتژی ستیز و تقابل، راه حلی برای پیشرفت کشوری است که بر اساس سند چشم انداز بیست ساله قرار بود برترین قدرت اقتصادی منطقه باشد؟
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم بر اساس وظیفه دینی، اخلاقی و ملی، بیزاری خود را از این گونه اقدام ها اعلام می کند و هم چون گذشته نگران آن است که تصمیم گیری در مورد اموری که منافع ملی و مصالح عمومی ایران به آن وابسته است در دست کسانی باشد که از تخصص و تدبیر لازم برای هدایت امور برخوردار نباشند و با اقدامات خود مملکت را به ورطه نابودی بکشانند.
نظام جمهوری اسلامی، که با آرمان دفاع از ارزش های انسانی-اسلامی همچون آزادی، عدالت و استقلال تأسیس شد، از افراط و تندروی خسارتهای فراوان دیده است. اکنون، در چهارمین دهه ای که از عمر این نظام می گذرد، ضروری است که با تأملی در تجربه های زیان بار گذشته، راهی برگزینیم که اعتلای اخلاقی، شکوفایی اقتصادی و حل مشکلات اجتماعی این ملت را نتیجه دهد و نسل های آینده را وارث دولتی پیشرفته و مقتدر قرار دهیم.
نظام بین الملل، با وجود بی عدالتی ها و نابرابری هایی که در ساختار آن وجود دارد، تنها به دولت هایی امکان پیشرفت و شکوفایی می دهد که در چارچوب قوانین و عرف پذیرفته شده بین المللی حرکت کنند. در مقابل، هر اقدامی که توجیه آن در چارچوب قوانین و عرف پذیرفته شده بین الملل امکان پذیر نباشد انزوای بیشتر نظام را در پی خواهد داشت و به زیان منافع ملی و مصالح اسلامی ما خواهد بود. بی تردید حمایت از حقوق بشر و دموکراسی نیز از جمله هنجارهای پذیرفته شده بین المللی است و کوشش در راستای آن، قدرت و اعتبار نظام را در دنیا بیشتر می کند.
مجمع مدرسین و محققین در راستای حل مشکلات نظام پیشنهاد می کند که، مسؤولان نظام با درایت و هشیاری بیشتر سیاست های خارجی را در جهت مصالح کشور و ملت و کسب اعتبار بین المللی و لغو تحریم ها و به دور از جنگ افروزی تنظیم کنند، و هم زمان برای ایجاد وحدت ملی، حصر شدگان و زندانیان سیاسی را آزاد کنند و برای انتخابات آزاد، با همه لوازمش، تلاش کنند. به امید روزی که جمهوری اسلامی ایران در آزادی، سربلندی، رشد اقتصادی و پای¬بندی به اخلاق انسانی زبان¬زدِ کشورها باشد و در این موقعیت بیداری کشورهای اسلامی بتواند الگوی مؤثری برای آنان باشد.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
14/ 9/ 1390
