تاریخ1387/11/20
بیانه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم بمناسبت
سی امین سالگرد انقلاب اسلامی ایران
بسم الله الرحمن الرحیم
ملت شریف و سربلند ایران! در آستانه سی امین سالگرد پیروزی یکی از مردمی ترین انقلابهای جهان قرار داریم
دهه فجر یاد آور حماسه، وحدت و همدلی، عشق و ایثار ملت بزرگ ایران است، یاد و خاطره شهدای انقلاب و مبارزین از جان گذشته در آن سالها نهال انقلاب را با ایثار و مقاومت بارور نمودند.
انقلاب اسلامی ایران برخاسته از تجارب انقلاب بزرگ و تاریخ ساز مشروطه، نهضت ملی کردن نفت، قیام قهرمانانه 15 خرداد 42 است.
تلاش ها و هزینه هایی که ملت ایران از مشروطه تا به ثمر نشستن انقلاب اسلامی کرده است ، در یک جهت یعنی حاکمیت مردم بر سرنوشت خود و نفی استبداد بود و وجوه دیگرانقلاب اسلامی لازمه آن محسوب می شد.این نتیجه دو سده تلاس و هزینه ملت ایران در این زمینه است چرا که ملتی که بر سرنوشت خود حاکم است می تواند قله سربلندی و پیروزی را فتح نمایید.
ملت ایران در نهضت اسلامی با رهبری استثنایی امام خمینی (ره) توانست نهضت را به نظام تبدیل کند و مدل جدیدی از مردم سالاری را پی نهد. اصلی ترین مطالبه نهضت اسلامی به رهبری امام عبارت بود از« آزادی » و جمهوریت(نفی استبداد) و« استقلال»، « نفی استعمار» و جمهوری اسلامی ، نظامی مبتنی بر آرای مردم و جهتگیری اسلامی . شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی، در حقیقت بر خواسته از اصل محوری حق حاکمیت بر سرنوشت و اداره امور خویش می باشد.
ملت ایران به رهبری امام خمینی بر این شعار پا فشاری داشتند که باید همه ارکان حاکمیت برگرفته ازآرا مردم باشند ، آن پیر سفر کرده در سخنرانی بهشت زهرا تاکید و اعلام نمودند مردم در هر دوره حق دارند حاکمان خود را انتخاب کنند، گذشتگان نمی توانند برای ما تصمیم بگیرند.
انقلاب اسلامی ایران با پایان دادن به نظام سلطنتی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی، ایران را وارد مرحله جدیدی نمود . تجربه مبارزات ملت ایران در تاریخ یکصد ساله گذشته بر اساس الگوی نظری که برپایه ارزش ها و مشخصه های اندیشه اسلامی سامان یافته بود، انقلاب را به انجام رساند اما پس از انقلاب نیازمند الگویی عملی برای تحقق مطالبات تاریخی ملت بود. این الگو طبعاً می بایست براساس اندیشه و مبنای انقلاب اسلامی و اصلی ترین شعار های آن سامان می یافت.
تحققق نظام جمهوری اسلامی با شکل گیری قانون اساسی مسیر خود را بازیافت. این منشور مورد اتفاق انقلابیون قرار گرفت چرا که جهتگیری ها و خطوط کلی مدل حاکمیت مورد نظر را ترسیم می کرد. قانون اساسی که در آن بر حقوق اساسی ملت، از جمله حق حاکمیت برسرنوشت خویش، حق تعیین سرنوشت و اداره امور خویش، اداره امور کشور بر اساس نظام شورایی و با اتکاء به آراء ملت، آزادی نظام حزبی، آزادی بیان و قلم و ... تأکید شده و اصل جمهوریت در کنار اصل اسلامیت جزو اصول لایتغیر آن شمرده شده است، می توانست میثاق و عهدی جاودانه میان ملت و حاکمیت در تحقق مطالبات مردم باشد.
رهبر انقلاب خود را بیش از دیگران به قانون مقید می دانست زیرا این تیز بینی و دقت نظر ایشان بود که از همان روزهای اول بر تدوین قانون اساسی توسط نمایندگان تاکید داشت.
امام خمینی بدون مجامله و صریح بر ضرورت مشارکت آگاهانه مردم در عرصه های تصمیم گیری و تصمیم سازی از طریق انتخابات آزاد، تاکید داشته و مخالفت صریح ایشان با دخالت محافل و کانون های قدرت رسمی و غیر رسمی در انتخابات مردم، برخورد قاطع با دخالت نظامیان در سیاست، تأکید بر جایگاه مجلس منتخب مردم در رأس امور، تصریح بر میزان بودن رأی ملت، برخورد قاطع با رویکردهای قیم مآبانه و انحصار طلبانه در برابر ملت و ... می توانست شاخص ها و معیارهای روشنی برای تنظیم و تأسیس این الگوی عملی باشد.
انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک تحول عظیم سیاسی اجتماعی اگرچه کاخ دیکتاتوری وابسته پهلوی را فروریخته استقلال را برای کشور به ارمغان آورده بود، برای جلوگیری از بازگشت خوی استبدادی که در انسانها وجود دارد ، باید قانون تدوین و عمل به آن مورد تاکید واقع شود.
امام خمینی (ره) از این واقعیت به خوبی آگاه بود. اصرار امام بر تدوین هرچه سریعتر قانون اساسی و برگزاری انتخابات خبرگان قانون اساسی و بلافاصله رفراندم قانون اساسی و سپس برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس در شرایط ویژه ای چون حرکت های تجزیه طلبانه ، تروریسم کور و متعصب ، جنگ تحمیلی ، محاصره اقتصادی ، این حرکت کند و خاموش نشد.
رفتار هوشمندانه امام برای محو ریشه های استبداد و نهادینه کردن مردمسالاری از طریق تأسیس نهادهای انتخابی الگوی بسیار ضروری برای اداره جامعه است.
سیره و حساسیت و وسواس امام نسبت به گرایش های قانون گریزی و تضعیف قدرت انتخاب مردم در طول دهه اول انقلاب که در ممانعت از رد صلاحیت های بی مورد و خلاف قانون، دفاع از رأی وانتخاب مردم در برابر کسانی که از نتایج انتخابات آزاد ابراز نگرانی می کردند، مخالفت با ورود نظامیان به عرصه سیاست و مخالفت با بهره گیری از منابع و نهاد های نظام در راستای جریان ها و گروه ها ... تجلی می یافت جملگی از اهتمام ایشان نسبت به این مقوله حکایت دارد. دقیقاً به علت همین حساسیت ها بود که در زمان امام کسی به خود اجازه نمی داد با تفاسیر خود ساخته از اصل نظارت در قانون اساسی تحت عنوان نظارت استصوابی قدرت انتخاب مردم را محدود کند و یا با نظریات بدعت آمیز نظیر نظریه کشف و نصب اساس جمهوریت نظام را مخدوش کند.
متاسفانه امروز بر خلاف امام ،عده ای بر این تصورند که بدون اتکا و نیاز به مردم و نهادهای منتخب مردم می توانند کشور را اداره کنند.
امروز پس از سی سال از تشکیل نظام جمهوری اسلامی آفت ها و آسیب ها، میراث شهدا و امام را تهدید می کند. این آسیب ها ، دغدغه هایی است که اذهان دسته ای از دلسوزان انقلاب را نگران کرده است. عده ای بر این باورند که قانون اساسی برداشتی از عصر انقلاب است ، که در شرایط خاص تصویب شده است ، این قرائت از قانون اساسی حقوق مصرح ملت را باورندارند و بدین خاطر هر روز در پی تفسیر جدیدی برمی آیند تا ملت را از حقوق مصرح در قانون اساسی محروم نمایند. و از این تفسیرها ، نظارت استصوابی و بیرون می آورد.
آسیب ها و دغدغه هایی که انقلاب اسلامی را در آستانه چهارمین دهه تهدید می نمایید:
1- مخالفت با جمهوریت نظام : دسته ای با تاکید بر یک بعد نظام سعی دارند ملت را از حقوق خود محروم نماید. نظام جمهوری اسلامی دارای بعد اسلامیت و جمهوریت است که اگرهریک از این ابعا د کمرنگ شود جفا بر این مرز و بوم است.
2- بی توجهی به مسایل اصلی : ملت ایران آنگاه سر بلند خواهد بود که در زمینه های مختلف امت وسط باشد ،بی توجهی به منافع ملی کشور تحت هرعنوان ، که کشور را از مسیر توسعه باز دارد ، خدمت به ملت نمی باشد. اگر ملت ایران بتواند یک نظام ایده آل، توسعه یافته در زمینه اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و ... پایه ریزی کند در بین ملت های مسلمان و حتی در بین جهانیان سر بلند می باشد. که توانسته باشد بر اساس دستورات دینی جامعه ایده آل و انسانی را بوجود آورد ، این حرکت سربلندی اسلام و ایران را به همراه خواهد داشت. درگیر کردن سرمایه های ملی افکار عمومی به مسایل زودگذر و شعاری خدمت محسوب نمی شود. زیرا مسایلی که جنبه شعاری و تبلغاتی دارد ، منافع زودگذر و مصرفی است برای اقناع و منفعتی برای کشور و حتی دین ندارد .
3- انتخابات دهمین دروه ریاست جمهوری مسئله مهم پیش رو می باشد. در این رابطه دومسئله ذهن دسته ای از یاران امام و دلسوزان به کشور را به خود مشغول داشته است. اول صیانت از آرای مردم زیرا مکانیسم های عرفی نظارت از میان برداشته شده و دستگاه های اجرا و نظارت را یک جریان در دست دارد. مسئله بعدی ، نگرانی برخی از کاندیداهاست که در صورت پیروزی در انتخابات از سوی برخی از نهاد های غیر انتخابی با چالشهایی مواجه شده و سرمایه ها و فرصت ها را از دست بدهند.
4- بی توجهی به نقادی ها : سعه صدر ابزار سازنده برای حکومت گران است، متاسفانه فضای کشور از تنگ نظری و کم تحملی بسیار رنج می برد ، انتقاد ها به دشمنی تفسیر ، تعریف و تمجید ها و به دروغ و نفاق به دوستی تعبیر می شود. بخاطر ادامه این روند شاهد بسته شدن روزنامه و نشریه ها طی سالهای اخیر هسیتم .
5- بی توجهی به نظام برنامه ریزی : فضای شعاری که جز بالا بردن مطالبات ، و قرار دادن کشور در ورطه مصرف گرایی ، نابودی سرمایه های ملی ، چیزی در بر ندارد. بی توجهی به برنامه ریزی تحت عنوان انقلابی عمل کردن ، بیشتر اتلاف سرمایه هاست تا یک اقدام اساسی و ماندگار برای کشور، در نظامی که پایه های آن استوار و مستحکم است دامن زدن به شتاب زدگی و بی برنامگی امر مذموم است.
6- متهم ساختن دیگران : سنت زشتی که چندی است در حال اجراست این مسئله است که عده ای از تریبون های رسمی کشور زحمات دیگران را زیر سوال می برند و حتی مسئولین گذشته نظام را که با آرای مردم قدرت را در دست داشته اند،متهم به خیانت ومی کنند. این عمل زشت جز دربی اطمینان کردن مردم به همه مدیران نظام از ابتدا تا به امروز حاصلی نخواهد داشت. آقایان باید توجه کنند که بعدی ها نیز ممکن است آنها را به این مسایل متهم کنند.
7- قدرتگرایی ، این تابوی خطرناکی که پس از سی سال باید به این نکته اعتراف نماییم که عده ای براین باورند که قدرت حقی است که آنها بر اساس لیاقتهای شخصی کسب و مردم هم برای اطاعت آز آنها آفریده شده اند. این عده آنگاه که قدرت را بدست می آورند ، نمی خواهد آن را از دست بدهند و بهر قیمت در حفظ آن می کوشند. این اندیشه خطرناک سراز فرعونیت در می آورد. که کسی حق ندارد قدرت را از آنها پس بگیرد ، این اندیشه برخواسته از باور نداشتن اصل جمهوریت نظام و مردم سالاری است. زیرا آنها قدرت خود را برخاسته از مردم نمی دانند، و این حق را برای مردم به رسمیت نمی شناسند. با اینکه باید همه در نظام جمهوری بر این اصل ملزم باشیم که روزی مردم، ما و راه حل هایمان را نپذیرند و تا آخر عمر به ما چک سفید امضا نداده اند.
8- بحران های اجتماعی : مسایلی چون اعتیاد، طلاق، فقر ، بیکاری ، افسردگی ، ناامیدی به زندگی و ... بنابر آمار های رسمی زنگ خطری است که جامعه ما را تهدید می کند. مدیریت نشدن این بحرانها و آن را به حال خود رها کردن یا در دعوا های سیاسی به فراموشی سپردن و یا پنهان سازی آن ، راه حل نیست . در صورت مهار نشدن این مسایل ، آنها به بحرانی تبدیل خواهد شد که مهار آن دشوار یا غیر ممکن خواهد بود.
مجمع مدرسین محققین حوزه علمیه قم ضمن تبریک مجدد به مناسبت فرارسیدن سی امین سالگرد انقلاب اسلامی عزت و سربلندی و پیروزی و موفقیت ملت مسلمان ایران را در پاسداری آرمان های انقلاب و یادگار امام خمینی (ره) ازخداوند متعال مسئلت دارد.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
